Μάχη των Cibalae
Η μάχη των Cibalae διεξήχθη το 316 [1] μεταξύ των δύο Ρωμαίων Αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου Α΄ (βασ. 306–337 ) και ο Λικινίου (βασ. 308–324). Ο τόπος της μάχης, κοντά στην πόλη Cibalae (νυν Βινκόβτσι Κροατίας) στη Ρωμαϊκή επαρχία Παννονία Δευτέρα, ήταν περίπου 350 χιλιόμετρα εντός της επικράτειας του Λικινίου. Ο Κωνσταντίνος Α΄ κέρδισε μία ηχηρή νίκη, παρά το γεγονός ότι ήταν ο στρατός τού Λικινίου ήταν μεγαλύτερος σε αριθμό.
Ιστορικό Επεξεργασία
Οι εχθροπραξίες προκλήθηκαν από τον διορισμό τού κουνιάδου του, Βασιανού, από τον Κωνσταντίνο Α΄ ως Καίσαρα. Ο Βασιανός ανακαλύφθηκε ότι μηχανορραφεί εναντίον τού Κωνσταντίνου Α΄, ίσως μετά από υποκίνηση τού ίδιου τού αδελφού του Σενεσίου, στενού συνεργάτη του Λικινίου. Όταν ο Κωνσταντίνος Α΄ απαίτησε από τον Λικίνιο να παραδώσει τον Σενέσιο, ο Λικίνιος αρνήθηκε. Ο Κωνσταντίνος Α΄ βάδισε εναντίον του Λικινίου, ο οποίος απάντησε ανυψώνοντας έναν άλλο συνεργάτη, τον Βαλέριο Βάλη. [2] Η ημερομηνία ανάδειξης του Β. Βάλη ως αυτοκράτορα πιθανότατα συνέβη μετά τη μάχη των Cibalae.
Το αναξιόπιστο έργο Εορτές (Fasti) τού Υδατίου χρονολογεί τη μάχη στις 8 Οκτωβρίου 314, αλλά τα υπόλοιπα λογοτεχνικά και νομισματικά στοιχεία δείχνουν, ότι η μάχη διεξήχθη το 316 [3]
Η μάχη Επεξεργασία
Τα αντίπαλα στρατεύματα συναντήθηκαν στην πεδιάδα μεταξύ των ποταμών Σάβου και Δράβου κοντά στην πόλη Cibalae (Βινκκόβτσι). Η μάχη κράτησε όλη μέρα. Η μάχη άνοιξε με τις δυνάμεις του Κωνσταντίνου Α΄ παρατεταγμένες δίπλα σε βουνοπλαγιές. Ο στρατός του Λικίνιου ήταν τοποθετημένος στο χαμηλότερο έδαφος πιο κοντά στην πόλη Cibalae, καθώς ο Λικίνιος φρόντισε να εξασφαλίσει τα πλευρά του. Καθώς το πεζικό του Κωνσταντίνου Α΄ χρειαζόταν να προχωρήσει μπροστά μέσα από κακοτράχαλα εδάφη, το ιππικό ωθήθηκε μπροστά, για να λειτουργήσει ως παραπέτασμα. Έτσι ο Κωνσταντίνος Α΄ μετέφερε τον σχηματισμό του στο πιο ανοιχτό έδαφος και προχώρησε ενάντια στους αναμένοντες τού Λικινίου. [4] Μετά από μία περίοδο αψιμαχιών και έντονων βλημάτων εξ αποστάσεως, τα αντίπαλα κύρια σώματα πεζικού συναντήθηκαν σε στενή μάχη και ακολούθησαν σκληρές μάχες σώμα με σώμα. Αυτή η μάχη φθοράς έληξε, αργά την ημέρα, όταν ο Κωνσταντίνος Α΄ ηγήθηκε προσωπικά ενός ιππικού από τη δεξιά πτέρυγα τού στρατού του. Το πλήγμα ήταν καθοριστικό και οι τάξεις του Λικινίου έσπασαν. Περίπου 20.000 από τα στρατεύματα του Λικίνιου σκοτώθηκαν στη σκληρή μάχη. Το επιζόν ιππικό του ηττημένου στρατού συνόδευσε τον Λικίνιο, όταν έφυγε από το πεδίο κάτω από την κάλυψη του σκότους. [5]
Συνέπεια Επεξεργασία
Μετά τη μάχη ο Λικίνιος αναγκάστηκε να καταφύγει στο Σίρμιο (Σρέμσκα Μιτρόβιτσα, Σερβία) και στη συνέχεια, αφού μάζεψε την οικογένεια και το θησαυροφυλάκιό του, στη Θράκη. Ξεκίνησαν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, αλλά κατέρρευσαν. Στη συνέχεια δόθηκε μία περαιτέρω μάχη, η μάχη της Μαρδίας, η οποία αποδείχθηκε αναποφάσιστη. Βαριές απώλειες υπέστησαν και οι δύο πλευρές. Μετά τη μάχη, εν αναμονή της υποχώρησης του Λικινίου στο Βυζάντιο, ο Κωνσταντίνος Α΄ προχώρησε προς την κατεύθυνση αυτής της πόλης. Ωστόσο, ο Λικίνιος είχε αποσυρθεί προς τα βόρεια και αυτό τον έβαλε πέρα από τις γραμμές επικοινωνίας του Κωνσταντίνου Α΄. Ο Κωνσταντίνος Α΄ έχασε επίσης πολλές από τις αποσκευές του στον Λικίνιο. [5] Στη συνέχεια έγινε διαπραγμάτευση μίας συνθήκης πολύ ευνοϊκής για τον Κωνσταντίνο Α΄. Αυτό περιελάμβανε την παραχώρηση από τον Λικίνιο του μεγαλύτερου μέρους της Βαλκανικής χερσονήσου και την ανύψωση των γιων του Κωνσταντίνου Α΄, Κρίσπου (τότε περίπου 14) και Κωνσταντίνου Β΄ (που ήταν μόλις βρέφος), με τον μικρό γιο του Λικίνιου (Λικινιανό), στο βαθμό του καίσαρα. Στη συνέχεια ο Λικίνιος καθαίρεσε και εκτέλεσε τον πρώην συναυτοκράτορά του Β. Βάλη. [6]
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ For the consensus on dating of the battle of Cibalae in 316, see A.S. Christensen, L. Baerentzen, Lactantius the Historian, Museum Tusculanum Press, 1980, p.23, W. Treadgold, A history of the Byzantine State and Society, Stanford University Press, 1997, p. 34, D.S. Potter, p. 378 and C. Odahl, p. 164. However, alternative years for the battle have been in debate since the 17th century; for the alternative dating at 314 see, among others, Ramsay MacMullen, Constantine, Routledge, reprinted 1987, p. 67 and A. H. M. Jones, Constantine and the Conversion of Europe, The English University Press, 1948, p. 127
- ↑ Grant (1993), pp. 42-43. Gaius Aurelius Valerius Valens was raised by Licinius to the position of Augustus in 316, following his defeat Licinius appeased Constantine by deposing and executing Valens.
- ↑ Barnes.
- ↑ Taylor, p. 87
- ↑ 5,0 5,1 Odahl, p.164
- ↑ Stephenson, p. 166
Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία
- Barnes, Timothy D. (1973). "Lactantius and Constantine". Journal of Roman Studies. 63: 29–46. doi:10.2307/299163.
- Grant, Michael (1993), The Emperor Constantine, Λονδίνο.(ISBN 0-7538-0528-6)ISBN 0-7538-0528-6
- Lieu, SNC and Montserrat, D. (Ed.s) (1996), From Constantine to Julian, Λονδίνο.(ISBN 0-415-09336-8)ISBN 0-415-09336-8
- Odahl, CM, (2004) Constantine and the Christian Empire, Routledge 2004.(ISBN 0-415-17485-6)ISBN 0-415-17485-6
- Potter, David S. The Roman Empire at Bay AD 180–395, Routledge, 2004.(ISBN 0-415-10058-5)ISBN 0-415-10058-5
- Stephenson, P. (2009) Constantine: Unconquered Emperor, Christian Victor, Quercus, Λονδίνο.
- Taylor, D. (2016) Roman Empire at War: A Compendium of Roman Battles from 31 BC to AD 565 AD, Pen and Sword, Barnsley.