Μιθρένης Α΄ της Αρμενίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
O Μιθρένης Α΄ ή Μιθρίνης ήταν Πέρσης διοικητής της φρουράς στην ακρόπολη των Σάρδεων. Σύμφωνα με τον Κύριλ Τουμάνοφφ, ήταν μέλος της δυναστείας των Οροντιδών, Περσικής καταγωγής. Ο Βάλντεμαρ Χέκελ από την άλλη θεωρεί τον Μιθρένη ως Πέρση ευγενή άγνωστης καταγωγής. Έπειτα από τη μάχη τού Γρανικού ο Μιθρένης παραδόθηκε οικειοθελώς στον Αλέξανδρο Γ΄ τον Μεγάλο, ο οποίος τού συμπεριφέρθηκε με μεγάλη διάκριση. Ο Μιθρένης ήταν παρών στο Μακεδονικό στρατόπεδο έπειτα από τη μάχη της Ισσού και ο Αλέξανδρος Γ΄ διέταξε αρχικά εκείνον να επισκεφθεί την αιχμάλωτη οικογένεια τού Δαρείου Γ΄ και να τους διαβεβαιώσει, ότι ο Δαρείος Γ΄ ήταν ζωντανός· μετά όμως ο Μακεδόνας βασιλιάς άλλαξε γνώμη και έστειλε τον Λεοννάτο αντί αυτού. Πολέμησε υπέρ τού Αλεξάνδρου Γ΄ στα Γαυγάμηλα και για ειρωνεία της τύχης, πολεμούσε έναν στρατό που περιελάμβανε τον πατέρα του Ορόντη Β΄ σατράπη της Αρμενίας. Έπειτα ο Μακεδόνας βασιλιάς τον έθεσε σατράπη της Αρμενίας.
| Μιθρένης Α΄ της Αρμενίας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 4ος αιώνας π.Χ. |
| Θάνατος | 317 π.Χ. |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Ορόντης Γ΄ της Αρμενίας |
| Γονείς | Ορόντης Β΄ της Αρμενίας[1] |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Οροντιδών[1] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | σατράπης Γκαγκίκ Β΄ της Αρμενίας |
ΒιογραφίαΕπεξεργασία
Εξαφανίζεται από τις ιστορικές καταγραφές έπειτα από την τοποθέτησή του αυτή και η μετέπειτα μοίρα του είναι άδηλη. Δεν γνωρίζουμε αν κατάφερε να αναλάβει την Αρμενία. Σύμφωνα με τον Κ. Κούρτιο Ρούφο, στον λόγο του στην Εκατόμπυλο (Κούμις βόρειας Περσίας) το 330 π.Χ. ο Αλέξανδρος Γ΄ αναφέρθηκε στην Αρμενία, ως την περιοχή που κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες. Αυτό σημαίνει, ότι ο Μιθρένης κατάφερε να την καταλάβει. Από την άλλη ο ιστορικός Ιουστίνος παραθέτει από τον Πομπήιο Τρόγο έναν λόγο τού Μιθριδάτη ΣΤ΄ τού Πόντου, στον οποίο ο Αλέξανδρος Γ΄ δεν αναφέρει την Αρμενία.
Ο ιστορικός Π. Ε. Δέξιππος παραθέτει την Καρμανία ως σατραπεία τού Νεοπτόλεμου έπειτα από το τέλος τού Αλεξάνδρου Γ΄, όμως ο Διόδωρος Σικελιώτης και ο Ιουστίνος αναφέρουν τον Τληπόλεμο ως σατράπη της. Ο Α. Γκ. Ρόος κάνει την εξής διόρθωση: η Καρμανία δόθηκε στον Τληπόλεμο και η Αρμενία στον Νεοπτόλεμο. Οι Π. Γουΐτλυ και Β. Χέκελ βρίσκουν θεωρούν, ότι το κείμενο τού Δέξιππου από λάθος γραφέα γράφει "Νεοπτόλεμος", αντί τού όμοιου "Τληπόλεμος". Φαίνεται, ότι ο Νεοπτόλεμος -μετά το τέλος τού Αλεξάνδρου Γ΄- εκστράτευσε στην Αρμενία, αλλά το αξίωμά του εκεί είναι ασαφές: ίσως ήταν στρατηγός αντί σατράπης. Ο Νεοπτόλεμος στην Αρμενία κατάφερε να δημιουργήσει μόνο αναστάτωση, που δηλώνει, ότι δεν ήταν συνεργάσιμος με κάποιον υπάρχοντα σατράπη.
Ο Διόδωρος και ο Πολύαινος ο ρήτορας αναφέρουν κάποιον Ορόντη, σατράπη της Αρμενίας κατά τον Β΄ Πόλεμο των Διαδόχων. Ο πρώτος αναφέρει, ότι ο Ορόντης ήταν φίλος τού Πευκέστα. Ο Εδ. Άνσον και ο Β. Χέκελ ταυτίζουν τον σατράπη αυτόν με εκείνον, που πολέμησε για τον Δαρείο Γ΄ στα Γαυγάμηλα και πως ο Μιθρένης ίσως χάθηκε σε μία ανεπιτυχή προσάθεια κατάληψης της Αρμενίας από τον Ορόντη.
Άλλη άποψη διατυπώνει ο Ν. Γ. Λ. Χάμμοντ, ότι δηλ. η Αρμενία ήταν ήδη υποταγμένη, όταν ο Μιθρένης εστάλη από τη Βαβυλώνα εκεί το 331 π.Χ.· ότι ο Μιθρένης ανέλαβε τη σατραπεία στο όνομα τού νέου Μακεδονικού καθεστώτος και ότι τον άφησε στη σατραπεία ο Περδίκκας, όταν το 323 π.Χ. κράτησε μερικούς σατράπες στις σατραπείες τους. Το 317 ο Μιθρένης δεν ήταν πια σατράπης, αλλά αντικαταστάθηκε από τον Ορόντη. Ο Ν. Χάμμοντ σημειώνει, πως ο Στράβων περιγράφει τη σατραπεία της Αρμενίας ως μικρή σε σχέση με την Αρμενία υπό τον Αρταξία Α΄. Με βάση αυτό ο Χάμμοντ εκτιμά, ότι η εξουσία τού Μιθρένη δεν θα εκτεινόταν πέρα της λίμνης Βαν.
Έπειτα από το τέλος τού Νεοπτόλεμου και κατά τις διαμάχες μεταξύ των διαδόχων φαίνεται, πως ο Μιθρένης επέστρεψε στην προγονική του έδρα και αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς.
Μία από τις περιγραφές τού ιεροθεσίου Νέμρουτ δείχνει τη γενεαλογία τού Αντιόχου Α΄ της Κομμαγηνής. Ενός προγόνου του το όνομα είναι -άνης με το προηγούμενο γράμμα δυσδιάκριτο: είναι ο γιος τού Αροάνδα Β΄, ο οποίος ταυτίζεται με τον Ορόντη Β΄ διοικητή στη μάχη των Γαυγάμηλων από τους ιστορικούς Κ. Ι. Μπέλοχ και Χ. Μπρίγιντερ (όχι όμως από τον Φ. Κ. Ντέρνερ). Ο Ε. Χόνιγκμανν ερμηνεύει το γράμμα ως -ρ-, δηλ. Μιθράνης, όμως οι Φ. Κ. Ντέρνερ, Ι. Χ. Γιούνγκ και Χ. Μπρίγιντερ το ερμηνεύουν ως -δ-, -δάνης.
ΟικογένειαΕπεξεργασία
Ίσως γιος του να ήταν ο:
- (;) Ορόντης Γ΄ βασιλιάς της Αρμενίας (βασ. 321-260 π.Χ.).
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Κιρίλ Τουμάνοφ: «Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle» (Γαλλικά) Ρώμη. 1990. σελ. 394.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- Arrian, The Anabasis of Alexander, iii. 16
- Curtius, Histories of Alexander the Great, v. 1.44
- Diodorus Siculus, Bibliotheca historica, xvii. 64.6
- Curtius, Histories of Alexander the Great, vi. 3
- Justin, Epitoma Historiarum Philippicarum Pompei Trogi, xxxviii. 7
- Photius, Bibliotheca, cod. 82