Για άλλα λήμματα με το ίδιο όνομα, δείτε: Περδίκκας (αποσαφήνιση).

Ο Περδίκκας (365 - 321 π.Χ.), γιος του Ορόντη, ήταν ευγενής από την Ορεστίδα της Άνω Μακεδονίας, που έγινε ένας από τους Διαδόχους του Αλεξάνδρου Γ΄ του Μεγάλου.

Περδίκκας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση365 π.Χ.
Ορεστίδα
Θάνατος321 π.Χ.
Αίγυπτος
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΜακεδονία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
διοικητής[1]
Οικογένεια
ΑδέλφιαΑταλάντη
Αλκέτας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός/Μακεδονικός στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΠόλεμοι των Διαδόχων
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμασωματοφύλακες (Αλέξανδρος ο Μέγας)
στρατηγός

Κατά τη δολοφονία του Φιλίππου από τον Παυσανία το 336 π.Χ., ο Περδίκκας μαζί με τον Λεοννάτο κατεδίωξαν τον δολοφόνο, όπου και τελικά τον σκότωσαν κατά την καταδίωξη[2][3].

Κατά τις εκστρατείες του Αλεξάνδρου, συμμετείχε ως ταξίαρχος (επικεφαλής τάξης πεζεταίρων της μακεδονικής φάλαγγας), προήχθη σε σωματοφύλακα του Αλεξάνδρου (αξίωμα μεγάλου κύρους στον μακεδονικό στρατό) το 330 π.Χ. και σε χιλίαρχο το 324 π.Χ., μετά τον θάνατο του Ηφαιστίωνα. Σε αυτόν παρέδωσε ο Αλέξανδρος το δακτυλίδι του πεθαίνοντας και, με βάση αυτή την ένδειξη προτίμησης του βασιλιά, αλλά και με την ουσιαστική δύναμη που είχε, ο Περδίκκας αναδείχτηκε σε πρωταγωνιστή της πρώτης φάσης του ανταγωνισμού των Διαδόχων.

Επιμελητής Επεξεργασία

Ο Περδίκκας κατόρθωσε να επιβληθεί στους πεζούς της μακεδονικής φάλαγγας που είχαν εκδηλώσει στασιαστικές προθέσεις κατά των στρατηγών και του ιππικού των εταίρων, θανάτωσε τους πρωταίτιους της στάσης, με κύριο ηγέτη αυτών τον Μελέαγρο και πήρε με το μέρος του τον μειωμένης αντιλήψεως τον Αρριδαίο, νόθο γιο του Φιλίππου Β'. Στην πρώτη διανομή του κράτους του Αλεξάνδρου (Βαβυλώνα 323 π.Χ.), βασιλιάς έγινε ο Αρριδαίος με το όνομα Φίλιππος Γ΄ και με τον όρο να συμβασιλεύσει με τον γιο του Αλεξάνδρου από τη Ρωξάνη, αν τελικώς η έγκυος Ρωξάνη γεννούσε γιο - όπως και έγινε. Ο Περδίκκας έγινε Επιμελητής της βασιλείας, επίτροπος δηλαδή του ολιγόνοου Φιλίππου Γ΄ και του βρέφους και η δύναμή του συνεπώς ήταν μεγαλύτερη των υπόλοιπων Διαδόχων, που μοιράστηκαν το κράτος ως σατράπες.

Πρώτες ενέργειες Επεξεργασία

Για να στερεώσει τη θέση του ο Περδίκκας, συνήργησε στη δολοφονία της κόρης του Δαρείου, Στάτειρας (μίας από τις συζύγους του Μεγάλου Αλεξάνδρου), από τη Ρωξάνη και κατέστειλε ανταρσία των Ελλήνων συμμάχων που είχαν εγκατασταθεί στις ανατολικότατες σατραπείες, εξουδετερώνοντας ταυτόχρονα τις κινήσεις του φιλόδοξου σατράπη της Μηδίας, Πείθωνα, που ήθελε να τους προσεταιριστεί. Ύστερα βοήθησε τον Ευμένη τον Καρδιανό, που στη διανομή της Βαβυλώνας είχε ονομαστεί σατράπης της Παφλαγονίας και Καππαδοκίας να κατακτήσει τις χώρες αυτές (στις οποίες βασίλευε ο Αριαράθης Α'). Μετά την ήττα και τη θανάτωση του Αριαράθη Α΄, ο Ευμένης έγινε πιστός σύμμαχος του Περδίκκα.

Η ρήξη Επεξεργασία

Κατόπιν ο Περδίκκας κάλεσε τον σατράπη της Μεγάλης Φρυγίας, Αντίγονο Α΄ τον Μονόφθαλμο, να απολογηθεί γιατί δεν βοήθησε τον Ευμένη, όπως τον είχε διατάξει. Αυτός κατέφυγε στη Μακεδονία και ο Περδίκκας, που έκανε το σφάλμα να φανερώσει πολύ νωρίς τις προθέσεις του για απόλυτη κυριαρχία, βρέθηκε μπροστά στον ισχυρότατο συνασπισμό Αντίγονου, Κρατερού, Αντίπατρου και Πτολεμαίου. Μοναδικοί του σύμμαχοι, εκτός από το τεκμήριο νομιμότητος που είχε ως Επιμελητής και τους αδύναμους βασιλείς, ήταν ο σατράπης της Αρμενίας, ο Νεοπτόλεμος και ο Ευμένης. Η ρήξη είχε επέλθει και ο Περδίκκας εξεστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου για να υποτάξει την Αίγυπτο ώστε να αντλήσει άντρες από τις εφεδρείες των Αιγυπτίων, εφόδια από την πλούσια αυτή χώρα και να έχει τα νώτα του καλυμμένα στην επίθεση που θα επιχειρούσε κατόπιν εναντίον της Μακεδονίας, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι αντίπαλοί του. Στη Μικρά Ασία έμειναν ο Ευμένης και ο Νεοπτόλεμος καθώς και ο αδελφός του Περδίκκα, ο Αλκέτας, για να αντιμετωπίσουν τον Αντίπατρο και τον Κρατερό που κατέφθαναν. Ο Αντίπατρος συνέχισε την πορεία του εναντίον του Περδίκκα, που βάδιζε εναντίον του Πτολεμαίου, ενώ ο Κρατερός κινήθηκε εναντίον του Ευμένη και του Νεοπτόλεμου. Ο τελευταίος ήρθε σε συνεννόηση με τον Κρατερό και αυτομόλησε, αλλά στη μάχη που έγινε ο Κρατερός τραυματίστηκε θανάσιμα και ο Ευμένης θριάμβευσε, σκοτώνοντας με τα χέρια του το Νεοπτόλεμο που τον πρόδωσε, σε μονομαχία αρχηγών (321).

Το τέλος Επεξεργασία

Η εκστρατεία του Περδίκκα κατέληξε σε καταστροφή. Δεν επέτυχε την καταδίκη του Πτολεμαίου από τον στρατό, σε δίκη που τον εισήγαγε σύμφωνα με τα μακεδονικά έθιμα και κατά την πορεία προς την Αίγυπτο πολλοί αυτομόλησαν στον Πτολεμαίο, ο οποίος αντιστεκόταν σθεναρά. Οι ελέφαντές του καταπατούσαν τους στρατιώτες του Περδίκκα και πολλοί κατασπαράχθηκαν από τους κροκόδειλους κατά τη διάβαση του Νείλου. Τέλος, ο στρατός στασίασε και ο Περδίκκας δολοφονήθηκε μέσα στη σκηνή του από τους Πείθωνα, Σέλευκο και Αντιγένη.

Οικογένεια Επεξεργασία

Το 323 π.Χ. νυμφεύτηκε τη Νίκαια κόρη του Αντίπατρου, που αργότερα τη χώρισε, διότι θεώρησε καλύτερο για τη διεκδίκηση της βασιλείας να νυμφευτεί την αμφιθαλή αδελφή του Αλεξάνδρου Γ΄ του Μέγα.

Έτσι νυμφεύτηκε τη χήρα Κλεοπάτρα, κόρη του Φιλίππου Β΄ της Μακεδονίας και της Ολυμπιάδας. Και από αυτόν το γάμο δεν απέκτησε απογόνους.

Πηγές Επεξεργασία

  • Διόδωρος ο Σικελιώτης : Βιβλιοθήκη Ιστορική, βιβλίο 18.
  • Πλούταρχος : Βίοι παράλληλοι. Σερτώριος και Ευμένης.
  • Quintus Curtius Rufus : Historiae Alexandri Magni.
  • Αππιανός : Ρωμαϊκά - Μακεδονική και Ιλλυρική.
  • Justinus : Historiarum Philippicarum libri XLIV.

Νεώτερη ιστοριογραφία Επεξεργασία

  • Johann Gustav Droysen : Geschichte des Hellenismus, 1836-1843 (μετάφραση Ρένου Αποστολίδη ως Ιστορία των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ελευθεροτυπία, 1993).
  • Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, 1860-1872, βιβλίον Ζ΄, κεφ. Α΄.
  • Walbank, F. W. (1981) The Hellenistic World, The Cambridge Ancient History, volume VII. part I. (Cambridge) με εκτενή βιβλιογραφία (μετάφραση Τάσου Δαρβέρη ως Ο Ελληνιστικός κόσμος, Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1993).
  • Guy Thompson Griffith, Simon Hornblower "Diadochi" Oxford Classical Dictionary. Simon Hornblower and Anthony Spawforth. © Oxford University Press 1949, 1970, 1996, 2005.
  • Hermann Bengtson: Die Diadochen. Die Nachfolger Alexanders (323–281 v. Chr.). C. H. Beck, München 1987, ISBN 3-406-32068-6.
  • Klaus Rosen: Die Bündnisformen der Diadochen und der Zerfall des Alexanderreiches. In: Acta Classica. Band 11, 1968, S. 182–210.
  • Jakob Seibert: Das Zeitalter der Diadochen. 2. Auflage. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1989, ISBN 3-534-04657-9.
  • Cartledge, Paul. «Μέγας Αλέξανδρος : Η αναζήτηση ενός νέου παρελθόντος», μετάφραση Ρένα Καρακατσάνη. Αθήνα : Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2004.

Λογοτεχνικές αναπλάσεις Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jx20060302004. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  2. Διόδωρος Σικελιώτης. 16.94.4
  3. «pothos.org - Leonnatus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2014.