Μνημονικός κανόνας

Ο μνημονικός κανόνας είναι οποιαδήποτε τεχνική (ή μέθοδος) που βοηθά στη διατήρηση ή στην εύκολη ανάκτηση μιας πληροφορίας. Ο μνημονικός κανόνας στόχο έχει να μεταφράσει τις πληροφορίες σε μια μορφή που ο εγκέφαλος μπορεί να διατηρήσει ευκολότερα και καλύτερα. Ακόμη και η διαδικασία της εκμάθησης του κανόνα, μπορεί να βοηθήσει στη μεταφορά των πληροφοριών στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Συνήθως οι μνημονικοί κανόνες συναντώνται για λίστες ή μαθηματικούς τύπους, σε προφορική μορφή όπως σύντομα ποιήματα, αρκτικόλεξα, ή φράσεις που θυμόμαστε ευκολότερα. Μνημονικοί κανόνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλους τύπους των πληροφοριών, με οπτική ή κιναισθητική μορφή.

Μνημονικός κανόνας για τις μέρες κάθε μήνα στις αρθρώσεις των δαχτύλων των χεριών

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν, στη χημεία η φράση ΠαΒε Να ΡωΤάς, για την καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων και στη φυσική ο κανόνας του δεξιού χεριού.

Ο μνημονικός στην Αρχαία Ελλάδα σχετίζεται με τη Μνημοσύνη, τη θεότητα για την προσωποποίηση της μνήμης. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι διέκριναν δύο τύπους μνήμης: τη «φυσική» μνήμη και την «τεχνητή». Η πρώτη είναι έμφυτη και είναι αυτή που χρησιμοποιούμε αυτόματα και χωρίς να σκεφτόμαστε, ενώ αντιθέτως η τεχνητή μνήμη πρέπει να αναπτυχθεί μέσα από την εκμάθηση και τη χρήση μιας ποικιλίας μνημονικών τεχνικών.

Μνημονικές τεχνικές ή μέθοδοι χρησιμοποιούνται και για τη βελτίωση ή την υποβοήθηση της μνήμης. Βοηθούν στην ανάκτηση πληροφοριών που είναι ήδη αποθηκευμένες στη μακροπρόθεσμη μνήμη, ώστε να κάνουν την απομνημόνευση νέων πληροφοριών ευκολότερη.

Μνημονικοί κανόνες

Μαθηματικά

Θέμα	Μνημονικός κανόνας	Παράσταση
Αριθμός π	Τα γράμματα κάθε λέξης στη πρόταση αντιστοιχούν στα ψηφία του αριθμού π Αεί ο Θεός ο μέγας γεωμετρεί ή Αεί ο Θεός ο μέγας γεωμετρεί το σύμπαν ή Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί, το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω, παρήγαγεν αριθμόν απέραντον, καί όν, φεύ, ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι	Αεί = 3 ο = 1 Θεός = 4 ο =1 μέγας = 5 γεωμετρεί = 9

Φυσική

Θέμα	Μνημονικός κανόνας	Εικόνα
Εύρεση της φοράς της δύναμης Λαπλάς ${\overrightarrow {F}}=I{\overrightarrow {\ell }}\times {\overrightarrow {B}}$ ή γενικότερα της δύναμης Λόρεντζ ${\overrightarrow {F}}_{L}=q\cdot ({\overrightarrow {\upsilon }}\times {\overrightarrow {B}})$	Κανόνας του δεξιού χεριού ή των τριών δαχτύλων του δεξιού χεριού

Χημεία

Θέμα	Μνημονικός κανόνας	Εικόνα
pV = nRT (καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων)	ΠαΒε Να ΡωΤάς
Ηλεκτροχημική σειρά των μετάλλων	(Κ)άνε (Ba)ριά (Ca)ρδιά (Na)ύτη (Mg)α (Al)λά (Μn) (Ζn)τάς (Cr)ήματα (Fe)ρε (Co)ρη (Νi)φη σαν(Sn) μολύβι(Pb) ίσια(H). ή Και βάσανα μεγάλα μάνα ζήτα χρώματα Φεκονί: (Κ)αι (Ba)(Ca)(Na) (Mg)(Al)α (Μn)α (Ζn)τα (Cr)ώματα (Fe)(Co)(Νi).