Η Μονή Αμάρας (αρμενικά: Ամարաս վանք) είναι ένα αρμενικό μοναστήρι, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Ούνου της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, στην διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θρησκευτικό και εκπαιδευτικό κέντρο της μεσαιωνικής Αρμενίας. Το Αζερμπαϊτζάν δεν αναγνωρίζει το μοναστήρι ως αρμενικό, χαρακτηρίζοντάς το ως μνημείο της Αλβανίας του Καυκάσου.[1][2][3][4]

Μονή Αμάρας
Ամարաս վանք
Η εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου της Μονής
Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσίακοντά στο χωριό Ούνου
ΥπαγωγήΑρμενική Αποστολική Εκκλησία
ΧώραΑρτσάχ
Ιστοσελίδαwww.amaras.org
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός ρυθμόςΑρμενικός
Αποπεράτωση4ος αιώνας (ίδρυση). 1858 (αναστήλωση)

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Σύμφωνα με τους μεσαιωνικούς χρονικογράφους Φαύστος ο Βυζάντιος και Μωυσής Καγκανκατβάτσι, ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής, προστάτης άγιος και ευαγγελιστής της Αρμενίας, ίδρυσε τη Μονή Αμάρας στις αρχές του 4ου αιώνα.[5][6] Εκεί ενταφιάστηκε ο εγγονός του Γρηγορίου, ο Καθολικός Γρηγόριος (πέθανε το 338). Ο τάφος του βρίσκεται εντός της εκκλησίας του Αγίου Γρηγορίου που χτίστηκε τον 19ο αιώνα.

Στις αρχές του πέμπτου αιώνα ο Άγιος Μεσρώπ Μαστότς, ο εφευρέτης του αρμενικού αλφαβήτου, ίδρυσε στη Μονή Αμαράς το πρώτο σχολείο που χρησιμοποίησε τη γραφή του.[7][8]

Το μοναστήρι λεηλατήθηκε τον 13ο αιώνα από τους Μογγόλους, καταστράφηκε το 1387 κατά την εισβολή του Ταμερλάνου και κατεδαφίστηκε και πάλι τον 16ο αιώνα. Υπέστη ριζική αναδιάρθρωση κατά το δεύτερο τέταρτο του 17ου αιώνα, όταν κατασκευάστηκαν τα σωζόμενα αμυντικά τείχη. Η Μονή αργότερα εγκαταλείφθηκε, όμως στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα χρησίμευσε ως συνοριακό φρούριο για τα ρωσικά αυτοκρατορικά στρατεύματα.

Η Αρμενική Αποστολική Εκκλησία διεκδίκησε το Μοναστήρι το 1848. Ο ναός του Μοναστηριού είχε υποστεί σοβαρές ζημιές, σε βαθμό που χρειάστηκε να χτιστεί ένας νέος στη θέση του παλιού. Αυτή η νέα εκκλησία, αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο, χτίστηκε το 1858 με έξοδα των Αρμενίων της πόλης Σουσί.

Τάφος του Αγίου Γρηγορίου Επεξεργασία

Ο Άγιος Γρηγόριος ενταφιάστηκε αρχικά στο ανατολικό άκρο της παλιάς κατεστραμμένης εκκλησίας της Μονής. Το 489 ο Βαχαγάνος Γ΄, Βασιλιάς της Αλβανίας του Καυκάσου, ανακαίνισε την Μονή, αναστηλώνοντας την εκκλησία και κατασκευάζοντας ένα νέο παρεκκλήσι για τα λείψανα του Αγίου Γρηγορίου. Σε μεταγενέστερους αιώνες χτίστηκε μια εκκλησία πάνω από αυτό το παρεκκλήσι.[9]

Κάτω από την Αγία Τράπεζα της εκκλησίας του Αγίου Γρηγορίου βρίσκεται ένας επιτύμβιος θάλαμος που φτάνει στο δυτικό άκρο της. Ένα φραγμένο πέρασμα στο ανατολικό άκρο της δείχνει ότι αρχικά υπήρχε είσοδος και από αυτή την κατεύθυνση. Ο θολωτός θάλαμος του τάφου έχει πλάτος 1,9 μέτρα, μήκος 3,75 μέτρα και ύψος 3,5 μέτρα. Σκαλιστές λεπτομέρειες χρονολογούν το μνημείο στον 5ο αιώνα.[10]

Εικόνες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Thomas De Waal/ The Caucasus: An Introduction/ Oxford University Press -2018, p.103- pp.312
  2. Khatcherian, Hrair. Artsakh: A Photographic Journey. Eastern Prelacy of the Armenian Apostolic Church of America, 1997, p. 6. OCLC 37785365
  3. Hasratyan, M. M. (1975). «Ամարասի ճարտարապետական համալիրը [Architectural complex of Amaras»] (στα hy). Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (5): 35–52. http://lraber.asj-oa.am/5416/. 
  4. «Amaras məbədi - XOCAVƏND RAYON Icra Hakimiyyəti». www.xocavend-ih.gov.az. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  5. Pavstos Byuzand. Armenian History. Yerevan. 1987. page 17
  6. Movses Kaghankatvatsi. History of Aluank. Book I. Chapter XIV.
  7. Viviano, Frank. "The Rebirth of Armenia", National Geographic Magazine, March 2004
  8. John Noble, Michael Kohn, Danielle Systermans. Georgia, Armenia and Azerbaijan. Lonely Planet; 3 edition (May 1, 2008), p. 307
  9. «Armenians displaced from Nagorno-Karabakh fear their medieval churches will be destroyed». 
  10. M. Hasratyan, "Amaras", Yerevan 1990.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία