Μοναστήρι του Στούπλιε
Συντεταγμένες: 44°44′24″N 17°36′0″E / 44.74000°N 17.60000°E
Το Μοναστήρι του Στούπλιε (σερβικά κυριλλικά: Манастир Ступље, Manastir Stuplje) είναι σερβικό ορθόδοξο μοναστήρι αφιερωμένο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, το οποίο βρίσκεται στο χωριό Βιγιατσάνι Γκόρνγι, κοντά στην πόλη Τσέλινατς στη βορειοδυτική Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη.[1] Η λαϊκή παράδοση αποδίδει την ίδρυση του Στούπλιε στον Βασιλιά Στέφανο Ντραγκούτιν, μέλος της σερβικής δυναστείας των Νέμανιτς, όπως συμβαίνει και με άλλα σερβικά μοναστήρια στη βόρεια Βοσνία.[2]
| Μοναστήρι του Στούπλιε | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 44°44′11″N 17°36′1″E |
| Θρήσκευμα | Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Επαρχία της Μπάνια Λούκα |
| Διοικητική υπαγωγή | Γκόρνι Βιγιάτσανι |
| Χώρα | Βοσνία και Ερζεγοβίνη |
| Έναρξη κατασκευής | 15ος αιώνας |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η πρώτη αναφορά του Στούπλιε βρίσκεται σε ένα χρονικό που χρονολογείται από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Το μοναστήρι πιθανότατα ιδρύθηκε πριν από το 1450, και έτσι πριν από την οθωμανική κατάκτηση του Βασιλείου της Βοσνίας το 1463. Αυτή η κατάκτηση δεν περιελάμβανε τη βορειοδυτική Βοσνία, η οποία στη συνέχεια έγινε μέρος του Βασιλείου της Ουγγαρίας, που κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1527 και το 1528. Κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, οι μοναχοί του Στούπλιε ασχολήθηκαν με τη μεταγραφή θρησκευτικών βιβλίων. Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Τουρκικού Πολέμου (1683-1699), το μοναστήρι κάηκε από τους Οθωμανούς. Οι επιζώντες μοναχοί έφυγαν βόρεια κατά μήκος του ποταμού Σάβου και βρήκαν καταφύγιο στο Μοναστήρι της Οραχόβιτσα στη Σλαβονία. Έφεραν μαζί τους διάφορα χειρόγραφα βιβλία τους, τα οποία έτσι έγιναν μέρος της βιβλιοθήκης της Οραχόβιτσα.
Με τον καιρό, όλα τα ίχνη της Μονής Στούπλιε εξαφανίστηκαν από το πρόσωπο της γης. Τον 20ο αιώνα, το Στούπλιε ήταν ένας ιστορικός όρος με μια αβέβαιη τοποθεσία, που υποτίθεται ότι ήταν κάπου στην περιοχή του Τέσλιτς και στην περιοχή του Μοναστηριού Λίπλγε. Τον Μάρτιο του 1994, την περιοχή επισκέφθηκαν αρχαιολόγοι που έψαχναν το Στούπλιε στο χωριό Βιγιατσάνι Γκόρνγι, σε μια τοποθεσία που ονομάζεται Τσρκβίστε (Crkvište), κοντά σε ένα ρεύμα που ονομάζεται Μαναστίριτσα (Manastirica) και έναν λόφο που ονομάζεται Καλουτζέρσκο Μπρντο (Kaluđersko Brdo). Τα τοπωνύμια Τσρκβίστε, Μαναστίριτσα και Καλουτζέρσκο ήταν ενδεικτικά και προέρχονται από τα σερβικά crkva, manastir και kaluđer, που σημαίνουν «εκκλησία», «μοναστήρι» και «μοναχός», αντίστοιχα. Οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν τα θεμέλια ενός κτηρίου εκκλησίας με τη μορφή βασιλικής, μήκους 14 μέτρων και πλάτους 7,5 μέτρων. Το ανώτερο στρώμα λίθων βρισκόταν 30 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Μέσα και γύρω από το ίδρυμα, υπήρχε ένα στρώμα από καμένα συντρίμμια. Οι αρχαιολόγοι επισκέφτηκαν ξανά το χώρο το 1997, όταν αποκάλυψαν την ίδρυση ενός μοναστηριακού κτηρίου στα βόρεια και δυτικά της εκκλησίας. Οι μελετητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτά τα ευρήματα ήταν ερείπια του Μοναστηριού Στούπλιε.[1]
Στη συνέχεια, με πρωτοβουλία του επικεφαλής της Σερβικής Ορθόδοξης Επαρχίας της Μπάνια Λούκα, αποφασίστηκε η ανοικοδόμηση του μοναστηριού στον χώρο των αρχαιολογικών ευρημάτων, αν και ορισμένοι απαίτησαν τη συντήρηση των ανασκαφικών θεμελίων και την προστασία του χώρου από τυχόν διαταραχές. Το Μοναστήρι του Στούπλιε ξαναχτίστηκε και καθαγιάστηκε στα τέλη του 2008.[2]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Λιλγιάνα Σέβο (1998). Νέναντ Νοβάκοβιτς, επιμ. Manastir Stuplje (στα Σερβικά). Μπάνια Λούκα: Glas srpski. σελίδες 7–22. ISBN 9788671191340.
- ↑ 2,0 2,1 Γκόραν Τζούριτς (6 Ιανουαρίου 2009). «Ponovo sija monaško kandilo u Stuplju» (στα Σερβικά). Blic.