Ναυμαχία της Λάδης (201 π.Χ.)

Η Ναυμαχία της Λάδης (201 π.Χ.) αποτελεί μαζί με αυτή της Χίου, που διεξήχθη το ίδιο έτος, τις δύο ναυμαχίες με τις οποίες ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Φίλιππος ο Ε' επιχείρησε να πάρει από τους Ρόδιους τον έλεγχο του Αιγαίου. Ιστορικά και τα δύο γεγονότα εντάσσονται στα πλαίσια του Πρώτου Κρητικού Πολέμου (205 έως 200 π.Χ.)

Υπόβαθρο

Το 205 π.Χ., ολοκληρώθηκε με τη Συνθήκη της Φοινίκης ο Πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος ενάντια στη Ρώμη. Επιθυμώντας να πάρει τον έλεγχο του συνόλου του ελληνικού κόσμου, ο Φίλιππος σκέφτηκε να επωφεληθεί από το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι σε πόλεμο κατά της Καρχηδόνας, ώστε να υποτάξει τη Ρόδο, την κυριότερη αντίπαλό του. Στα πλαίσια της προσπάθειάς του αυτής αποφάσισε το 203 π.Χ. να ναυπηγήσει έναν ισχυρό στόλο με τη βοήθεια του οποίου άρχισε να πραγματοποιεί επιθέσεις στις Κυκλάδες, στις κτήσεις της πτολεμαϊκής Αιγύπτου και στα εδάφη του βασιλείου της Περγάμου.

Γεγονότα

Καταλαμβάνοντας τη Σάμο αιχμαλώτισε σημαντικό αριθμό πτολεμαϊκών πλοίων που ναυλοχούσαν εκεί. Ενισχυμένος με τα πτολεμαϊκά πλοία, ο στόλος του Φιλίππου, ο οποίος αριθμούσε πλέον 53 κατάφρακτα πλοία, άγνωστο αριθμό αφράκτων και 150 λέμβους και πρίστεις, απέπλευσε με κατεύθυνση προς τη Μίλητο τον Απρίλιο ή Μάιο του 201 π.Χ. Το στόλο αυτό κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι Ρόδιοι στη Λάδη, ένα νησάκι έξω από το λιμάνι της Μιλήτου. Οι δυνάμεις τους περιελάμβαναν άγνωστο αριθμό καταφράκτων, αφράκτων, ημιολίων και τριημιολίων.

Λεπτομέρεις σχετικά με τη μάχη έχουμε ελάχιστες. Ο ιστορικός Πολύβιος, επικαλούμενος τις μαρτυρίες του Ζήνωνα και του Αντισθένη, αναφέρει μόνο ότι οι δυο ροδιακές πεντήρεις έπεσαν αύτανδρες στα χέρια του Φιλίππου, ενώ ένα ακόμη πλοίο σήκωσε το δόλωνα και αποχώρησε από την μάχη. Ακολούθως πολλά από τα γειτονικά πλοία έκαναν το ίδιο αναγκάζοντας και το ναυαρχό τους στο τέλος να βγει μαζί τους στην ανοιχτή θάλασσα. Κατόπιν, βοηθούμενοι από τον άνεμο οι Ρόδιοι έφτασαν στην ακτή της Μύνδου και από εκεί μετέβησαν την επόμενη ημέρα στην Κω. Ο Φίλιππος αποβιβάστηκε θριαμβευτής στη Μίλητο, κάτι που εντυπωσίασε τόσο τους κατοίκους, ώστε να του επιφυλλάξουν θριαμβευτική υποδοχή, καθώς και στο ναύαρχό του, Ηρακλείδη τον Ταραντίνο.

Από τα ελάχιστα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φαίνεται ότι η μάχη κρίθηκε από κάποιον επιθετικό ελιγμό του Ηρακλείδη, αλλά και την φυγομαχία ορισμένων Ροδίων καπετάνιων, οι οποίοι πιθανόν θεώρησαν χαμένη την μάχη, όταν ο βασιλιάς της Περγάμου, Άτταλος Α', και σύμμαχός τους, δεν έστειλε βοήθεια.

Συνέπειες

Η νίκη αυτή έδωσε την δυνατότητα στον Φίλιππο να θέσει υπό τον έλεγχό του την Μίλητο και την περιοχή της, κάτι που άνοιξε το δρόμο για την μικρασιατική του εκστρατεία κατά της Περγάμου. Τα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι το τέλος του επόμενου χρόνου, οδήγησαν τους Ρωμαίους στην απόφαση να εμπλακούν για άλλη μια φορά στις υποθέσεις του ελλαδικού χώρου, επιφέροντας το ξέσπασμα του Δεύτερου Μακεδονικού Πόλεμου.

Πηγές

• (Αγγλικά) Πολύβιος, «Ιστορίες», μετάφραση στα αγγλικά από την Evelyn S. Shuckburgh, Macmillan, 1889. Ανάγνωση
• Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, λήμμα Ναυμαχία της Λάδης, 201 π.Χ.

Βιβλιογραφία

• Berthold R.M., «Lade, Pergamum and Chios. Operation of Philip V in the Aegean.», Historia, 24 , 1975, 150-163
• Holleaux M., «L’ expédition de Philippe V en Asie en 201 av. J.-C.», REA, 22, 1920, 237-258
• Walbank F.W., «Philip V of Macedon», Cambridge 1940
• Walbank F.W., «A Historical Commentary on Polybius II», Oxford 1967