Ναυτεργατικό Σωματείο
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Τα Ναυτεργατικά Σωματεία (Seamen Unions) είναι επαγγελματικά, συνδικαλιστικά Σωματεία στα οποία και οργανώνονται οι ναυτικοί. Στην Ελλάδα τέτοια σωματεία λειτουργούν κατά θέση και ειδικότητα όπου και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
α) τα "εργοδοτικά" όπως π.χ. η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, η Ένωση ιδιοκτητών ακτοπλοϊκών φορτηγών, η Πανελλήνια Ένωση Πλοιοκτητών φορτηγών πλοίων ξύλινων και σιδηρών, η Ένωση Ελλήνων Πλοιοκτητών επιβατηγών ακτοπλοϊκών πλοίων, κ.ά. και
β) τα "εργατικά" όπως η Ένωση Πλοιάρχων Ε.Ν.,Ένωση Αρχιθαλαμηπολων-Θαλαμηπόλων Ε.Ν., η Ένωση Μηχανικών Ε.Ν., Ασυρματιστών, Ηλεκτρολόγων, Θερμαστών, Φροντιστών, Μαγείρων, Ναυτών κ.ά.
Κεντρική οργάνωση όλων των επιμέρους ναυτεργατικών σωματείων αποτελεί η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία Π.Ν.Ο. στην οποία και εκπροσωπούνται, και η οποία με την σειρά της αντιπροσωπεύει το σύνολο των Ελλήνων ναυτικών.
Τα πάσης φύσεως θέματα των ναυτεργατικών σωματείων διέπονται από το Συνδικαλιστικό και Συλλογικό Ναυτεργατικό Δίκαιο όπως αυτό διαμορφώνεται από τη σχετική νομολογία και τις συλλογικές συμβάσεις ναυτεργατών.
Σύντομο ιστορικό Επεξεργασία
Τα σωματεία αυτά ως επαγγελματικές ενώσεις κατά ειδικότητα και ομοσπονδίες άρχισαν να εμφανίζονται στην Ελλάδα κατά τον μεσοπόλεμο ως συνέχεια των παλαιοτέρων συντεχνιακών μορφών. Αρχικά τα ναυτεργατικά σωματεία διέπονταν από τις κοινές περί επαγγελματικών σωματείων διατάξεις που ρύθμιζαν τα αυτά των εργατών ξηράς με κάποιες ειδικές προβλέψεις ένεκα της ιδιομορφίας του ναυτικού επαγγέλματος, σύμφωνα και με το άρθρο 20 του Β.Δ/τος 15/20-5-1920 "Περί κωδικοποιήσεως των περί επαγγελματικών σωματείων διατάξεων", νόμος που αποτέλεσε σταθμό του εργατικού συνδικαλισμού στην Ελλάδα, τότε ιδρύθηκε και η Π.Ν.Ο..
Συνέχεια αυτού ήταν ο μεταξικός Α.Ν.299/1936 "Περί ρυθμίσεως συλλογικών διαφορών εν τη ναυτική εργασία". Τούτου ακολούθησε ο Α.Ν.3276/1944 (που υπόψη εκδόθηκε στη Μ. Ανατολή και αναδημοσιεύτηκε στην Ελλάδα το 1945, κατ΄ άρθρο 8 της με αρίθμ. 21/1945 Συντακτικής Πράξης) και ο οποίος συμπληρώθηκε αργότερα δια του Ν.Δ. 304/1947 κατά την ερμηνεία του οποίου οι συλλογικές συμβάσεις με επικύρωση υπουργικής απόφασης λάμβαναν πλέον, θέση νόμου, με δεσμευτικό χαρακτήρα τόσο για τις εργοδοτικές όσο και τις εργατικές οργανώσεις, νόμος που αποτέλεσε επίσης σταθμό στις εργασιακές σχέσεις.
Στη περίοδο του ψυχρού πολέμου όπου ο μακαρθισμός κτύπησε και την πόρτα της Ελλάδας άρχισε και ο παραγκωνισμός του συνδικαλιστικού κινήματος. Κάθε απλό εργατικό αίτημα προόδου συνθηκών εργασίας εκλαμβάνονταν ως επαναστατική προδιάθεση. Παρά ταύτα με μικρές προσαρμογές της υφιστάμενης νομοθεσίας φθάνει η δεκαετία του 1960 με αποκορύφωση το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου όπου αναστάλθηκε η λειτουργία όλων των σωματείων. Τότε επιχειρήθηκε νέα ρύθμιση με τον Α.Ν.257/1968 "Περί Ναυτεργατικών Επαγγελματικών Σωματείων και Ομοσπονδιών" κατά τρόπο αντεργατικό επιβάλλοντας με νέες αρχαιρεσίες, διοικήσεις ελεγχόμενες. Την εποχή εκείνη της δικτατορίας ένας μεγάλος αριθμός ναυτικών φυλλαδίων είχε κατασχεθεί. Τελικά ο νόμος αυτός καταργήθηκε μαζί με κάθε άλλη σχετική διάταξη με το μεταπολιτευτικό Ν.Δ. 85/5-10-1974 "Περί αποκαταστάσεως των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εν τη θαλάσση εργαζομένων" tο οποίο και συμπληρώθηκε με τον Ν. 5/1975 "Περί συμπληρώσεως του ΝΔ 85/1974", που τέθηκε σε ισχύ από της δημοσίευσής του ΦΕΚ Α΄ 16/6-2-1975, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.