Νεφέλωμα

Νεφέλωμα (από το αρχ. ελλ. Νεφέλη, από τη λέξη Νέφος), στην αστρονομία είναι ένα διαστρικό σύννεφο σκόνης, υδρογόνου, ηλίου και άλλων ιονισμένων αερίων. Αρχικά, νεφέλωμα ήταν ένα όνομα για κάθε αστρονομικό αντικείμενο διάχυτου και χαμηλής έντασης φωτός, συμπεριλαμβανομένων των γαλαξιών πέρα από τον Γαλαξία μας. Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, για παράδειγμα, ονομαζόταν «το Νεφέλωμα της Ανδρομέδας» (και οι σπειροειδείς γαλαξίες σε γενικές γραμμές «σπειροειδή νεφελώματα») πριν να επιβεβαιωθεί η αληθινή φύση των γαλαξιών στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Έντγουιν Χαμπλ και άλλους αστρονόμους.

Τα νεφελώματα είναι χώρος γέννησης άστρων. Η γέννηση των αστέρων συμβαίνει όταν ένα γιγάντιο μοριακό νεφέλωμα, διαστάσεων εκατοντάδων ετών φωτός, που περιέχει κατά 90% άτομα υδρογόνου, 10% άτομα ηλίου, αλλά και βαρύτερα στοιχεία, καθώς επίσης και νερό, αμμωνία και οργανικές ενώσεις, καταρρέει εξαιτίας των δικών του βαρυτικών δυνάμεων. Καθώς καταρρέει και περιστρέφεται όλο και ταχύτερα, λόγω του νόμου διατήρησης της στροφορμής, πλατύνεται και μετατρέπεται σε δίσκο. Στο κέντρο του συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της ύλης και, έτσι, εμφανίζεται ο πρωτοαστέρας.^[1]

Οι κλασσικοί τύποι νεφελωμάτων είναι οι εξής:

το διάχυτο νεφέλωμα (νεφέλωμα ανάκλασης, νεφέλωμα εκπομπής και σκοτεινό νεφέλωμα), η ευρύτερη κατηγορία νεφελωμάτων. Επίσης λέγεται και περιοχή ΗΙΙ, δηλαδή περιοχή με ιονισμένο υδρογόνο.
το πλανητικό νεφέλωμα, είναι το νεφελώμα που δημιουργείται καθώς αστέρας μικρής μάζας αποβάλλει τα εξωτερικά τοιχώματά του και μετατρέπεται σε λευκό νάνο. Στην πραγματικότητα είναι και αυτά περιοχές ΗΙΙ, αλλά είναι πιο πυκνές και πιο συμπυκνωμένες από τα διάχυτα νεφελώματα.
το υπόλειμμα υπερκαινοφανούς, το οποίο δημιουργείται μετά από έναν υπερκαινοφανή αστέρα (σουπερνόβα). Αποτελεί ιδιαίτερο τύπο νεφελώματος.

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ Αυγολούπης, Σταύρος Ι. (2009). Αρχή και Τέλος: Η ιστορία του σύμπαντος, Εγχειρίδιο Κοσμολογίας - Αστροφυσικής. Θεσσαλονίκη: Πλανητάριο Θεσσαλονίκης. σελ. 51. ISBN 9789608904996.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

James B. Kaler: Kosmische Wolken. Materie-Kreisläufe in der Milchstraße. Spektrum Akademischer Verlag, 1998.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
νεφέλωμα

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Νεφέλωμα

Nebulae, SEDS Messier Pages.
Fusedweb.pppl.gov
Historical pictures of nebulae, digital library of Paris Observatory.

Αυτό το λήμμα σχετικά με την αστρονομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Αυγολούπης, Σταύρος Ι. (2009). Αρχή και Τέλος: Η ιστορία του σύμπαντος, Εγχειρίδιο Κοσμολογίας - Αστροφυσικής. Θεσσαλονίκη: Πλανητάριο Θεσσαλονίκης. σελ. 51. ISBN 9789608904996.

[1]