Ο Νικόλαος Κομνηνός Άγγελος Δούκας Βρυέννιος Μαλιασηνός (β΄ ήμισυ 13ου αι.) ήταν ευγενής της Βυζαντινής αυτοκρατορίας που έδρασε στην περιοχή της Δημητριάδος (Βόλου).

Νικόλαος Μαλιασηνός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση13ος αιώνας
Δημητριάδα
Θάνατος13ος αιώνας[1] ή 13ος αιώνας
Δημητριάδα
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Δεσποτάτο της Ηπείρου
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΆννα Παλαιολογίνα Μαλιασηνή
ΤέκναΙωάννης Παλαιολόγος Μαλιασηνός

Βιογραφία Επεξεργασία

Ήταν γιος του πρώτου καταγεγραμμένου μέλους της Οικογένειας, του Κωνσταντίνου μεγιστάνα της Θεσσαλίας, που παντρεύτηκε τη Μαρία Αγγελίνα, κόρη του Μιχαήλ Α΄ δεσπότη της Ηπείρου.[2] Τα επίθετα "Κομνηνός Άγγελος Δούκας" που πρόσθεσε, είναι μάλλον από τη μητέρα του.[3]

Από τον πατέρα του κληρονόμησε μεγάλα κτήματα στη Θεσσαλία. Αρχικά ήταν υποτελής στην Ήπειρο, αλλά μετά επιβεβαιώθηκαν οι ιδιοκτησίες του από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο Αυτοκράτορα των Ρωμαίων[4] και νυμφεύτηκε την ανιψιά του Άννα. Ο Μιχαήλ Β΄ (γιος και διάδοχος του Μιχαήλ Α΄) απέσπασε τη μονή του Ιλαρίωνα στον Αλμυρό από την εξάρτηση της μονής στη Μακρυνίτσα, την οποία είχε ιδρύσει ο Κωνσταντίνος Μαλιασηνός. Αυτό και ο γάμος δείχνουν ότι η συμμαχία της οικογένειας μετακινήθηκε στους Παλαιολόγους.[5] Ο Ιωάννης Παλαιολόγος απεκατέστησε την εξάρτηση της μονής του Ιλαρίωνα και επικύρωσε την ατέλεια της μονής το 1259, η οποία επιβεβαιώθηκε το 1266 από τον Νικηφόρο Α΄ (γιο και διάδοχο του Μιχαήλ Β΄).[5]

Κάποια στιγμή μεταξύ των ετών 1271-72 ο Νικόλαος και η σύζυγός του ίδρυσαν τη μονή της Νέας Πέτρας στη Δρυανούβαινα Πηλίου (σημ. Πορταριά). Αρχικά γυναικείο, μεταξύ 1274-77 μετατράπηκε σε ανδρικό. Ο Νικόλαος έδωσε σε αυτό και στη μονή Μακρυνίτσας αρκετές άλλες ιδιοκτησίες ως μετόχια. Ακόμη επέτυχε να λάβει από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο τη μονή Λατόμου στη Θεσσαλονίκη ως μετόχιο των δύο παραπάνω μονών, που ίδρυσε η οικογένειά του.[5] Μεταξύ των ετών 1274-76 οι δύο τους έγιναν μοναχοί με τα μοναστικά ονόματα Ιωάσαφ και Ανθούσα.

Ίσως ο Νικόλαος έλαβε αργότερα άλλο μοναστικό όνομα, Νείλος, όπως δείχνει μία επιγραφή από τη μονή Μακρυνίτσας, που μετά ενσωματώθηκε στο ναό της Παναγίας στη Μακρυνίτσα.[3][5] Ο Νικόλαος ζούσε ακόμη το 1280 και πιθανόν ως το 1285/86. Όταν απεβίωσε τάφηκε στη μονή της Μακρυνίτσας.[5] Όταν η μονή καταστράφηκε, η επιτάφια πλάκα, που είχε χαραγμένο ένα ποίημα, ενσωματώθηκε στον τοίχο της μονής Αθανασίου στη Μακρυνίτσα.[5]

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε π. το 1255 την Άννα Κομνηνή Δούκαινα Παλαιολογίνα Φιλανθρωπηνή, ανιψιά του Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου. Είχαν τουλάχιστον ένα γιο:

Αναφορές Επεξεργασία

  1. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
  2. Polemis 1968, σελίδες 142–143.
  3. 3,0 3,1 Polemis 1968, σελ. 143.
  4. Bartusis 2012, σελίδες 489–490.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 PLP, 16523. Μαλιασηνός, Νικόλαος Κομνηνὸς ῎Αγγελος ∆ούκας Βρυέννιος.
  6. Polemis 1968, σελίδες 143, 163.

Πηγές Επεξεργασία

  • Bartusis, Mark C. (2012). Land and Privilege in Byzantium: The Institution of Pronoia. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-00962-2.
  • Polemis, Demetrios I. (1968). The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography. London: The Athlone Press.
  • Trapp, Erich; Beyer, Hans-Veit (2001). Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit (in German). I, 1–12, Add. 1–2, CD-ROM Version. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. ISBN 978-3-7001-3003-1.