Ο Νικόλαος ο Δαμασκηνός (1ος αιώνας π.Χ.) ήταν Έλληνας ιστορικός και περιπατητικός φιλόσοφος με καταγωγή από τη Δαμασκό, ο οποίος παρήγαγε ιδιαίτερα πλούσιο έργο από το οποίο διασώζονται πολύ λίγα αποσπάσματα.[2][3][4]

Νικόλαος ο Δαμασκηνός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση64 π.Χ.
Δαμασκός
Θάνατος4
Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησηςΑυτοκρατορία των Σελευκιδών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
λατινική γλώσσα[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός
φιλόσοφος
συγγραφέας

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 64 π.Χ. στη Δαμασκό, και γονείς του ήταν ο Αντίπατρος και η Στρατονίκη, και αδερφός του ο Πτολεμαίος. Η οικογένεια του ήταν εύπορη, και ο πατέρας του ήταν επιτυχημένος ρήτορας.[2]

Το συγγραφικό του έργο υπήρξε γιγαντιαίο, αλλά διασώζεται πολύ μικρό τμήμα από αυτό. Το κύριο μέρος του έργο του ήταν η παγκόσμια ιστορία που έγραψε και αποτελούνταν από 144 τόμους. Τα υπόλοιπα γραπτά του αποτελούνται από την αυτοβιογραφία του, βιογραφίες για τον καίσαρα Αύγουστο και τον Ηρώδη τον Μέγα με τους οποίους διατηρούσε στενές προσωπικές σχέσεις, κάποια φιλοσοφικά έργα, καθώς και μερικές κωμωδίες και τραγωδίες. Υπήρξε επίσης δάσκαλος των παιδιών του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας σύμφωνα με τα γραπτά του πατριάρχη Ιεροσολύμων Σωφρονίου,[5] ενώ ταξίδεψε στη Ρώμη μαζί με τον Ηρώδη Αρχέλαο, διάδοχο του Ηρώδη του Μέγα.[6]

Αναφορές για τον Νικόλαο υπάρχουν και στην καταχώρηση του στο βυζαντινό λεξικό του 10ου αιώνα, Σούδα.[7]

Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

Καθολική ιστορία Επεξεργασία

Κατά τα τελευταία στάδια της ζωής του έγραψε την παγκόσμια ιστορία του (Ἰστορία Καθολική) η οποία αποτελούνταν απο 144 τόμους.[2][8][9] Αν και το λεξικό Σούδα αναφέρει μόνο 80 τόμους, υπάρχουν σε άλλα έργα αναφορές για τόμους με μεγαλύτερη αρίθμηση.[10]Διασώζονται κάποια αποσπάσματα από τους 7 πρώτους τόμους του έργου στο σύγγραμμα Ἐκλογαί του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου,[11] τα οποία περιγράφουν την ιστορία των Ασσυρίων, Μηδών, Ελλήνων, Λυδίων, και των Περσών, και είναι επίσης σημαντικά για τις ιστορικές μορφές της Βίβλου.

Ο Εβραίος ιστορικός του 1ου αιώνα μ.Χ. Ιώσηπος Φλάβιος, πιθανώς χρησιμοποίησε το έργο αυτό για να γράψει την ιστορία του Ηρώδη, καθώς η διήγηση του Νικολάου σταματάει στο χρονικό σημείο όπου ηγεμόνας έγινε ο Αρχέλαος, ενώ ο Ιώσηφος στη δική του διήγηση ενώ συνεχίζει παραπέρα το κάνει με βιαστική διήγηση και παραθέτοντας πολύ λιγότερες λεπτομέρειες σε σχέση με τις προηγούμενες χρονικές περιόδους.[12] Σχετικά με τα τμήματα του έργου που ασχολούνται με την ελληνική μυθολογία και την ιστορία της Ανατολής, ο Νικόλαος φαίνεται πως στηρίχτηκε σε διάφορα παλαιότερα έργα, και ένα από αυτά ήταν και του Κτησία του Κνίδιου (5ος αιώνας π.Χ.) το οποίο δεν θεωρείται αξιόπιστο από τους σύγχρονους ειδικούς.[13]

Βίος Καίσαρος Επεξεργασία

Στο έργο του με τίτλο Βίος Καίσαρος ασχολείται με τη βιογραφία του Οκταβιανού Αύγουστου, την οποία εκτιμάται πως έγραψε μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα το 14 μ.Χ., όταν ο Νικόλαος ήταν 78 ετών. Στα τμήματα του κειμένου που διασώζονται από τη βιογραφία, περιλαμβάνονται περιγραφές του Αυγούστου σε νεαρή ηλικία αλλά και πληροφορίες για τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα.[12]

Σχολιασμός στον Αριστοτέλη Επεξεργασία

Παρήγαγε αρκετά σχόλια επί του έργου του Αριστοτέλη, τα οποία έγραψε πιθανώς κατά την περίοδο όπου βρισκόταν στη Ρώμη το 1 μ.Χ., όταν και κατηγορήθηκε πως ασχολούνταν υπέρμετρα με τη φιλοσοφία έτσι ώστε να προξενήσει το ενδιαφέρον των εύπορων πολιτών και των ατόμων σε θέση ισχύος.[14]

Περί φυτών Επεξεργασία

Διασώζεται η αραβική μετάφραση του έργου του σε σχέση με τις ιδιότητες των φυτών (γνωστό στα λατινικά ως De Plantis). Ανακαλύφθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1923, και παλαιότερα αποδίδονταν λανθασμένα στον Αριστοτέλη. Υπάρχει επίσης και η Συριακή έκδοση του κειμένου η οποία φυλάσσεται στο πανεπιστήμιο του Καίμπρητζ.

Τραγωδίες και κωμωδίες Επεξεργασία

Από τις τραγωδίες που έγραψε, η μόνη της οποίας ο τίτλος είναι γνωστός είναι η Σωσανίς ή Σωσάννης, από την οποία δεν διασώζεται το κείμενο. Από τις κωμωδίες του, διασώζονται αποσπάσματα 44 γραμμών τα οποία διατηρήθηκαν στα γραπτά του Στοβαίου (5ος αιώνας).[2]

Ζαρμανοχηγάς Επεξεργασία

Ο Νικόλαος παραθέτει επίσης αρκετές πληροφορίες για τον Ινδό γυμνοσοφιστή ο οποίος επισκέφτηκε την Αθήνα στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ., τον Ζαρμανοχηγά, και ο οποίος έθεσε τέλος στη ζωή του καίγοντας τον εαυτό του ζωντανό, με την τοποθεσία που τάφηκε η σορός του να είναι μετέπειτα γνωστή ως ο Τάφος του Ινδού.[15] Το περιστατικό αυτό αναφέρεται επίσης από τον Στράβωνα[16] και τον Δίων Κάσσιο.[17]

Αυτοβιογραφία Επεξεργασία

Έγραψε την αυτοβιογραφία του σε άγνωστη χρονική περίοδο. Σε αυτήν αναφέρει πως σκόπευε να αποσυρθεί το 4 π.Χ., αλλά τελικά πείσθηκε να ταξιδέψει στη Ρώμη με τον Ηρώδη Αρχέλαο. Τα υπόλοιπα τμήματα που διασώζονται ασχολούνται κυρίως με την εβραϊκή ιστορία.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. CONOR.SI. 35809891.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, Damasce'nus, Nicolaus». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2016. 
  3. Burns, Ross. Damascus: A History, p. 59.
  4. Nicolaus, Autobiography, Fr.136.8
  5. Patrologia Graeca, Vol. 87, 3. col. 3622D; F.Jacoby, FGrH.90.T2.
  6. Nicolaus, Autobiography, Fr.136.8-11
  7. «Λεξικό Σούδα, Νικόλαος / NU, 393». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2016. 
  8. Μάγνης, Δανιήλ Δημήτριος (1834). Λεξικόν ἰστορικομυθικόν καί γεωγραφικόν. σελ. 281. 
  9. Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, 14.66
  10. K. Müller, et al., Fragmenta Historicorum Graecorum, Vol. 3, p. 345.
  11. Lulofs, H. J. Drossart. On the Philosophy of Aristotle, by Nicolaus Damascenus. Brill, 1969, p. 1f.
  12. 12,0 12,1 12,2 Jewish Encyclopedia / NICHOLAS OF DAMASCUS
  13. Drews, Robert, "Sargon, Cyrus and Mesopotamian Folk History" Journal of Near Eastern Studies, Vol. 33, No. 4, (Oct., 1974), pp. 387-393.
  14. Lulofs, H. J. Drossart. On the Philosophy of Aristotle, by Nicolaus Damascenus. Brill, 1969, p. 5.
  15. Πρόκειται για διαφορετική περίπτωση από αυτή του γηπέδου στη λεωφόρο Αλεξάνδρας στην Αθήνα το οποίο είναι επίσης γνωστό ως Τάφος του Ινδού
  16. Στράβων, Γεωγραφικά, 15.1.4
  17. Dio Cassius, liv, 9.

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία