Νικόλα Αμάτι

Ιταλός κατασκευαστής έγχορδων οργάνων

Ο Νικόλα Αμάτι ή Νικολό Αμάτι ή και Νικολάο Αμάτι (ιταλ. Nicola/Nicolò/Nicolao Amati, 3 Σεπτεμβρίου 159612 Απριλίου 1684) ήταν Ιταλός κατασκευαστής βιολιών και άλλων μουσικών οργάνων από την Κρεμόνα. Ο Ν. Αμάτι ήταν το επιφανέστερο μέλος της φημισμένης οικογένειας οργανοποιών Αμάτι. Εκτός από τα δικά του όργανα, ο Νικόλα υπήρξε δάσκαλος άλλων μεγάλων κατασκευαστών εγχόρδων της «σχολής της Κρεμόνας», όπως του Αντρέα Γκουαρνέρι, του Τζοβάννι Μπαττίστα Ροτζέρι[8] και πιθανώς του Αντόνιο Στραντιβάρι.[9]

Νικόλα Αμάτι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Nicolò Amati (Ιταλικά)
Γέννηση3  Δεκεμβρίου 1596[1][2]
Κρεμόνα[3]
Θάνατος12  Απριλίου 1684[4]
Κρεμόνα[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΔουκάτο του Μιλάνου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταοργανοποιός εγχόρδων
οργανοποιός[6]
Οικογένεια
ΤέκναHieronymus Amati[7]
ΓονείςGirolamo Amatijhoh[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οικογένεια Επεξεργασία

Ο Νικόλα ήταν ο πέμπτος[10] γιος του Τζιρολάμο Αμάτι (Hieronymus I, 1561-1630) από τη δεύτερη σύζυγό του και εγγονός του Αντρέα Αμάτι. Η μητέρα του, η Λάουρα ντε Λατσαρίνι, ήταν κόρη του Τζοβάννι Φραντσέσκο Γκουατσόνι και μακρινή συγγενής του Οίκου των Μεδίκων της Φλωρεντίας.[11] Οι επιγραφές στα όργανα που έφτιαχνε η οικογένεια αναφέρουν γενικώς τα βαφτιστικά τους ονόματα στη λατινική μορφή τους, έτσι ο Νικόλα αναγράφεται ως Nicolaus.[12] Ακόμα και το οικογενειακό όνομα εκλατινιζόταν κάποιες φορές ως Amatus.

Η μεγάλη ιταλική πανδημία του 1629-1631 έπληξε μεταξύ άλλων πόλεων και την Κρεμόνα. Το 1630 πέθαναν εξαιτίας της οι γονείς του Νικόλα και δύο από τις αδελφές του.[13] Μετά από αυτό, ο Νικόλα έζησε μαζί με την άλλη του αδελφή μέχρι τον γάμο του.[13]

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

 
Κοντραμπάσο του Ν. Αμάτι με έτος κατασκευής το 1670

Το πιθανότερο είναι ότι ο Νικόλα μαθήτευσε την τέχνη της οργανοποιίας κοντά στον πατέρα και τον θείο του. Μετά το 1625 περίπου εξελίχθηκε στον κυριότερο κατασκευαστή στο οικογενειακό εργαστήριο.[13]

Από όλα τα βιολιά της οικογένειας Αμάτι, αυτά του Νικόλα θεωρούνται συχνά τα πλέον κατάλληλα για τη μοντέρνα ερμηνεία μουσικών κομματιών. Μέχρι τον θάνατο του πατέρα του, ο Νικόλα ακολουθούσε πιστά τη «γραμμή» του, με σχετικώς μικρά μοντέλα.[14] Αλλά μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1630, άρχισε βαθμιαία να δείχνει σημάδια πρωτοτυπίας, που κατά το 1640 εκφράσθηκαν σε αυτό που σήμερα αποκαλείται «μοτίβο Grand Amati». Τα βιολιά αυτού του προτύπου είναι ελαφρώς μεγαλύτερα (οι ράχες έχουν μήκος έως 35,6 εκατοστά και ιδίως πλάτος έως 20,9 εκατοστά), οπότε έδιναν δυνατότερο ήχο.[9]. Με πολύ καλές καμπυλώσεις, μακρές γωνίες και έντονα και ξεκάθαρα διακοσμητικά άκρα, τα όργανα αυτά αντιπροσωπεύουν ίσως την αποκορύφωση της κομψότητας στην κατασκευαστική των βιολιών. Χαρακτηρίζονται από μαθηματικές καμπύλες ως περιγράμματα και επικαλύψεις από διάφανο κεχριμπαρί βερνίκι.[15] Το στιλ Grand Amati ενέπνευσε άλλους κατασκευαστές βιολιών της Κρεμόνας, όπως ο Βιντσέντσο Ρουτζέρι, και τα πρώτα βιολιά του Αντόνιο Στραντιβάρι.

Ο Νικόλα έπαυσε να κατασκευάζει βιολιά μετά την ηλικία των 75 ετών περίπου[13] και τον διαδέχθηκε ο γιος του, ο Τζιρολάμο Αμάτι (Hieronymus II)

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

 
Βιολί του Νικ. Αμάτι κατασκευασμένο τη δεκαετία του 1640

Στις 23 Μαΐου 1645 ο Αμάτι πήρε ως σύζυγό του τη Λουκρητία Παλιάρι (Lucrezia Pagliari).[16] Απέκτησαν 4 γιους και 4 θυγατέρες.[17] Ο γιος τους Τζιρολάμο (Hieronymus II, 1649-1740) υπήρξε ο τελευταίος οργανοποιός της οικογένειας Αμάτι.[18][19]

Ο Νικόλα Αμάτι πέθανε σε ηλικία 87 ετών στην Κρεμόνα.[16] Η σύζυγός του απεβίωσε 19 έτη αργότερα, το 1703.

Συγκεκριμένα όργανα του τεχνίτη σήμερα Επεξεργασία

Τα όργανα του Νικόλα Αμάτι που σώζονται σήμερα είναι λιγοστά και τα περισσότερα εκτίθενται σε μουσεία.[20][21][22], όπως το «Μουσείο του Βιολιού» στην Κρεμόνα, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη και το Μουσείο της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής του Λονδίνου.

Υπάρχουν ωστόσο και μουσικοί που έχουν ερμηνεύσει με έγχορδα του Νικόλα Αμάτι, όπως ο Άγγλος βιολιστής Τόμας Μπόους (Thomas Bowes, γενν. 1960)[23] και η Τσι-τσι Νουάνοκου, που παίζει ένα κοντραμπάσο του Ν. Αμάτι.[24] Τα γνωστότερα σωζόμενα όργανα του τεχνίτη έχουν το δικό τους «παρατσούκλι», που παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα με χρονολογική σειρά κατασκευής (από το Αρχείο Cozio)[25]:


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «Амати» (Ρωσικά)
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6p96d7h. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  4. nicola-amati.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 12  Ιουνίου 2013. 500331015. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  7. 7,0 7,1 7,2 «Амати» (Ρωσικά)
  8. «From the Archive: a violin by Nicolo Amati, Cremona, 1660-70». The Strad. 22 February 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 April 2018. https://web.archive.org/web/20180401213429/https://www.thestrad.com/from-the-archive-a-violin-by-nicolo-amati-cremona-1660-70/2467.article. 
  9. 9,0 9,1 «Nicolò Amati». tarisio.com. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2018. 
  10. By Trecciani Αρχειοθετήθηκε 1 April 2018 στο Wayback Machine.
  11. Faber, Toby (2011). Stradivarius: Five Violins, One Cello and a Genius. Λονδίνο: Pan Macmillan. σελ. 22. ISBN 9780330475860. 
  12. Markwell, F.C. (1989). The A-Z Guide to Tracing Ancestors in Britain. Genealogical Publishing Company. ISBN 978-0-8063-1252-1. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Hargrave, Roger. «Nicola Amati & the 'Alard'». Roger Graham Hargrave – Violin Maker. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 September 2017. https://web.archive.org/web/20170922014712/http://www.roger-hargrave.de/Seiten/english/Bibliothek/Bibliothek.htm. 
  14. Powers, Wendy. «Violin Makers: Nicolò Amati (1596-1684) and Antonio Stradivari (1644-1737)». The Met's Heilbrunn Timeline of Art History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2017. 
  15. Henley, William (1973). The Universal Dictionary of Violin and Bow Makers. Brighton: Amati. 
  16. 16,0 16,1 Stainer, Cecie. «Biography of Nicolo Amati». Amati. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 April 2018. https://web.archive.org/web/20180401213501/http://www.amati.com/maker/amati-nicolo/. 
  17. «The life of Nicolò Amati, part 2». Tarisio. 
  18. «Girolamo Amati II». Tarisio. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2016. 
  19. Stainer, Cecie. «Biography of Hieronymus Amati». Amati. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 October 2017. https://web.archive.org/web/20171001033232/http://www.amati.com/maker/amati-hieronymus-ii/. 
  20. «Work of Art – Violin 1669 Nicolò Amati». The Met's Heilbrunn Timeline of Art History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2018. 
  21. «Violin by Nicolo Amati, Cremona, 1662». Royal Academy of Music. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2016. 
  22. «Nicolò Amati 1684 "Hammerle" violin». Google Cultural Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 April 2018. https://web.archive.org/web/20180410205912/https://artsandculture.google.com/asset/nicol%C3%B2-amati-1684-hammerle-violin-front/xwFcplfJ6_Ac0g. 
  23. «Biography: Thomas Bowes». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2012. 
  24. «Staff - Chi-chi Nwanoku». Royal Academy of Music. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2018. 
  25. «Maker Profile». Tarisio. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία