Νταν Άντερσον
Ο Νταν Άντερσον (Dan Andersson, 6 Απριλίου 1888 – 16 Σεπτεμβρίου 1920)[9] ήταν Σουηδός ποιητής, πεζογράφος και συνθέτης. Μερικές φορές έγραφε υπό το ψευδώνυμο «Μπλακ Τζιμ».
| Νταν Άντερσον | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 6 Απριλίου 1888[1][2][3] Σκάτλεσμπεργκ[4] |
| Θάνατος | 16 Σεπτεμβρίου 1920[2][3][5] Στοκχόλμη |
| Τόπος ταφής | Lyviken cemetery[6] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σουηδία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σουηδικά[7] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας[8] ποιητής συνθέτης μεταφραστής καρβουνιάρης[4] οδηγός ξυλείας σε ποτάμια[4] |
| Περίοδος ακμής | 1914 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Άντερσον γεννήθηκε στην ενορία Γκρανγκόρντε της επαρχίας Ντολάνα και μεγάλωσε στο χωριό Σκάτλεσμπεργκ. Γιος φτωχού δημοδιδασκάλου, απογόνου Φινλανδών μεταναστών, πέρασε δύσκολη εφηβική ηλικία, εργαζόμενος σκληρά ως ξυλοκόπος και καρβουνιάρης. Η οικογένεια σκέφθηκε να επιχειρήσει να βρει καλύτερη ζωή στις ΗΠΑ, οπότε ο Νταν στάλθηκε να ζήσει στο Φόρεστ Λέικ της Μινεσότα ως δεκατετράχρονος το 1902 για να μάθει αν κάτι τέτοιο ήταν δυνατό. Αλλά τους έγραψε ότι δεν υπήρχαν καλύτερες ευκαιρίες εκεί από ό,τι στη Σουηδία, οπότε ο πατέρας του του ζήτησε να γυρίσει σπίτι. Η οικογένεια έφυγε από το Σκάτλεσμπεργκ το 1905, αλλά ο Νταν επέστρεψε εκεί για να μείνει με τα αδέλφια του από το 1911 μέχρι το 1915. Εκείνη την περίοδο έγραψε μερικά διηγήματα και ποιήματα. Το 1918 νυμφεύθηκε τη δασκάλα Όλγα Τούρεσον, αδελφή του τροβαδούρου Γκούναρ Τούρεσον.
Ο ποιητής πήγε μόνο ένα έτος στο γυμνάσιο, σε ηλικία 26 ετών, στο Λαϊκό Σχολείο του Μπρούνσβικ, όπου είχε συμμαθητές μεταξύ άλλων και τους μελλοντικούς συγγραφείς Χάρυ Μπλόμπεργκ (Harry Blomberg, 1893-1950) και Ράγκναρ Γιόντελ (Ragnar Jändel, 1895-1939). Υπήρξε επίσης καλός φίλος του σημαντικού φωτογράφου Καρλ Λόρκα. Από τότε και μετά έγραφε συστηματικά, ιδίως ποιήματα και τραγούδια για τον τόπο του, που διαβάζονται και τραγουδιούνται ακόμα και σήμερα στα σουηδικά σπιτικά. Μελοποίησε ο ίδιος κάποιους στίχους του, με σημαντικότερα τα ποιήματα «Till min syster» (= «Στην αδελφή μου») και «Jungman Jansson» (= «Ο ναυτόπαις Γιάνσον»), και τα έπαιζε στο ακορντεόν και στο βιολί. Το 1917-1918 συνεργάσθηκε με τη σοσιαλδημοκρατική εφημερίδα Ny Tid στο Γκέτεμποργκ, ενώ μετέφρασε Ράντγιαρντ Κίπλινγκ και Σαρλ Μπωντλαίρ στη σουηδική. Ο Νταν Άντερσον πέθανε σε ηλικία 32 ετών στο δωμάτιο 11 του Ξενοδοχείου Χέλμαν της Στοκχόλμης, όπου είχε μεταβεί για να αναζητήσει εργασία στην εφημερίδα Social-Demokraten. Ο θάνατός του αποδίδεται σε αμέλεια του προσωπικού του ξενοδοχείου, που είχε ψεκάσει τον χώρο με υδροκυάνιο κατά των κοριών, αλλά είχε ξεχάσει να τον αερίσει μετά. Εξάλλου την ίδια ημέρα πέθανε σε άλλο δωμάτιο ο επιθεωρητής ασφαλιστικής εταιρείας Έλιοτ Έρικσον. Το ξενοδοχείο αυτό βρισκόταν στην οδό Bryggaregatan 5, αλλά κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1960.
Ο τάφος του Άντερσον βρίσκεται στο Κοιμητήριο Λύβικεν της Λούντβικα.
Η μνήμη του Επεξεργασία
Το 1988, με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας της γεννήσεως του ποιητή, τα σουηδικά ταχυδρομεία κυκλοφόρησαν δύο γραμματόσημα προς τιμή του. Στη Λούντβικα εορτάζεται την πρώτη εβδομάδα κάθε Αυγούστου μια «Εβδομάδα Νταν Άντερσον». Στην ίδια πόλη υπάρχει και Μουσείο Νταν Άντερσον, καθώς και ανδριάντας του. Επίσης, μία προτομή του βρίσκεται στην πλατεία Järntorget του Γκέτεμποργκ.
Το έργο του Επεξεργασία
Η ποίηση του Νταν Άντερσον είναι ευρύτατα γνωστή στους Σουηδούς, εξαιτίας του νατουραλιστικού μυστικισμού του και της αναζητήσεως του Θεού. Η βιοθεωρία του, κατά τη γνώμη Σουηδού κριτικού, είναι μια βλοσυρή μοιρολατρία και ολόκληρο το έργο του μια «κομματιαστή θεοδικία», που πότε-πότε φωτίζεται από αναλαμπές της ψυχής του.[10]
Το 2005 η Σοφία Κάρλσον ηχογράφησε μια νέα ερμηνεία τραγουδιών του ποιητή, που τιμήθηκε με Grammy τόσο στη Σουηδία, όσο και στη Δανία. Οι στίχοι του είχαν ήδη τραγουδηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες από αρκετούς καλλιτέχνες, όπως τους Hootenanny Singers και τον Φρεντ Όκερστρεμ. Μεταξύ των έργων του περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Τα παραμύθια των καρβουνιάρηδων (διηγήματα, 1914)
- Τα τραγούδια των καρβουνιάρηδων (ποίηση, 1914)
- Μαύρες μπαλάντες (ποιητική συλλογή, 1917)
- Τρεις χωρίς σπίτι (De tre hemlösa, 1918)
- Η κληρονομιά του Δαβίδ Ραμ (David Ramms arv, μυθιστόρημα, 1919)
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Merkedager». Merkedager : fødselsdager, stiftelsesdatoer, begivenheter. Biblioteksentralen. Όσλο. 1989. ISBN-10 82-7022-061-2.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12175795q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Dan-Andersson. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Lotta Lotass: «Dan Andersson». Swedish Literature Bank. 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020.
- ↑ «Nationalencyklopedin» (Σουηδικά) dan-andersson. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 6,0 6,1 finngraven
.se /%28S%28c0jrhr451ifkwf455yn0vnqs%29%29 /DisplayInfo .aspx?id=1086626. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12175795q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015.
- ↑ Dan Andersson britannica.com, 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2013.
- ↑ Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χ. Πάτση», τόμ. 6
Πηγές Επεξεργασία
- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 6
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ο Νταν Άντερσον στο Project Runeberg
- Έργα του/της Dan Andersson στο Project Gutenberg
- «A musician's last journey» από τις Μαύρες μπαλάντες, πρωτότυπο και αγγλ. μετάφραση
- Το «Στην αδελφή μου» σε μουσική του ποιητή
- Δώδεκα ποιήματα σε αγγλική μετάφραση