Νυφικό φόρεμα

Νυφικό ονομάζεται το φόρεμα που φοράει η νύφη στον γάμο. Το συνηθισμένο του χρώμα στις δυτικές κοινωνίες είναι το άσπρο ενώ στις αντίστοιχες της Άπω Ανατολής, συνηθίζεται το κόκκινο χρώμα. Τα νυφικά συνήθως είναι μακρυά φορέματα. Υπάρχουν πολλά περιοδικά για νυφικά και σε κάθε τόπο υπάρχουν ιδιαίτερα έθιμα για τα νυφικά. Το χρώμα, το σχέδιο καθώς και η τελετουργική σημασία του νυφικού είναι αποτέλεσμα τόσο της θρησκευτικής όσο και της πολιτισμικής παράδοσης της κοινωνίας που διεξάγει το γάμο. Στη Δυτική κουλτούρα συχνά η νύφη επιλέγει λευκό φόρεμα, σύμβολο καθαρότητας της ψυχής, ενώ το νυφικό συχνά αποτελεί μέρος των προικιών της νύφης. Στους Ανατολικούς πολιτισμούς η νύφη συχνά επιλέγει κόκκινη νυφική φορεσιά, σύμβολο εύνοιας.

Δυτική Κουλτούρα

Οι γάμοι που πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα κι αμέσως μετά από αυτόν ήταν συχνά κάτι περισσότερο από την ένωση δύο ανθρώπων. Ήταν ένωση μεταξύ οικογενειών, επιχειρήσεων ακόμη και χώρων. Πολλοί γάμοι ήταν περισσότερο θέμα πολιτικής παρά αγάπης, ιδιαίτερα μεταξύ αριστοκρατών και ανώτερων κοινωνικών τάξεων. Οι νύφες λοιπόν, ήταν αναμενόμενο να ντύνονται με τέτοιον τρόπο που να αντικατοπτρίζεται η κοινωνική θέση της οικογένειάς τους, καθώς κατά τη διάρκεια της τελετής αντιπροσώπευαν πρωτίστως τις οικογένειές τους και δευτερευόντως τις ίδιες. Νύφες λοιπόν από πλούσιες οικογένειες συχνά φορούσαν νυφικά φορέματα με πλούσια χρώματα και μοναδικά υφάσματα σε έντονους χρωματισμούς και ποιότητες όπως γούνα, βελούδο ή μετάξι. Κατά τη διάρκεια των αιώνων οι νύφες συνέχισαν να ντύνονται με τρόπο που να μαρτυρά την κοινωνική τους θέση, ακολουθώντας πάντα το ύφος της μόδας, και με τα ακριβότερα και εντυπωσιακότερα υλικά που μπορούσαν να αποκτήσουν με τα χρήματα τους. Οι φτωχότερες νύφες φορούσαν την ημέρα του γάμου τους το καλό τους φουστάνι, εκείνο δηλαδή το οποίο φορούσαν τις Κυριακές και τις γιορτές στην εκκλησία. Η ποσότητα επίσης των υλικών από τα οποία φτιαχνόταν το νυφικό αντανακλούσε την κοινωνική θέση της νύφης, ενώ έκανε φανερή, στους καλεσμένους του γάμου, την οικονομική επιφάνεια της οικογένειας της νύφης. Στις μέρες μας, καθώς οι δυτικές παραδόσεις έχουν χαλαρώσει και οι αλλαγές είναι πια αποδεκτές, υπάρχει ποικιλία τόσο στις τιμές όσο και στα χρώματα και τα μήκη των νυφικών. Οι νύφες μπορούν να αγοράσουν έτοιμα φορέματα, να φορέσουν κάποιο οικογενειακό κειμήλιο, να ράψουν κάποιο νυφικό στα μέτρα τους, ενώ υπάρχει και η λύση των οίκων νυφικών στους οποίους μπορεί κάθε μέλλουσα νύφη να δοκιμάσει διάφορα νυφικά κι αφού καταλήξει στο ιδανικό για εκείνη, αφού μεταποιηθεί το νυφικό που επέλεξε ώστε να φαίνεται πως ράφτηκε για αυτή, το ενοικιάζει.

Η λαίδη Φόρεστ φορώντας νυφικό φόρεμα βικτοριανού στιλ. Αυστραλία, 1876.

Νυφικό Sullivan, 1908 (Συλλογή Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος/2006.6.91).

Παραδοσιακά τα νυφικά βασίζονται στις τάσεις της μόδας κάθε εποχής. Για παράδειγμα, στη δεκαετία του 1920, τα νυφικά ήταν κοντά στο μπροστινό μέρος με μακρύτερη ουρά στο πίσω μέρος και φοριόταν με πέπλο σε κλοσέ γραμμή. Αυτή η τάση συνεχίστηκε ως τα τέλη της δεκαετίας του 1940, οπότε και επανήλθαν στη μόδα τα νυφικά με φουσκωτή φούστα και σχέδια εμπνευσμένα από την βικτωριανή εποχή. Αν και τα βικτωριανού ύφους νυφικά κυριάρχησαν στην αγορά, με τις απαραίτητες αλλαγές που επέβαλε σε κάθε χρονική στιγμή η μόδα, ένας αυξανόμενος αριθμός των σύγχρονων γυναικών δεν επιλέγουν για την ημέρα του γάμου τους αυτή την τάση. Πρόκειται κυρίως για γάμους μη παραδοσιακούς, γάμους στους οποίους η νύφη είναι μεγαλύτερης ηλικίας ή γάμους στους οποίους η νύφη παντρεύεται για δεύτερη φορά. Σήμερα τα νυφικά στον δυτικό κόσμο είναι συνήθως λευκά, αν και στο λευκό συμπεριλαμβάνονται αποχρώσεις όπως το ζαχαρί, το εκρού, το σαμπανί. Παρατηρείται επίσης η συνήθεια, οι νύφες να προτιμούν την ενοικίαση ενός μεταχειρισμένου νυφικού από την αγορά ενός νέου με σκοπό την μείωση του κόστους της τελετής. Η βασίλισσα της Σκωτίας, Μαίρη, το 1559, επέλεξε να φορέσει λευκό νυφικό όταν παντρεύτηκε τον πρώτο της σύζυγο Δελφίνο Φραγκίσκο της Γαλλίας, μιας και το λευκό ήταν το αγαπημένο της χρώμα, παρόλο που για το γαλλικό βασίλειο το λευκό ήταν χρώμα πένθους. Η πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση πριγκίπισσας η οποία φορούσε λευκό νυφικό σε γαμήλια τελετή είναι η Philippa της Αγγλίας. Το λευκό δεν γίνεται δημοφιλής επιλογή μέχρι το 1840, με το γάμο της βασίλισσας Βικτώριας με τον Αλβέρτο πρίγκιπα της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα. Η Βικτώρια φορούσε ένα λευκό φόρεμα στην τελετή θέλοντας να ενσωματώσει κάποια δαντέλα που της χαρίστηκε ως δώρο. Το επίσημο πορτρέτο του γάμου δημοσιεύθηκε ευρέως και πολλές άλλες νύφες επέλεξαν λευκό νυφικό σύμφωνα με τις επιλογές της βασίλισσας. Η παράδοση του λευκού νυφικού συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας αν και πριν την βικτωριανή εποχή, η νύφη φορούσε οποιοδήποτε χρώμα, ακόμη και μαύρο, χρώμα εξαιρετικά διαδεδομένο στη Σκανδιναβία. Αργότερα προτιμήθηκε περισσότερο το λευκό ως χρώμα που συμβόλιζε την παρθενία, αν και αυτή δεν ήταν η αρχική πρόθεση. Το λευκό φόρεμα είναι στην πραγματικότητα ένα συμβολικό φόρεμα βάπτισης. Είναι μια παραλλαγή του λευκού ράσου που φορούν στην Δυτική Καθολική παράδοση τα μέλη του κλήρου, οι χορωδίες της εκκλησίας και τα φορέματα που φορούν τα κορίτσια όταν κάνουν την πρώτη τους κοινωνία και την επικύρωση τους, αλλά και από τις γυναίκες που κάνουν θρησκευτικούς όρκους. Οι Εβραίοι έχουν υιοθετήσει αυτές τις δυτικές φορεσιές. Σήμερα το λευκό φόρεμα θεωρείται απλώς ως η πιο παραδοσιακή και λαϊκή επιλογή για γάμους. Στις αρχές του 21ου αιώνα, περίπου το 75% των νυφικών στην αγορά είναι αμάνικο και στράπλες^[1]^[2]. Άλλες νύφες προτιμούν πιο μέτρια στυλ με μανίκια, ψηλότερα ντεκολτέ και καλυμμένες πλάτες. Τα περισσότερα από τα σημερινά γαμήλια φορέματα έχουν πλάτη με δαντέλα ή πλάτη με φερμουάρ. Τα νυφικά μπορεί επίσης να είναι μακριά ή κοντά, ανάλογα με τον τύπο του γάμου. Πολλά δυτικά τελετουργικά φορέματα προέρχονται από χριστιανικές τελετουργικές στολές. Ήταν λοιπόν απαραίτητο να μειωθεί η έκθεση στο δέρμα. Σε απάντηση αυτής της τάσης, τα αμάνικα ή στράπλες φορέματα φορούν συχνά μακριά λευκά γάντια^[3].

Ανατολική κουλτούρα

Κινέζικο νυφικό σε στιλ Δυναστείας Τσινγκ που χρησιμοποιείται ακόμα σε γάμους στην Κίνα και την Ταϊβάν.

Πολλά νυφικά στην Κίνα, την Ινδία και το Βιετνάμ είναι κόκκινα, το παραδοσιακό χρώμα της καλής τύχης και της εύνοιας. Σήμερα πολλές γυναίκες επιλέγουν άλλα χρώματα έκτος από το κόκκινο. Στους σύγχρονους Κινεζικούς γάμους η νύφη μπορεί να επιλέξει δυτικό φόρεμα οποιουδήποτε χρώματος για την τελετή και αργότερα να φορέσει παραδοσιακή φορεσιά για την επίσημη τελετή του τσαγιού. Στους σύγχρονους ταϊβανέζικους γάμους, η νύφη επιλέγει συνήθως κόκκινο (ακολουθεί κινεζική παράδοση) ή λευκό (σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα) νυφικό από μετάξι αλλά οι περισσότερες νύφες φορούν την κόκκινη παραδοσιακή φορεσιά για την επίσημη δεξίωση του γάμου. Παραδοσιακά ο πατέρας της νύφης είναι υπεύθυνος για την γαμήλια δεξίωση, η οποία οργανώνεται από την πλευρά της νύφης. Ενώ ο ίδιος γάμος βάση των επιλογών του ζευγαριού αποτελεί μια συμβολική χειρονομία «ευχαριστώ» και εκτίμησης σε εκείνους που συνέβαλαν στην ανατροφή των νεόνυμφων (όπως παππούδες και θείοι) και εκείνους που θα συνεχίσουν να τους βοηθούν στο μέλλον. Έτσι, από σεβασμό για τους γεροντότερους τα γαμήλια συμπόσια γίνονται συνήθως τυπικά και παραδοσιακά. Το κόκκινο σάρι είναι το παραδοσιακό ένδυμα για τις νύφες στον ινδικό πολιτισμό. Το σάρι είναι επίσης το παραδοσιακό εθνικό τους ένδυμα. Με την πάροδο του χρόνου, οι χρωματικές επιλογές και οι επιλογές υφάσματος για τις νύφες στην Ινδία έχουν διευρυνθεί. Τα υφάσματα crepe, Georgette, charmeuse και σατέν χρησιμοποιούνται σήμερα, ενώ χρώματα όπως το ροζ, το χρυσό, το καφέ, το κίτρινο και το πορτοκαλί χρησιμοποιούνται επίσης. Οι Ινδές νύφες στις δυτικές χώρες συχνά φορούν το σάρι στη γαμήλια τελετή και έπειτα αλλάζουν και φορούν την παραδοσιακή Ινδική φορεσιά. Στους ιαπωνικούς γάμους, οι νύφες φορούν συχνά τρεις ή περισσότερες φορεσιές στη διάρκεια της τελετής και τις επόμενες γιορτές. Το παραδοσιακό κιμονό, οι πολύχρωμες φορεσιές και τα λευκά φορέματα είναι δημοφιλή. Το λευκό στην Ιαπωνία συνηθίζεται να συμβολίζει το θάνατο. Έτσι η νύφη φορά λευκό φόρεμα για να συμβολίσει το θάνατο από την οικογένειά της και στη συνέχεια φορά κόκκινο για να συμβολιστεί η αναγέννησή της στην οικογένεια του συζύγου της. Οι άνθρωποι στην Ιάβα της Ινδονησίας φορούν κεμπάγια, ένα παραδοσιακό είδος μπλούζας μαζί με μπατίκ. Στις Φιλιππίνες, οι παραλλαγές του baro’t saya θεωρούνται γαμήλια ενδυμασία για τις γυναίκες, μαζί με την Barong tagolog για τους άνδρες.

Γηγενής Αμερικανική κουλτούρα

Νύφη Απάτσι.

Οι ιθαγενείς λαοί της Αμερικής έχουν διαφορετικές παραδόσεις που σχετίζονται με το γάμο και κατ’ επέκταση με το νυφικό. Στη φυλή Χόπι το νυφικό ένδυμα ήταν υφασμένο από τον γαμπρό με τη βοήθεια οποιουδήποτε άλλου άνδρα ήθελε να συμμετάσχει. Τα νυφικά ενδύματα αποτελούνταν από μια μεγάλη ζώνη, δύο ολόλευκες ρόμπες γάμου, μια λευκή ρόμπα με κόκκινες ρίγες στο πάνω και κάτω μέρος της, λευκό σουέτ κολάν και μοκασίνια, μία κορδέλα για τα μαλλιά, κι ένα χαλάκι από καλάμι για το τύλιγμα της φορεσιάς. Αυτή η ενδυμασία επίσης, χρησίμευε και ως σάβανο, δεδομένου ότι αυτά τα ενδύματα θα ήταν απαραίτητα για το ταξίδι στον κάτω κόσμο. Μια νύφη Πουέμπλο φορούσε ένα βαμβακερό ένδυμα δεμένο πάνω από τον δεξιό ώμο, δεμένο με ζώνη γύρο από τη μέση. Στις παραδόσεις του Ντέλαγουερ μια νύφη φορούσε δερμάτινη φούστα ως το γόνατο και μια ζώνη με χάντρες γύρο από το μέτωπο της. Εκτός από ένα κολιέ από χάντρες ή κοχύλια το σώμα τους ήταν γυμνό από την μέση και πάνω. Αν ο γάμος γινόταν το χειμώνα φορούσαν κολάν και δερμάτινα μοκασίνια και μια ρόμπα από φτερά γαλοπούλας. Το πρόσωπο τους ήταν βαμμένο με λευκό, κόκκινο και κίτρινο πηλό. Οι φυλές της βόρειας Καλιφόρνια είχαν ένα παραδοσιακό νυφικό ένδυμα με συμβολικά χρώματα: λευκό για την ανατολή, μπλε για το νότο, κίτρινο (πορτοκαλί) για τα δυτικά και μαύρο για το βορρά. Οι νεόνυμφοι εκτός από μια ασημένια ζώνη φορούσαν τιρκουάζ και ασημένια κοσμήματα. Τα κοσμήματα θεωρούνταν μια ασπίδα ενάντια στο κακό, την πείνα, την φτώχεια και την κακή τύχη.

Παραπομπές

↑ «As strapless weddings gowns dominate market, one bride just says no». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2012.
↑ Goldstein, Katherine (17 May 2012). «Say Yes to a Different Dress: Down with the strapless wedding gown». Slate. http://www.slate.com/articles/double_x/doublex/2012/05/strapless_wedding_gowns_they_re_unflattering_why_are_they_so_popular_section_doublex.html. Ανακτήθηκε στις 29 May 2012.
↑ «Opera Gloves - All The Tropes». allthetropes.org. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2020.

Σύνδεσμοι

[1] «As strapless weddings gowns dominate market, one bride just says no». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2012.

[Goldstein-2] Goldstein, Katherine (17 May 2012). «Say Yes to a Different Dress: Down with the strapless wedding gown». Slate. http://www.slate.com/articles/double_x/doublex/2012/05/strapless_wedding_gowns_they_re_unflattering_why_are_they_so_popular_section_doublex.html. Ανακτήθηκε στις 29 May 2012.

[3] «Opera Gloves - All The Tropes». allthetropes.org. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2020.

[1]

[2]

[3]