Νότκερ Λαμπέο

Ο Νότκερ Λαμπέο ή Νότκερ ο Γερμανικός (λατινικά:Notker Labeo - Notker Teutonicus) ( περ.  950 – 28 Ιουνίου 1022) ήταν Βενεδικτίνος μοναχός, λόγιος και δάσκαλος. Ήταν ο πρώτος σχολιαστής του Αριστοτέλη κατά τον Μεσαίωνα και μετέφρασε τα έργα παλαιότερων Λατίνων συγγραφέων, όπως κείμενα του Βοήθιου και του Μαρτιανού Καπέλλα. Στον Νότκερ αποδίδεται επίσης η συγγραφή πέντε σύντομων δοκιμίων για τη μουσική.

Νότκερ Λαμπέο
Ο Νότκερ Λαμπέο σε ανάγλυφο πόρτας στο αβαείο του Αγίου Γάλλου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	950 (περίπου) Wil ή Jonschwil
Θάνατος	28  Ιουνίου 1022 Abbey of Saint Gall
Αιτία θανάτου	πανώλη
Θρησκευτικό τάγμα	Τάγμα του Αγίου Βενέδικτου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Παλαιά άνω γερμανική γλώσσα Μεσαιωνικά Λατινικά Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας μεταφραστής θεολόγος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	rector
Σχετικά πολυμέσα

Τον αποκαλούσαν Λαμπέο από το χαρακτηριστικό φαρδύ χείλος του. Αργότερα ονομάστηκε Τευτόνικος (Γερμανικός) σε αναγνώριση της προσφοράς του στη γερμανική γλώσσα.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε περίπου το 950, από ευγενή οικογένεια του Τούργκαου. Πήγε στο αβαείο του Αγίου Γάλλου στο Σανκτ Γκάλεν από την παιδική του ηλικία, όπου απέκτησε τεράστιες και ποικίλες γνώσεις λόγω της φιλομάθειάς του. Αφού τελείωσε την εκπαίδευσή του, συνέχισε στο αβαείο ως δάσκαλος και στη συνέχεια επικεφαλής της μοναστηριακής σχολής. Οι σύγχρονοί του τον θαύμαζαν ως θεολόγο, φιλόλογο, μαθηματικό, αστρονόμο, γνώστη της μουσικής και ποιητή.

Μετά από παράκλησή του, το αβαείο παρείχε τροφή στους φτωχούς και ζήτησε να τον θάψουν με τα ρούχα που φορούσε για να μην δει κανείς τη βαριά αλυσίδα με την οποία είχε τη συνήθεια να δένει το σώμα του.

Η Νεκρολογία του Αγίου Γάλλου κατέγραψε τον θάνατό του στις 28 Ιουνίου 1022, ως «Θάνατος του Νότκερ, του μορφωμένου και ευγενικού δασκάλου». Πέθανε χτυπημένος από την πανώλη που μετέφεραν στο αβαείο οι συμμετέχοντες στην ιταλική εκστρατεία του αυτοκράτορα Ερρίκου Β'.

Το έργο του

Σχέδια και επεξηγήσεις γεωμετρικών μορφών στη μετάφραση του Νότκερ του έργου του Αριστοτέλη Κατηγορίαι

Για βοήθεια των μαθητών του μετέφρασε αρκετά κείμενα από τα λατινικά στα παλαιά άνω γερμανικά. Αναφέρονται έντεκα από αυτές τις μεταφράσεις, αλλά μόνο πέντε σώζονται: (1) Βοήθιος, Consolatio Philosophiae(Παραμυθία της Φιλοσοφίας), (2) Μαρτιανός Καπέλλα, De nuptiis Philologiae et Mercurii (3) Αριστοτέλης, De categoriis (Κατηγορίαι) (4) Αριστοτέλης, De interpretatione (Περὶ Ἑρμηνείας) (5) Ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης.

Ο Νότκερ Λαμπέο ήταν ένας από τους μεγαλύτερους στυλοβάτες της γερμανικής λογοτεχνίας καθώς ανήγαγε τα παλαιά άνω γερμανικά σε λογοτεχνική γλώσσα εμποτισμένη με καλλιτεχνική ευαισθησία. Διακρίθηκε όχι μόνο για την κατανόηση των λατινικών κειμένων που μετέφρασε, αλλά και για τη μέριμνα για την ορθότητα της έκφρασης. Το ύφος του είναι ουσιαστικά ποιητικό. Παρατήρησε με εκπληκτική ακρίβεια τους νόμους της γλώσσας και δημιούργησε την πρώτη συστηματική ορθογραφία της παλαιάς άνω γερμανικής και της μητρικής του αλεμαννικής γλώσσας. Τα επεξηγηματικά σχόλια των μεταφράσεών του αποδεικνύουν την πολυμάθειά του. Αναφέρθηκε σε θέματα που είχαν ενδιαφέρον για την εποχή του: για τη φιλοσοφία, την παγκόσμια ιστορία, τη λογοτεχνία, τη φυσική επιστήμη και την αστρονομία με συχνές αναφορές στους κλασικούς συγγραφείς και τους Πατέρες της Εκκλησίας.

Ήταν επίσης σημαντικός κοσμογράφος. Οι πρώτες χαρτογραφικές του προσπάθειες οδήγησαν στον πρώτο άτλαντα, που κατασκευάστηκε στο αβαείο του Αγίου Γάλλου μεταξύ 1001 και 1022 με βάση έργα της ύστερης αρχαιότητας. Ο παγκόσμιος χάρτης περιλάμβανε εθνολογικό περιεχόμενο αντίστοιχων περιοχών και εξυπηρετούσε διδακτικούς σκοπούς. Το πρωτότυπο παραμένει άθικτο στη βιβλιοθήκη του αβαείου.