Παλαιά άνω γερμανική γλώσσα
Η Παλαιά άνω γερμανική γλώσσα (γερμανικά: Althochdeutsch) είναι η παλαιότερη γραπτή μορφή της γερμανικής γλώσσας που είναι γνωστή σε εμάς, της οποίας το χρονικό διάστημα εκτείνεται περίπου από το 750 έως το 1050. Δεν αντιπροσωπεύει μια ενιαία μορφή της γερμανικής, αλλά περιλαμβάνει τις πολυάριθμες διαλέκτους της κεντρικής και νότιας Γερμανίας που είχαν υποστεί τη Δεύτερη μετατόπιση συμφώνων.[1]
| Παλαιά άνω γερμανική γλώσσα | |
|---|---|
| Althochdeutsch | |
| Σύστημα γραφής | λατινική γραφή |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | goh |
| ISO 639-3 | goh |
Ταξινόμηση και ιστορία
Επεξεργασία
Τα παλαιά άνω γερμανικά δεν ήταν μια ενιαία υπερπεριφερειακή γλώσσα, όπως φαίνεται να υποδηλώνει το όνομα, αλλά υποδηλώνει μια ομάδα δυτικογερμανικών διαλέκτων που ομιλούνταν νότια της λεγόμενης γραμμής Μπένρατ, η οποία εκτείνεται από ανατολικά προς δυτικά σε ολόκληρη τη Γερμανία, από το Άαχεν έως το Μπένρατ, προάστιο του Ντύσσελντορφ. Αυτές οι διάλεκτοι που ομιλούνταν στα σημερινά κράτη Γερμανία (κεντρική και νότια), την Ελβετία και την Αυστρία, υπέστησαν τη δεύτερη μετατόπιση συμφώνων που είχε ολοκληρωθεί κατά τον 6ο αιώνα, που τις διαφοροποίησε από τις άλλες γερμανικές γλώσσες της πεδινής περιοχής της βόρειας Γερμανίας και της σημερινής Ολλανδίας. Η μετατόπιση ουσιαστικά χώρισε τις γερμανικές γλώσσες σε δύο ομάδες: την Κάτω Γερμανική στον βορρά (που δεν επηρεάστηκε) και την Άνω Γερμανική στον νότο (που επηρεάστηκε).[2]
Στην αρχή αυτής της περιόδου, οι περιοχές διαλέκτων αντιπροσώπευαν τα εδάφη σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητων φυλετικών βασιλείων, αλλά μέχρι το 788 οι κατακτήσεις του Καρλομάγνου ενοποίησαν γλωσσικά όλες τις περιοχές. Αυτή την περίοδο αναπτύχθηκαν επίσης σταθερά γλωσσικά σύνορα μεταξύ της γερμανικής και της γαλατορομανικής γλώσσας, που αργότερα εξελίχθηκε στην παλαιά γαλλική.
Δεδομένου ότι η παλαιά άνω γερμανική ήταν η έκφραση μιας ομάδας στενά συγγενών διαλέκτων, δεν προέκυψε μια ενοποιημένη γραπτή γλώσσα πριν το 750. Τα ελάχιστα έγγραφα που σώθηκαν αποδίδονται σε μεμονωμένες διαλέκτους, ακριβέστερα στην Παλαιά Φραγκονική, την Παλαιά Βαυαρική, την Παλαιά Αλαμανική κ.λπ.
Κείμενα
Επεξεργασία
Τα σωζόμενα κείμενα της παλαιάς άνω γερμανικής γλώσσας, γραμμένα στο λατινικό αλφάβητο, χρονολογούνται από το 750. Συντάχθηκαν όλα σε μοναστηριακά αντιγραφεία χειρογράφων (scriptoriua), κυρίως στα αβαεία του Σανκτ Γκάλεν, στο νησί Ράιχεναου στη λίμνη της Κωνσταντίας και στη Φούλντα, επομένως η συντριπτική πλειονότητά τους είναι θρησκευτικά κείμενα (προσευχές, όρκοι βάπτισης, μεταφράσεις της Βίβλου). Το παλαιότερο κείμενο, είναι το γλωσσάρι Codex Abrogans που χρονολογείται περίπου το 765 – 775. [3]Επίσης, το στρατιωτικό σύμφωνο οι Όρκοι του Στρασβούργου (842). Έχουν σωθεί επίσης σημειώσεις που παρατίθενται στα περιθώρια ή μεταξύ των γραμμών θρησκευτικών λατινικών κειμένων που παρέχουν μετάφραση του ή επεξηγήσεις στον αναγνώστη. Μη θρησκευτικά κείμενα έχουν σωθεί ελάχιστα, όπως η Ωδή του Χίλντεμπραντ (830) με στοιχεία κοσμικής ποίησης, από τα πρώτα δείγματα της γερμανικής λογοτεχνίας, ή επιγραφές και μαγικά ξόρκια όπως τα Ξόρκια του Μέρζεμπουργκ, τα μόνα γνωστά δείγματα της προχριστιανικής γερμανικής παγανιστικής πίστης της παλαιάς γερμανικής λογοτεχνίας.[4]
Λόγω της πολιτικής κατάστασης του 10ου αιώνα, σημειώθηκε σημαντική πτώση στη συγγραφή κειμένων στα γερμανικά, προς όφελος των λατινικών. Μια επιστροφή στη χρήση της γερμανικής ως λογοτεχνικής γλώσσας επήλθε από το 1050 περίπου. Αλλά η γλώσσα του 11ου αιώνα διαφέρει σημαντικά από την παλαιότερη και ξεκινώντας από το 1050 περίπου ορίζεται ως Μέση άνω γερμανική γλώσσα.[5]