Οδός Μοκοτόφσκα (Βαρσοβία)
Η Οδός Μοκοτόφσκα (πολωνικά: ulica Mokotowska) είναι δρόμος που βρίσκεται στην περιοχή του Νότιου Σρουντμιέστσιε (Śródmieście Południowe) της Βαρσοβίας, στην Πολωνία. Το συνδυασμένο μήκος της είναι 1,3 χλμ. και εκτείνεται κατά μήκος του άξονα βορρά-νότου, από την Πλατεία Τριών Σταυρών έως τη Λεωφόρο Λαϊκού Στρατού (Armii Ludowej).[1] Λόγω της ιστορικής του εμφάνισης και των πολλών διατηρητέων κατοικιών, η πολεοδομική διάταξη του δρόμου εγγράφηκε στο Μητρώο Πολιτιστικής Περιουσίας το 1965.[2]
 Διασταύρωση των οδών Μοκοτόφσκα (αριστερά) με την Βίλτσα (δεξιά) | |
 | |
| Τύπος | Δρόμος |
|---|---|
| Μήκος | 1,3 kilometres (0,81 mi) |
| Τοποθεσία | Σρουντμιέστσιε, Βαρσοβία, Πολωνία |
| Συντεταγμένες | 52°13′21.3″N 21°1′11.1″E / 52.222583°N 21.019750°EΣυντεταγμένες: 52°13′21.3″N 21°1′11.1″E / 52.222583°N 21.019750°E |
| Κατασκευή | |
| Εγκαίνια | 1770 (ως Μοκοτόφσκα) |
| Άλλα | |
| Γνωστή για | ιστορικά κτίρια |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ετυμολογία Επεξεργασία
Το όνομα της οδού προέρχεται απευθείας από τη γειτονιά Μοκότουφ, στην οποία οδηγεί.[3]
Ιστορία Επεξεργασία
Ο σημερινός δρόμος ήταν κάποτε η τοποθεσία μιας διαδρομής που συνέδεε τα τότε χωριά της Βαρσοβίας και του Μοκοτόβο (τώρα ονομάζεται Μοκότουφ) τουλάχιστον από τον 14ο αιώνα.[3]
Στα μέσα προς τέλη του 18ου αιώνα σημειώθηκαν δραματικές αλλαγές στην αστική διάταξη της Βαρσοβίας και παλιά μονοπάτια ή χωματόδρομοι πέρα από τις βασικές περιοχές εκσυγχρονίστηκαν, χαρτογραφήθηκαν και ονοματοδοτήθηκαν.[4] Τα αρχεία δείχνουν ότι η Μοκοτόφσκα εγκαινιάστηκε επίσημα το 1770, με σειρές δέντρων φυτεμένες κατά μήκος των πλευρών της.[5] Πριν από το 1784, ο αριθμός των κατοικιών ήταν σχετικά περιορισμένος.[3] Το τμήμα μεταξύ της Πλατείας Τριών Σταυρών και της Βίλτσα καταλαμβανόταν από 15 ξύλινα σπίτια, 2 μικρά ανακτορικά αρχοντικά και 3 κατοικίες, ωστόσο, το νότιο άκρο περιλάμβανε λαχανόκηπους, περιβόλια και άδειες κατοικίες.[3] Μία από τις επαύλεις ανήκε στον Φραντσίσεκ Ριξ, έναν Φλαμανδό σκηνοθέτη θεάτρου και βαλέ του Στανίσουαφ Αύγουστου Πονιατόφσκι, του τελευταίου βασιλιά της Πολωνίας.[5]
Όταν η Βαρσοβία έγινε μέρος του Βασιλείου της Πολωνίας, ο αριθμός των κατοικιών από τούβλα αυξήθηκε. Το 1829, κατασκευάστηκε ένα πανδοχείο όπου βρίσκεται τώρα η Εκκλησία του Αγίου Σωτήρος και στη δεκαετία του 1820 η Μοκοτόφσκα ήταν επίσης στρωμένη με λιθόστρωτα σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η κινητικότητα.[6] Ωστόσο, το τοπίο του δρόμου παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό επαρχιακό και αμετάβλητο μέχρι το 1882, όταν άρχισαν να χτίζονται μεγαλειώδεις και περίτεχνα διακοσμημένες κατοικίες.[3] Μερικά από τα νεότερα διαμερίσματα κατασκευάστηκαν σε στιλ αρ νουβό, κυρίως η Μοκοτόφσκα 12, η οποία ήταν η ψηλότερη πολυκατοικία στην πόλη μετά την ολοκλήρωσή της το 1910.[7] Έχει επίσης χρησιμεύσει ως έδρα και παρεκκλήσι της Πολωνικής Μεθοδιστικής Εκκλησίας.[8] Αρκετές από τις μικρότερες κατοικίες ανακαινίστηκαν, κυρίως το Παλάτι των Ζαχαροπαραγωγών, το οποίο μετατράπηκε από ένα απλό εξοχικό σπίτι σε ένα château της Αναγέννησης του Ροκοκό, που περικλείεται από μια αυλή.[9]
Το κτίριο στη Μοκοτόφσκα 48, που χρονολογείται από το 1860, φιλοξένησε δύο σημαντικές προσωπικότητες του 19ου αιώνα – τον συγγραφέα Γιούζεφ Ιγκνάτσι Κρασέφσκι και τον φυσιοδίφη Τίτους Χαουουμπίνσκι.[10]
Περίπου το 1915, η τραχιά και απαρχαιωμένη επιφάνεια του λιθόστρωτου αντικαταστάθηκε με νέες πλάκες γρανίτη.[3]
Κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας του 1944, την περιοχή του δρόμου υπερασπίστηκε το Τάγμα Ρούτσαϊ (Ruczaj) του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού εναντίον των Γερμανών.[11] Αν και η Μοκοτόφσκα δεν γλίτωσε από σημαντικές ζημιές και μερική καταστροφή στον πόλεμο, μεγάλο μέρος του ιστορικού της χαρακτήρα παρέμεινε και φιλοξενεί μερικά από τα καλύτερα δείγματα προπολεμικής αρχιτεκτονικής στη Βαρσοβία, μαζί με τη διασταυρούμενη οδό Βίλτσα (Wilcza) και άλλες περιοχές του Νότιου Σρουντμιέστσιε.[12] Απειλούμενη από νέο πολεοδομικό σχεδιασμό υπό τη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας, καταχωρήθηκε στο Μητρώο Πολιτιστικής Περιουσίας ως τόπος πολιτιστικής κληρονομιάς το 1965 για την προστασία της από περαιτέρω αλλοιώσεις.[2] Ωστόσο, πολλές κατασκευές απλοποιήθηκαν και απογυμνώθηκαν από τα πλούσια κυμάτια προσόψεων, τις κορνίζες και τα στολίδια μετά τον πόλεμο.[7] Πολλά νέα κτίρια που χτίστηκαν στο σοσιαλιστικό ρεαλιστικό στυλ εμπνεύστηκαν επίσης από παλαιότερες κατοικίες.[7]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «300 milionów wydali na Mokotowskiej». rp.pl. Rzeczpospolita. 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 2,0 2,1 «Rewitalizacje warszawskich kamienic». rp.pl. Rzeczpospolita. 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Ulica Mokotowska». Warszawa Śródmieście. Urząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. n.d. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ «Jak wyglądała Warszawa w czasach Canaletta». rp.pl. Rzeczpospolita. 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 Petrozolin-Skowrońska, Barbara (1994). Encyklopedia Warszawy. 1. Warszawa (Warsaw): Wydawnictwo Naukowe PWN. σελίδες 503, 749. ISBN 9788301088361.
- ↑ Mórawski, Karol· Głębocki, Wiesław (1996). Bedeker warszawski w 400-lecie stołeczności Warszawy. Warszawa (Warsaw): Iskry. σελ. 277. ISBN 9788320715255.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Majewski, Jerzy S.· Markiewicz, Tomasz (1998). Warszawa nie odbudowana. Warszawa (Warsaw): Wydawnictwo DiG. σελίδες 36, 66. ISBN 9788371810275.
- ↑ Michalak, Ryszard (2021). The Methodist Church in Poland. Activity and Political Conditions, 1945–1989. Milton: Taylor & Francis. ISBN 9781000469486.
- ↑ «"PAŁACYK CUKROWNIKÓW" Mokotowska 25». Fundacja Warszawa1939.pl. Referat Gabarytów. 2005. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ Bieńkowska, Danuta (1970). Lekarz starej Warszawy. Warszawa (Warsaw): Czytelnik. σελ. 109.
- ↑ Śreniawa-Szypiowski, Romuald (1993). Barykady powstania warszawskiego 1944. Warszawa (Warsaw): Wydawnictwo Naukowe PWN. σελ. 137. ISBN 9788301109288.
- ↑ Miesięcznik literacki. 7, Issues 1-4. Warszawa (Warsaw): Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa". 1972. σελ. 66.