Ο ηλίθιος (ταινία, 1951)

Ο ηλίθιος (ιαπωνικά: 白痴, Hakuchi) είναι ιαπωνική ταινία του 1951, σε σκηνοθεσία του Ακίρα Κουροσάβα, βασισμένη στο μυθιστόρημα του 1869 Ο ηλίθιος του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Η αρχική εκδοχή της ταινίας, διάρκειας 265 λεπτών, που ήταν πιστή στο μυθιστόρημα, είναι εδώ και πολλά χρόνια χαμένη. Έχει διασωθεί μια ταινία διάρκειας σχεδόν τριών ωρών, η οποία είναι και η πληρέστερη σωζόμενη εκδοχή της ταινίας.

Ο ηλίθιος (白痴)
Η αυθεντική κινηματογραφική αφίσα
Σκηνοθεσία	Ακίρα Κουροσάβα
Σενάριο	Ακίρα Κουροσάβα
Βασισμένο σε	Ο ηλίθιος
Πρωταγωνιστές	Σετσούκο Χάρα, Γιοσίκο Κούγκα, Τοσίρο Μιφούνε, Μασαγιούκι Μόρι, Τακάσι Σιμούρα, Νορίκο Σενγκόκου, Σιέκο Χιγκασιγιάμα, Μινόρου Χιάκι και Εϊτζίρο Γιανάγκι
Μουσική	Φουμίο Χαγιασάκα
Μοντάζ	Ακίρα Κουροσάβα
Εταιρεία παραγωγής	Shochiku
Διανομή	The Criterion Collection
Πρώτη προβολή	1951 και 23  Μαΐου 1951 (Ιαπωνία)
Διάρκεια	166 λεπτά
Προέλευση	Ιαπωνία
Γλώσσα	Ιαπωνικά
δεδομένα ()

Πλοκή

Στην ταινία Ο ηλίθιος πρωταγωνιστεί η Σετσκούκο Χάρα, η οποία παίζει τον ρόλο της Ταέκο Νάρου, της όμορφης ερωμένης του Τοχάτα. Οι χαρακτήρες εμπλέκονται σε μια περίπλοκη πλοκή διασταυρούμενων σχέσεων.

Μέρος πρώτο: Έρωτας και αγωνία

Η δράση ξεκινά πάνω σε ένα πλοίο που ταξιδεύει από την Οκινάουα. Ο Καμέντα, ο οποίος πάσχει από «επιληπτική άνοια» (την οποία αναφέρει ως «ηλιθιότητα»), πηγαίνει στο Χοκάιντο.

Η ταινία εξηγεί ότι «ο Ντοστογιέφσκι ήθελε να απεικονίσει έναν πραγματικά καλό άνθρωπο. Μπορεί να φαίνεται ειρωνεία η επιλογή ενός νεαρού ηλίθιου για ήρωά του, αλλά σε αυτόν τον κόσμο, η καλοσύνη και η ηλιθιότητα συχνά ταυτίζονται. Η ιστορία μιλάει για την καταστροφή μιας καθαρής ψυχής από έναν άπιστο κόσμο».

Ο Καμέντα έχει κλειστεί σε ψυχιατρείο μετά από ψυχική κατάρρευση που υπέστη όταν τον μπέρδεψαν με έναν εγκληματία πολέμου και παραλίγο να τον εκτελέσουν από μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, γνωρίζει και γίνεται φίλος με τον Ντενκίτσι Ακάμα, ο οποίος «είχε χρόνια να γελάσει. Είναι γιος μιας παλιάς οικογένειας του Σαπόρο και η σκληρή πειθαρχία του πατέρα του τον έχει κάνει να αισθάνεται σαν θηρίο στο κλουβί. Παραδόξως, του αρέσει η Καμέντα, η οποία τον κάνει να γελάει. Ο Ακάμα λέει στον Καμέντα για την Ταέκο Νάσου, την οποία είχε γνωρίσει έξι μήνες νωρίτερα. Μια ματιά της ήταν αρκετή για να ξυπνήσει τα παγωμένα πάθη του». Ο Ακάμα επιστρέφει στο σπίτι του στο Χοκάιντο για πρώτη φορά από τότε που έκλεψε χρήματα από τον πατέρα του για να αγοράσει διαμαντένιο δαχτυλίδι για την Ταέκο. Η Ταέκο είναι από τα παιδικά της χρόνια η όμορφη ερωμένη ενός πλούσιου άνδρα που ονομαζόταν Τοχάτα, αλλά έχει φύγει τρέχοντας έξι μήνες νωρίτερα, την ίδια στιγμή που ο Ακάμα της έχει αγοράσει το δαχτυλίδι. Ο πατέρας του Ακάμα πεθαίνει και ο ίδιος πρόκειται να διεκδικήσει μια μεγάλη κληρονομιά. Ο Ακάμα και ο Καμέντα βρίσκονται και οι δύο στο ίδιο τρένο για το Σαπόρο. Ο Καμέντα πηγαίνει να δει τον κύριο Όνο, «τον μοναδικό συγγενή του στον κόσμο».

Η σύζυγος του κυρίου Όνο ρωτά τον σύζυγό της τι θα κάνει για τον Καμέντα. Εκείνος της λέει ότι θα προσπαθήσει να βρει δουλειά στον Καμέντα και ότι ο Καμέντα μπορεί να νοικιάσει ένα δωμάτιο από τον Καγιάμα, ο οοποίος πρόκειται να παντρευτεί την Ταέκο με 600.000 γιεν προίκα. Ο πατέρας του Καμέντα είχε αφήσει στον Καμέντα ένα μεγάλο αγρόκτημα, το οποίο ο Όνο είχε πουλήσει μέσω του Καγιάμα.

Ο Καμέντα αγνοεί την κληρονομιά του, για την οποία αργότερα τον πειράζει η κόρη του Όνο, η Άγιακο.

Ο Τοχάτα, σε μια προσπάθεια να διακόψει τους δεσμούς του με την Ταέκο και να αποφύγει την ατίμωση για τη μακροχρόνια καταπιεστική του μεταχείριση, η οποία έχει διαστρεβλώσει την ψυχή της και την έχει κάνει παρία, προσφέρει προίκα 600.000 γιεν στον Καγιάμα, για να παντρευτεί την Ταέκο, μια συμφωνία για την οποία μεσολάβησε ο κ. Όνο. Ο Καγιάμα αγαπά κρυφά την κόρη του Ono, την Άγιακο. Όταν ο Ακάμα μαθαίνει για την προσφορά της προίκας, προσφέρει στον Καγιάμα 1.000.000 γιεν να μην την παντρευτεί. Ο Καμέντα και η Ταέκο συναντιούνται, και εκείνος ελκύεται αμέσως και θέλει να τη βοηθήσει στη θλίψη της, ενώ εκείνη έλκεται από την καλοσύνη που βλέπει σε αυτόν, η οποία της δίνει τη δύναμη να ξεφύγει από όλους τους άλλους άντρες. Ο Καμέντα και ο Ακάμα ακολουθούν και οι δύο την Ταέκο, ενώ ο Καγιάμα, που πραγματικά ελκύεται από την κόρη του Όνο, Άγιακο, όχι.

Ο Καμέντα λέει στον Ακάμα ότι δεν πρέπει να παντρευτεί τον Ταέκο καθώς αυτό θα σήμαινε την καταστροφή τόσο για τον Ταέκο όσο και για τον Ακάμα. Ο Ακάμα λέει στον Καμέντα ότι εκείνη αγαπά τον Καμέντα.

Μέρος δεύτερο: Αγάπη και απέχθεια

Η Ταέκο φαίνεται να αγαπά τον Καμέντα, αλλά πιστεύει ότι θα του καταστρέψει τη ζωή αν παντρευτεί κάποια με τη φήμη της, γι' αυτό σκέφτεται να παντρευτεί τον Ακάμα και γράφει στην Άγιακο ενθαρρύνοντάς την να παντρευτεί την Καμέντα. Ο Καμέντα κάνει πρόταση γάμου στην Άγιακο. Ο Αγιάκο αμφιταλαντεύεται και δεν μπορεί να καταλάβει ποια είναι τα αληθινά κίνητρα της Ταέκο, αφού δεν έχουν συναντηθεί ποτέ. Η Άγιακο κανονίζει να μιλήσουν στο σπίτι του Ακάμα και η Ταέκο συνειδητοποιεί ότι έχει βάλει υπερεκτιμήσει την Αγιάκο σε ένα βάθρο και πως η ίδια δεν είναι λιγότερο άξια της αγάπης του Καμέντα από την Άγιακο. Η Άγιακο φεύγει, η Καμέντα την ακολουθεί για να βεβαιωθεί ότι θα επιστρέψει στο σπίτι με ασφάλεια, και η Ταέκο λιποθυμά, νομίζοντας ότι Καμέντα έχει επιλέξει την Άγιακο αντί για την ίδια.

Όταν ο Καμέντα επιστρέφει στο σπίτι του Ακάμα, ανακαλύπτει ότι ο Ακάμα έχει σκοτώσει την Τάεκο. Για να μην αρχίσει να μυρίζει το πτώμα της, οι δύο άντρες δεν ανάβουν φωτιά και περνούν τη νύχτα με κεριά και κουκουλωμένοι κάτω από κουβέρτες πριν (φαινομενικά) να πεθάνουν και οι δυο τους το επόμενο πρωί. Στο άκουσμα της είδησης του θανάτου τους, η Άγιακο σχολιάζει ότι είναι ανόητη που δεν κατάφερε να αγαπήσει χωρίς μίσος, όπως έκανε ο Καμέντα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στην IMDb (Αγγλικά)
• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στο AllMovie (Αγγλικά)
• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στο TCMDB (Αγγλικά)
• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στο AlloCine (Γαλλικά)
• Ο ηλίθιος (ταινία, 1951) στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)