Ο καπετάν Φρακάς

μυθιστόρημα του Τεοφίλ Γκωτιέ

Ο καπετάν Φρακάς (γαλλικός τίτλος: Le Capitaine Fracasse) είναι μυθιστόρημα του Τεοφίλ Γκωτιέ, που εκδόθηκε το 1863. Δύο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση εικονογραφημένη από τον Γκυστάβ Ντορέ. [1]

Ο καπετάν Φρακάς
ΣυγγραφέαςΘεόφιλος Γκωτιέ
ΤίτλοςLe Capitaine Fracasse
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1863
ΤόποςΠαρίσι
LC ClassOL8967782W
LΤ ID421214
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το έργο είναι ένα περιπετειώδες μυθιστόρημα «μανδύα και ξίφους» και έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυάριθμων διασκευών για τη σκηνή, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο.[2]

Υπόθεση Επεξεργασία

Η ιστορία διαδραματίζεται στη Γαλλία μεταξύ 1637 και 1643 υπό τη διακυβέρνηση του Λουδοβίκου ΙΓ΄. Ο Γασκώνος βαρόνος ντε Σιγκονιάκ, νεαρός ευγενής, τελευταίος κληρονόμος μιας επιφανούς οικογένειας αλλά οικονομικά κατεστραμμένος, ζει απομονωμένος στο αρχοντικό του στα Λαντ που καταρρέει με μόνη συντροφιά τον πιστό του υπηρέτη Πιερ, τον σκύλο και τη γάτα του.

Ένα χειμωνιάτικο βράδυ, προσφέρει φιλοξενία σε έναν θίασο πλανόδιων ηθοποιών και ερωτεύεται την Ιζαμπέλ, μια νεαρή γυναίκα από τον θίασο, η έλξη είναι αμοιβαία. Την επόμενη μέρα, μετά από πρόταση των ταξιδιωτών, ο Σιγκονιάκ αποφασίζει να τους ακολουθήσει στις περιπλανήσεις τους ώστε να φτάσει στο Παρίσι όπου επιθυμεί να συναντήσει τον βασιλιά για να του ζητήσει οικονομική βοήθεια σε ανάμνηση των υπηρεσιών που πρόσφεραν οι πρόγονοί του. Μετά από πολλές περιπέτειες, ο βαρόνος αντικαθιστά έναν ηθοποιό στη σκηνή, ο οποίος πέθανε από το κρύο κατά τη διάρκεια μιας χιονοθύελλας. Στη συνέχεια πήρε το καλλιτεχνικό όνομα «Καπετάν Φρακάς».[3]

 
Ο βαρόνος ντε Σιγκονιάκ στις εικόνες του Επινάλ

Η Ιζαμπέλ αρνείται την πρόταση γάμου που της κάνει για να μην αμαυρώσει το όνομά του λόγω της κοινωνικής τους διαφοράς. Ο Σιγκονιάκ αποκτά έναν αντίζηλο, τον αλαζονικό δούκα ντε Βαλομπρέζ, τις προτάσεις του οποίου ωστόσο, η νεαρή ηθοποιός, γυναίκα με υψηλή αρετή, απέρριψε. Ο δούκας προσπαθεί να απομακρύνει τον Σιγκονιάκ από τον θίασο, καθώς τον θεωρεί το κύριο εμπόδιο για τον στόχο του. Οι δύο άνδρες μονομαχούν και ο δούκας τραυματίζεται στο χέρι. Ο ανελέητος αγώνας μεταξύ των δύο ευγενών συνεχίζεται, μετά από τρεις ανεπιτυχείς προσπάθειες να τον σκοτώσει, ο δούκας τον συλλαμβάνει αλλά ο γενναίος Σιγκονιάκ διαφεύγει, στη συνέχεια ο δούκας καταφεύγει σε έναν πληρωμένο δολοφόνο, πάλι με αποτυχία.

Ως τελευταία λύση, ο δούκας απαγάγει την Ιζαμπέλ και την κρατά στο κάστρο του, την οποία ο Σιγκονιάκ με τους συναδέλφους του ηθοποιούς πηγαίνουν να σώσουν. Κατά τη διάρκεια μιας νέας μονομαχίας των δύο νεαρών, στη σκηνή εμφανίζεται ο πατέρας του δούκα, ο οποίος βλέποντας το δαχτυλίδι που φοράει η Ιζαμπέλ, την αναγνωρίζει ως την κόρη που είκοσι χρόνια νωρίτερα απέκτησε από τη σχέση του με μια σπουδαία ηθοποιό. Ο νεαρός Βαλομπρέζ λοιπόν αποδεικνύεται ετεροθαλής αδερφός της κοπέλας.[4]

Ο Βαλομπρέζ από αδίστακτος εραστής μετατρέπεται σε προστατευτικό αδελφό, και ο γάμος του Σιγκονιάκ με την Ιζαμπέλ μπορεί επιτέλους να γίνει. Η Ιζαμπέλ επισκευάζει κρυφά το ερειπωμένο κάστρο στη Γασκώνη χάρη στην υποστήριξη του πατέρα της. Στο ανακαινισμένο κάστρο, οι νεόνυμφοι ζουν ευτυχισμένα. Ακόμη καλύτερα, ο νεαρός βαρόνος ανακαλύπτει έναν θησαυρό θαμμένο στον κήπο του πύργου που έκρυψε ένας από τους προγόνους του και γίνεται πάλι πλούσιος.[5]

Το έργο Επεξεργασία

Το μυθιστόρημα περιλαμβάνει μια πιστή περιγραφή της ζωής των πλανόδιων ηθοποιών του 17ου αιώνα και είναι εμπνευσμένο από το χιουμοριστικό έργο του Πωλ Σκαρρόν Το κωμικό μυθιστόρημα, που αναφέρεται επίσης στην ιστορία ενός θιάσου ηθοποιών, τόσο που ορισμένοι κριτικοί όταν εκδόθηκε δεν το θεώρησαν πρωτότυπο έργο του Τεοφίλ Γκωτιέ.[6]Ωστόσο, είναι σαφώς διαφορετικό από αυτό. Οι περιπέτειες και οι ανατροπές είναι τόσο υπερβολικές που προσεγγίζει την παρωδία.

Ο Τεοφίλ Γκωτιέ έγραψε και δημοσίευσε αυτό το μυθιστόρημα το 1863, σε μια εποχή που ήταν ήδη γνωστός. Ωστόσο, το μυθιστόρημα εδραίωσε την επιτυχία του, καθώς εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους συγχρόνους του.

Διασκευές Επεξεργασία

Από το 1878 δημιουργήθηκε η θεατρική εκδοχή του έργου που παίζεται μέχρι την εποχή μας. Έχει επίσης διασκευασθεί σε κόμικς, σε όπερα,[7] σε κινηματογραφικές ταινίες από το 1909 και με τελευταία το 1990 με τίτλο Το ταξίδι του καπετάν Φρακάς σε σκηνοθεσία Έττορε Σκόλα,[8] σε τηλεοπτικές ταινίες και σε κινούμενα σχέδια.[9]

Παραπομπές Επεξεργασία