Βικιπαίδεια

Πάσχα στην Κέρκυρα

έθιμο

Το Πάσχα στην Κέρκυρα είναι ένα σύνθετο μίγμα από καθολικές και ορθόδοξες χριστιανικές θρησκευτικές παραδόσεις με επιρροές από τα βενετικά πρότυπα και τα τοπικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά.[1] Από τα χρόνια της Βενετοκρατίας το Πάσχα συνεορτάζεται από την Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία.[2]

Πάσχα στην Κέρκυρα - «Παλαιά» Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας

Το Σάββατο του Λαζάρου Επεξεργασία

Τα έθιμα στην Κέρκυρα που σχετίζονται με το Πάσχα ξεκινάνε από το Σάββατο του Λαζάρου. [3]

Κάθε χρόνο την παραμονή του Σαββάτου του Λαζάρου, μετά τη δύση του ηλίου στο χωριό Επίσκεψη στη βόρεια Κέρκυρα, η τοπική χορωδία, αλλά και πλήθος κόσμου, τραγουδάνε τα «Κάλαντα του Λαζάρου» σε όλες τις γειτονιές του χωριού, ενώ οι νοικοκυρές κερνάνε ντόπιους, σαρακοστιανούς μεζέδες και τοπικό κόκκινο κρασί.[4]

Ανήμερα του Σαββάτου, μετά τη λειτουργία που τελείται στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου των Γερόντων (San Nicolo dei Vecchi), ο οποίος βρίσκεται στην παλιά πόλη της Κέρκυρας στην περιοχή «Καμπιέλο», στις 11.30 το πρωί, χορωδιακά σύνολα του νησιού ξεκινούν μουσική περιπλάνηση σε διάφορα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης, ψέλνοντας τα «Κάλαντα του Λαζάρου».[5] Τελική συνάντησή τους γίνεται στο «San Giaccomo», το παλιό Δημαρχείο της Πόλης.[6] Η εκδήλωση αυτή οργανώνεται από τον «Φορέα Κορφιάτικης Έκφρασης».

Τα κάλαντα εξιστορούν όλη την ιστορία της Ανάστασης του Λαζάρου και ψάλλονται στην κερκυραϊκή διάλεκτο.[2][4]

Το απόγευμα του Σαββάτου, στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας, είθισται να πραγματοποιείται Συναυλία θρησκευτικής μουσικής, από τη δημοτική χορωδία Κέρκυρας «San Giacomo» σε συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα «Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας».[3]

Κυριακή των Βαΐων - Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος Επεξεργασία

Την Κυριακή των Βαΐων στην Κέρκυρα την αποκαλούν «Κυριακή των Βαγιώνε». [2] Κάθε χρόνο στις 11.00 το πρωί πραγματοποιείται λιτανεία του Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από την επιδημία της πανώλης το 1630.[7] Σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκευτική παράδοση, την ημέρα των Βαΐων του 1630, ύστερα από θαυματουργή επέμβαση του Αγίου Σπυρίδωνα, το νησί σώθηκε από τη θανατηφόρα λοιμική νόσο.[8] Έτσι από τότε, οι Κερκυραίοι, αποδίδοντας τη διάσωση του νησιού σε θαύμα του Αγίου, πραγματοποιούν κάθε χρόνο, μεγάλη λιτανεία προς τιμήν του.

Πρόκειται για την πιο μεγάλη σε διαδρομή λιτανεία του Αγίου. Το Σκήνωμα περιφέρεται κατά μήκος των παλαιών Ενετικών τειχών της πόλης κάνοντας αρκετές στάσεις για δεήσεις και παρακλήσεις.[8]

Στη λιτανεία συμμετέχουν και οι 18 Φιλαρμονικές της Κέρκυρας και παρελαύνουν μετά το πέρας της λιτανείας στην Παλιά Πόλη του νησιού παίζοντας χαρούμενα εμβατήρια.[9]

Μ. Δευτέρα - «Φογάτσες» και «Κολομπίνες» Επεξεργασία

Τη Μ. Δευτέρα οι νοικοκυρές της Κέρκυρας ξεκινούν την παρασκευή των παραδοσιακών κερκυραϊκών τσουρεκιών τις «φογάτσες» και τις «κολομπίνες».[2][10]

Η φογάτσα είναι παραδοσιακό Κερκυραϊκό τσουρέκι, βενετσιάνικης προέλευσης και αποκαλείται ως το «πασχαλινό ψωμί της Κέρκυρας». Έχει στρογγυλό σχήμα και βασίζεται σε βενετσιάνικη συνταγή. Τα υλικά αποτελούνται από αυτά ενός απλού τσουρεκιού με τη διαφορά ότι στη συνταγή προστίθεται λικέρ από το παραδοσιακό κερκυραϊκό κουμ κουάτ αλλά και κομματάκια από το γλυκό του κουταλιού.[11]

Οι κολομπίνες παράγονται από τα ίδια υλικά αλλά παρασκευάζονται σε σχήμα πλεξούδας και στολίζονται με ένα κόκκινο αυγό και ένα φτερό. Είναι μια συνταγή επηρεασμένη από τους Βενετούς που συνήθιζαν το Πάσχα να φτιάχνουν κέικ σε σχήμα περιστεριού.[12]

Κάθε χρόνο τη Μεγάλη Δευτέρα, στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας πραγματοποιείται συναυλία της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος» με έργα εμπνευσμένα από τα Άγια Πάθη της θρησκευτικής μουσικής.[13]

Μ. Τρίτη – Τροπάριο της Κασσιανής & Μουσική ποιητική βραδιά Επεξεργασία

Τη Μ. Τρίτη ψάλλεται στις εκκλησίες αλλά και υπαίθρια από χορωδίες του νησιού, το «τροπάριο της Κασσιανής».[6] Το βράδυ της Μ. Τρίτης, ο Οργανισμός Κερκυραϊκών Εκδηλώσεων διοργανώνει κάθε χρόνο στο Περιστύλιο των Παλαιών Ανακτόρων Μουσική Ποιητική Βραδιά.[2]

Μ. Τετάρτη – Τα φανάρια της πόλης στα μωβ Επεξεργασία

Τη Μ. Τετάρτη τα φανάρια στους δρόμους της πόλης, στο Λιστόν και τα Ανάκτορα φωτίζονται με μωβ χρώμα όπως και ο σταυρός στο Παλαιό Φρούριο της πόλης, για να τονιστεί η θλίψη που επικρατεί από τα Άγια Πάθη.[14]

Μετά το πέρας του Ευχελαίου στις εκκλησίες, πραγματοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο συναυλία Εκκλησιαστικής Μουσικής και Μεγαλοβδομαδιάτικων Μελωδιών από τη Δημοτική Χορωδία.[15][16]

Μ. Πέμπτη - Η Τελετή του Νιπτήρα και το πλέξιμο του «γαϊτανιού» Επεξεργασία

Τη Μ. Πέμπτη στον Καθολικό Καθεδρικό Ναό «Duomo», γίνεται αναπαράσταση της νίψεως των ποδιών των Αποστόλων από τον Ιησού.[17] Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια των 12 μαθητών του.[18] Η αναβίωση αυτή ονομάζεται «Τελετή του Νιπτήρα» και αναπαρίσταται από τον Αρχιεπίσκοπο των Καθολικών, ο οποίος πλένει τα πόδια 12 πιστών.[19]

Κατά την ακολουθία των Αγίων Παθών, σε χωριά του νησιού αναβιώνει το έθιμο του πλεξίματος του «γαϊτανιού».[20] Το έθιμο διαδραματίζεται μέσα στο χώρο της εκκλησίας. Οι γυναίκες πλέκουν με κροσσοβέλονο το γαϊτάνι, το οποίο είναι ένα πλεγμένο κορδόνι από μεταξωτές κλωστές. Το πλέξιμο γίνεται κάθε φορά που απαγγέλλεται Ευαγγέλιο.[21]

Μ. Παρασκευή - Περιφορά των 33 επιταφίων από το μεσημέρι έως το βράδυ Επεξεργασία

Τη Μ. Παρασκευή από τις 2 το μεσημέρι ξεκινά η περιφορά των επιταφίων στα καντούνια και τις πλατείες της πόλης και διαρκεί μέχρι τις 10 το βράδυ όπου θα ξεκινήσει η περιφορά του Επιταφίου της Μητροπόλεως.[22] Οι επιτάφιοι είναι 33, όσα και τα χρόνια του Χριστού.[23]

Κάθε Επιτάφιος συνοδεύεται από χορωδία, Φιλαρμονική, μεγάλα κεριά «τόρτσες», μανουάλια και πανύψηλα λάβαρα και φλάμπουρα «σκόλες». Συνοδεύονται επίσης από σχολεία, προσκόπους, οδηγούς και Ερυθροσταυρίτισσες.[24][25]

Τον Επιτάφιο της Μητροπόλεως συνοδεύει ο Ιερός Κλήρος και οι Αρχές του τόπου, όλες οι Φιλαρμονικές Εταιρείες της Κέρκυρας, παίζοντας πένθιμα εμβατήρια, χορωδίες και χιλιάδες επισκέπτες του νησιού και ντόπιοι.[26]

Μ. Σάββατο - Ο «σεισμός», η «Πρώτη Ανάσταση», η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα, το σπάσιμο των «Μπότηδων» και η «Μαστέλα» Επεξεργασία

Σεισμός & Πρώτη Ανάσταση Επεξεργασία

Νωρίς το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, στις 6.00 πμ, στον Ιερό Ναό της Παναγίας των Ξένων, αναβιώνει το έθιμο του σεισμού που προκαλείται με θόρυβο και κούνημα όλων των εικόνων και καντηλιών του ναού.[27] Οι πιστοί χτυπούν τα στασίδια προκειμένου να προκαλέσουν τεχνητό σεισμό[28] και να αναπαραστήσουν το σεισμό που ακολούθησε την Ανάσταση του Ιησού, σύμφωνα με την Αγία Γραφή[29].

Λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα Επεξεργασία

Στις 9 το πρωί από το Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα ξεκινά η λιτανεία του Αγίου που καθιερώθηκε το 1550, όταν η Κέρκυρα σώθηκε από λιμό. Ταυτόχρονα γίνεται και η περιφορά του Επιταφίου, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας, που οι επιτάφιοι βγαίνουν τη Μ. Παρασκευή. Είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1574. Οι Βενετοί, για λόγους ασφαλείας απαγόρευσαν στους Ορθόδοξους την περιφορά των Επιταφίων τη Μεγάλη Παρασκευή.  Επέτρεψαν μόνο τη λιτανεία του Αγίου το Μεγάλο Σάββατο. Οι Κερκυραίοι από τότε, βγάζουν τον Επιτάφιο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα μαζί με το Σκήνωμα του Αγίου. Την πομπή ακολουθούν οι τρεις μεγάλες Φιλαρμονικές της πόλης της Κέρκυρας.[30][31][32]

Το σπάσιμο των «Μπότηδων» Επεξεργασία

 
Το σπάσιμο των «Μπότηδων», Πασχαλινό Έθιμο Κέρκυρας
 
Κερκυραϊκοί «Μπότηδες».

Στις 11 το πρωί, με το σήμα της πρώτης Ανάστασης και όταν ο Μητροπολίτης ψάλλει το «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν»[33], οι καμπάνες όλων των εκκλησιών της πόλης χτυπούν χαρμόσυνα και οι κάτοικοι από τα μπαλκόνια τους ή τα παράθυρά τους ρίχνουν τους μπότηδες. Οι μπότηδες είναι πήλινα κανάτια, γεμάτα νερό, με στενό στόμιο και δυο χερούλια στο πλάι, δεμένα με κόκκινες κορδέλες. Τα μπαλκόνια και τα παράθυρα είναι στολισμένα με ένα κόκκινο πανί.[εκκρεμεί παραπομπή]

Είναι ένα έθιμο που γιορτάζεται μόνο στην Κέρκυρα και έχει ρίζες από τα ενετικά χρόνια της κατοχής του νησιού.  Οι Βενετοί τότε καθολικοί έσπαγαν τις παλιές στάμνες την Πρωτοχρονιά, ως «φόρο» στο νέο χρόνο, προκειμένου να τους φέρει καινούργια αγαθά στο σπιτικό τους. Οι ορθόδοξοι Κερκυραίοι, υιοθέτησαν το έθιμο και το μετέφεραν χρονικά στο Πάσχα, που οι Ενετοί τους επέτρεπαν να γιορτάσουν μόνο το μεσημέρι.[34]

Το σπάσιμο των κανατιών συμβολίζει την απομάκρυνση της κακοτυχίας, γι αυτό μέχρι και σήμερα τα κομμάτια από τους σπασμένους «μπότηδες» τα παίρνουν στο σπίτι τους οι Κερκυραίοι αλλά και πολλοί επισκέπτες του νησιού, προκειμένου να τους φέρουν καλοτυχία και ευμάρεια.[35]

Και αυτό το έθιμο συνοδεύεται από τις φιλαρμονικές του τόπου. Αμέσως μόλις ολοκληρωθεί το σπάσιμο των κανατιών, οι Φιλαρμονικές βγαίνουν και πάλι στους δρόμους της πόλης παίζοντας το αλέγρο μαρς «Μην φοβάστε Γραικοί».[36]


Το έθιμο της «Μαστέλας» Επεξεργασία

Το έθιμο της Μαστέλας διαδραματίζεται στην περιοχή της Πίνιας, στο παλαιό εμπορικό κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με το έθιμο, οι κάτοικοι τοποθετούν ένα βαρέλι γεμάτο νερό και στολισμένο με λουλούδια και κορδέλες και καλούν περαστικούς να ρίξουν κέρματα κάνοντας μια ευχή. Την ώρα της Πρώτης Ανάστασης, κάποιος πέφτει μέσα και μαζεύει τα νομίσματα. Πριν μερικούς αιώνες όταν ξεκίνησε το έθιμο, οι κάτοικοι έπιαναν κάποιον περαστικό, ο οποίος περπατούσε ανυποψίαστα στην πόλη και τον πέταγαν μέσα στο βαρέλι για να μαζέψει τα νομίσματα.[37][38]

Η παράδοση του Αγίου Φωτός Επεξεργασία

Η υποδοχή του Αγίου Φωτός πραγματοποιείται στο Πεντοφάναρο με την παρουσία τοπικών Αρχών και μεταφέρεται στο Ναό της Αγίας Παρασκευής και ξεκινάει η Ακολουθία της Αναστάσεως.[39]  Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, η ακολουθία της Ανάστασης μεταφέρεται στο πάλκο της Πάνω Πλατείας Σπιανάδα. Εκεί τελείται η Ανάσταση και ψάλλεται το «Χριστός Ανέστη», με τις τρεις Φιλαρμονικές της πόλεως να παίζουν το εμβατήριο «Έρχονται οι Γραικοί», τον ύμνο της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα.[40] Ακολουθούν τυμπανοκρουσίες, βεγγαλικά και πυροτεχνήματα.[41]

Δείτε επίσης Επεξεργασία


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Newsroom (2017-04-08). «Πάσχα 2017: Τα κάλαντα του Λαζάρου στην Κέρκυρα και... οι «κολομπίνες»». CNN.gr. http://www.cnn.gr/news/ellada/story/75735/pasxa-2017-ta-kalanta-toy-lazaroy-stin-kerkyra-kai-oi-kolompines. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Πάσχα στην Κέρκυρα - Τα έθιμα του νησιού - Γιορτάζουν μαζί Ορθόδοξοι και Καθολικοί». www.alfavita.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2018. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Σάββατο του Λαζάρου |31.03 – LibroDoro.gr | Το Νεο portal της Κερκυρας». http://librodoro.gr/818/savvato-tou-lazarou/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Newsroom (2017-04-08). «Πάσχα 2017: Τα κάλαντα του Λαζάρου στην Κέρκυρα και... οι «κολομπίνες»». CNN.gr. http://www.cnn.gr/news/ellada/story/75735/pasxa-2017-ta-kalanta-toy-lazaroy-stin-kerkyra-kai-oi-kolompines. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  5. ↑ iefimerida.gr (2018-03-31). «Εμπειρία! Σάββατο του Λαζάρου -Ξεκινούν τα Πασχαλινά δρώμενα στην Κέρκυρα». iefimerida.gr. http://www.iefimerida.gr/news/406034/empeiria-savvato-toy-lazaroy-xekinoyn-ta-pashalina-dromena-stin-kerkyra. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Το Πάσχα στην Κέρκυρα: Η κατάνυξη και τα έθιμα της περιοχής |thetoc.gr». The TOC. 2018-04-02. http://www.thetoc.gr/koinwnia/article/to-pasxa-stin-kerkura-i-katanuksi-kai-ta-ethima-tis-perioxis. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  7. ↑ «Eκδηλώσεις Κυριακής των Βαϊων |01.04 – LibroDoro.gr | Το Νεο portal της Κερκυρας». http://librodoro.gr/814/litania-kiriaki-vaion/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  8. ↑ 8,0 8,1 iefimerida.gr (2017-04-09). «Κυριακή των Βαΐων στην Κέρκυρα -Οταν ο Αγ. Σπυρίδωνας έσωσε το νησί από τη χολέρα [εικόνες & βίντεο»]. iefimerida.gr. http://www.iefimerida.gr/news/330238/kyriaki-ton-vaion-stin-kerkyra-otan-o-ag-spyridonas-esose-nisi-apo-ti-holera-eikones. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  9. ↑ «Πάσχα στην Κέρκυρα με τα μοναδικά έθιμα - atCorfu.com». atCorfu.com. 2015-04-12. https://atcorfu.com/el/pasxa-stin-kerkyra/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  10. ↑ «Η φογάτσα, το μαντολάτο και οι κολομπίνες - ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ On Line». ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ On Line. 2016-04-21. http://enimerosi.com/details.php?id=2085. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  11. ↑ www.autotriti.gr. «Για φογάτσες και κολομπίνες στην Κέρκυρα!». autotriti.gr. https://www.autotriti.gr/touring/news/data/ekdromes/To-kalytero-Pasxa-ths-zwhs-soy_147127.asp. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  12. ↑ ΒΛΑΧΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΪΣ. ««Κολομπίνα»: Το τσουρέκι της Κέρκυρας». https://www.corfupress.com/cp/2018/03/%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AF%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AD%CE%BA%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%82/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  13. ↑ «Eκδηλώσεις Μεγάλης Δευτέρας |02.04 – LibroDoro.gr | Το Νεο portal της Κερκυρας». http://librodoro.gr/828/megali-deftera/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-12. 
  14. ↑ «Τα πασχαλινά έθιμα της Κέρκυρας». www.amna.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  15. ↑ «Κέρκυρα Blog - atCorfu.com». atCorfu.com. https://atcorfu.com/el/blog-full/page/26/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  16. ↑ «Τα πασχαλινά έθιμα της Κέρκυρας». olympia.gr. 2018-04-04. https://olympia.gr/2018/04/04/%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%AC-%CE%AD%CE%B8%CE%B9%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%82/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  17. ↑ newsdesk. «Η Κερκυραϊκή Λαμπριά με τα μοναδικά έθιμα». https://www.corfupress.com/cp/2017/04/%CE%B7-%CE%BA%CE%B5%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE-%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%AC-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%AD%CE%B8/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  18. ↑ «Νιπτήρας: Πράξις ταπεινώσεως». Διακόνημα. 2012-04-11. http://www.diakonima.gr/2012/04/12/%CE%BD%CE%B9%CF%80%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%BE%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%B1%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CF%83%CE%B5%CF%89%CF%82/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  19. ↑ cwa.gr. «Η τελετή του Νιπτήρα στον Καθεδρικό Ναό των Καθολικών των Αγίων Ιακώβου & Χριστοφόρου (Duomo) | Κερκυραϊκό Πάσχα». www.corfueaster.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  20. ↑ iefimerida.gr (2017-04-13). «Μ.Πέμπτη στην Κέρκυρα: Το έθιμο με το γαϊτάνι για τους Ορθόδοξους και τα 12 κεριά για τους Καθολικούς». iefimerida.gr. http://www.iefimerida.gr/news/331101/mpempti-stin-kerkyra-ethimo-me-gaitani-gia-toys-orthodoxoys-kai-ta-12-keria-gia-toys. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  21. ↑ «Πασχαλινά Έθιμα: Ορθόδοξοι και Καθολικοί γιορτάζουν μαζί στην Κέρκυρα». Newsit.gr. 2017-04-05. https://www.newsit.gr/ellada/pasxalina-ethima-orthodoksoi-kai-katholikoi-giortazoyn-mazi-stin-kerkyra/1036039/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  22. ↑ «Οι 33 επιτάφιοι της Κέρκυρας και η μεγαλειώδης περιφορά τους | Ειδήσεις, Επικαιρότητα, Αρθρογραφία | Progressive Citizens». www.progressivecitizens.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  23. ↑ «Κέρκυρα: Περιφορά των 33 επιταφίων υπό τα πένθιμα εμβατήρια των Φιλαρμονικών | Kathimerini». http://www.kathimerini.gr/957883/article/epikairothta/ellada/kerkyra-perifora-twn-33-epitafiwn-ypo-ta-pen8ima-emvathria-twn-filarmonikwn. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  24. ↑ «Δήμος Κέρκυρας - Πάσχα στην Κέρκυρα». www.corfu.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  25. ↑ «Μεγάλη Παρασκευή στην Κέρκυρα: Η δωδεκάωρη περιφορά των Επιταφίων - ΔΟΓΜΑ». ΔΟΓΜΑ. 2017-04-14. http://www.dogma.gr/diafora/megali-paraskevi-stin-kerkyra-dodekaori-perifora-ton-epitafion/58386/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  26. ↑ Newsbomb (2017-04-14). «Πάσχα 2017 στην Κέρκυρα: Η δωδεκάωρη περιφορά των Επιταφίων». Newsbomb.gr. http://www.newsbomb.gr/ellada/ekklhsia/story/785606/pasxa-2017-stin-kerkyra-h-dodekaori-perifora-ton-epitafion. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  27. ↑ «Κέρκυρα: Μεγάλο Σάββατο, ο σεισμός, η Πρώτη Ανάσταση και οι «μπότηδες»». thepressroom.gr. 2017-04-15. https://www.thepressroom.gr/ellada/kerkyra-megalo-savvato-o-seismos-i-proti-anastasi-kai. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  28. ↑ Newsroom (2018-04-07). «Ο «σεισμός», η Πρώτη Ανάσταση και οι «Μπότηδες»: Το Πάσχα στην Κέρκυρα είναι μοναδικό». CNN.gr. http://www.cnn.gr/news/ellada/story/124869/o-seismos-i-proti-anastasi-kai-oi-mpotides-to-pasxa-stin-kerkyra-einai-monadiko. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  29. ↑ «Ανάσταση – Κυριακή του Πάσχα». ΠΙΣΤΗ. 2017-03-20. http://www.matia.gr/pisth/megales-giortes/anastasi-kiriaki-tou-pascha.html. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  30. ↑ «Πάσχα στην Κέρκυρα - Γιατί η περιφορά του Επιταφίου γίνεται το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου». tempo24.news. 2017-04-14. http://tempo24.news/eidisi/120285/pasha-stin-kerkyra-giati-i-perifora-toy-epitafioy-ginetai-to-proi-toy-megaloy-savvatoy. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  31. ↑ «Γιατί ο επιτάφιος με την περιφορά του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα γίνεται το Μ. Σάββατο; Από τα πένθιμα εμβατήρια του Μπετόβεν στις χαρμόσυνες καμπάνες και τις κανάτες που ρίχνονται από τα παράθυρα (φωτο & βιντεο) - ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2018-04-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-05-24. https://web.archive.org/web/20180524014724/http://www.mixanitouxronou.gr/giati-o-epitafios-me-tin-perifora-tou-ag-spiridona-stin-kerkira-ginete-to-m-savvato-apo-ta-penthima-emvatiria-tou-betoven-stis-charmosines-kampanes-ke-tis-kanates-pou-richnonte-apo-ta-parathira/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  32. ↑ «Δήμος Κέρκυρας - Πάσχα στην Κέρκυρα 2». www.corfu.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  33. ↑ Οnline, Τα Νέα. «Κέρκυρα: Η «Πρώτη Ανάσταση» ο «σεισμός» και οι «μπότηδες»». Τα Νέα Οnline. http://www.tanea.gr/news/greece/article/5544332/kerkyra-h-prwth-anastash-o-seismos-kai-oi-mpothdes/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  34. ↑ «Κέρκυρα: Ο «σεισμός», η «Πρώτη Ανάσταση» και οι «Μπότηδες» | Kathimerini». http://www.kathimerini.gr/958029/article/epikairothta/ellada/kerkyra-o-seismos-h-prwth-anastash-kai-oi-mpothdes. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  35. ↑ ««Μπότηδες», το εντυπωσιακό έθιμο από την Κέρκυρα». www.alfavita.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  36. ↑ «Πάσχα στην Κέρκυρα: Το έθιμο Μπότηδες». Newpost.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-04-03. https://web.archive.org/web/20180403143015/http://newpost.gr/entertainment/taksidi/342959/pasxa-sthn-kerkyra-to-ethimo-mpothdes. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  37. ↑ «Το φημισμένο Πάσχα της Κέρκυρας και τα έθιμά του [εικόνες & βίντεο | Ελεύθερος Τύπος»]. Ελεύθερος Τύπος. 2017-04-08. https://www.eleftherostypos.gr/istories/91132-to-fimismeno-pasxa-tis-kerkyras-kai-ta-ethima-toy/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  38. ↑ «Τα πασχαλινά έθιμα της Κέρκυρας». www.amna.gr. 29 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  39. ↑ «Όλες οι εκδηλώσεις του Κερκυραϊκού Πάσχα». www.ert.gr. 30 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. 
  40. ↑ «Πάσχα στην Κέρκυρα | larissanet.gr - H Νέα Εφημερίδα της Λάρισας». larissanet.gr - H Νέα Εφημερίδα της Λάρισας. 2014-04-13. http://www.larissanet.gr/2014/04/13/pasxa-stin-kerkira/. Ανακτήθηκε στις 2018-04-13. 
  41. ↑ «Κερκυραϊκό Πάσχα: Μπότηδες, μαστέλα και χιλιάδες βεγγαλικά (Photos)». www.argyrades.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πάσχα_στην_Κέρκυρα&oldid=9985229"