Παναιγύπτιοι-Πανελλήνιοι Αγώνες 1910

Από τις 5 ως τις 7 Μαρτίου 1910 διεξήχθησαν στο στάδιο "Ρον Πουέν" (Rond Point), στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου οι Πανελλήνιοι - Παναιγύπτιοι Αθλητικοί Αγώνες, με διοργανωτή τον ΣΕΓΑΣ και τον Όμιλο Φιλάθλων Αλεξάνδρειας. Οι αγώνες ονομάστηκαν έτσι, διότι ήταν ταυτόχρονα πανελλήνιοι (μετείχαν ελληνικά σωματεία από Ελλάδα, Κύπρο και Οθωμανική Αυτοκρατορία) και πρωτάθλημα μεταξύ των αιγυπτιακών σωματείων: ελληνικών, αγγλικών, ιταλικών κ.ά. Δόθηκαν βραβεία στους τρεις πρώτους κάθε αγωνίσματος: μετάλλιο, δίπλωμα και κότινος, ενώ η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας είχε αθλοθετήσει 50 βαρύτιμα κύπελλα για τους πρώτους νικητές. Οι Πανελλήνιοι-Παναιγύπτιοι Αγώνες επισκίασαν σε αίγλη και αριθμό συμμετοχών το Θ΄ Πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου ανδρών 1910, που διεξήχθη στις 22-24 Απριλίου στο Παναθηναϊκό Στάδιο και κατέκτησε ο Πανελλήνιος Γ.Σ.

Χρονικό των αγώνων

Ήταν η πρώτη φορά που ο ΣΕΓΑΣ διοργάνωσε πανελλήνιους αγώνες εκτός Ελλάδας, έπειτα από την επιθυμία των Ελλήνων της Αιγύπτου να τους φιλοξενήσουν. Επιτόπιος διοργανωτής ήταν ο Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας με τη συμπαράσταση των τοπικών αρχών, αφού επίτιμοι πρόεδροι της ελλανοδίκου επιτροπής τέθηκαν ο Χεδίβης της Αιγύπτου και ο Άγγλος Αρμοστής της χώρας. Για τη φιλοξενία των αγώνων ο σύλλογος προχώρησε σε επέκταση των κερκίδων του σταδίου "Ρον Πουέν" προσθέτοντας ξύλινη εξέδρα χωρητικότητας 6.000 θεατών. Την ελλανόδικο επιτροπή αποτελούσαν οι: Μιλτιάδης Νεγρεπόντης (πρόεδρος), Ν. Πασπάτης εκπρόσωπος ΣΕΓΑΣ, Ανδρέας Μεταξάς εκπρόσωπος ΕΟΑ, Νικόλαος Σκωτίδης Γεν. Πρόξενος της Ελλάδος, Εμμανουήλ Μπενάκης πρόεδρος της Ελλ. Κοιν. Αλεξανδρείας.

Οι Πανελλήνιοι-Παναιγύπτιοι του 1910 υπήρξαν οι πιο πανηγυρικοί και πολυπληθείς σε συμμετοχές αγώνες από όλους τους προηγούμενους, αφού μετείχαν 30 ελληνικά σωματεία με 230 αθλητές περίπου από την Ελλάδα, την Αίγυπτο και τους υπόλοιπους Έλληνες της διασποράς: Μικρασία, Κωνσταντινούπολη, Κύπρος. Μετείχαν επίσης Ιταλοί και Βρετανοί αθλητές αιγυπτιακών σωματείων. Εκτός από τα λεγόμενα αθλητικά αγωνίσματα (στίβος, ενόργανη γυμναστική, διελκυστίνδα, αναρρίχηση, άρση βαρών και πάλη), οι αγώνες περιλάμβαναν και ναυτικά (κολύμβηση, καταδύσεις, υδατοσφαίριση, κωπηλασία), σκοπευτικά, οπλομαχητικά και ποδηλατικά αγωνίσματα.

Πριν από την έναρξη των αγώνων οι εξ Αθηνών απεσταλμένοι, παρουσία του πατριάρχη Αλεξανδρείας Φωτίου, έστεψαν με κότινο το άγαλμα του Γεωργίου Αβέρωφ στο προαύλιο του Αβερώφειου γυμνάσιου, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη συνδρομή του στην αποπεράτωση του Παναθηναϊκού Σταδίου. Στην τελετή και στους αγώνες παρέστη, ειδικά προσκεκλημένος, ο ολυμπιονίκης Σπύρος Λούης. Μετά την τελετή, με προπορευόμενη τη Φιλαρμονική, οι αθλητές οι επίσημοι και πλήθος κόσμου παρέλασαν στις οδούς της Αλεξάνδρειας κατευθυνόμενοι στην Ελληνική Λέσχη, όπου έγινε η επίσημη υποδοχή και εψάλη ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδος.

Στο μικρό αλλά κομψότατο στάδιο που ήταν υπερπλήρες ήταν παραταγμένοι μαθητές και μαθήτριες των ελληνικών σχολείων για να υποδέχτουν τους αθλητές και τους Έλληνες, Αιγύπτιους και Βρετανούς επισήμους. Αφού η Φιλαρμονική παιάνισε τους εθνικούς ύμνους των δύο χωρών, Ελλάδας και Αιγύπτου, άρχισε η παρέλαση των σχολείων και των αθλητών με επικεφαλής το Σπύρο Λούη. Στη συνέχεια ο Χεδίβης (Σουλτάνος) της Αιγύπτου έδωσε το σύνθημα για την έναρξη. Το στάδιο ήταν γεμάτο και τις τρεις ημέρες, ενώ την τελευταία μέρα υπήρξε αδιαχώρητο με 15.000 κόσμο να στριμώχνεται απ' έξω είτε για να εισέλθει είτε για να διακρίνει τους νικητές του μαραθωνίου και της ποδηλασίας.

Εκτός από τα αθλητικά δρώμενα με την ευκαιρία των αγώνων, που ουσιαστικά αποτέλεσαν μια "ελληνική ολυμπιάδα", δόθηκαν θεατρικές και μουσικές παραστάσεις από τον καλλιτεχνικό σύλλογο "Αρίων", τη Φιλαρμονική, το Ωδείο "Ορφεύς" και τον Ελληνικό Σύλλογο "Αισχύλος".

Πολυνίκης αθλητής αναδείχθηκε ο αλεξανδρινός Εμμανουήλ Τσαλουμάς, ο οποίος ήταν αθλητής του Πανελληνίου αλλά αγωνίστηκε ως αθλητής του Ομίλου Φιλάθλων Αλεξανδρείας. Κατέκτησε τρεις πρώτες νίκες και τέσσερις δεύτερες. Τρεις νίκες είχε και ο Μιχάλης Δώριζας, που έκανε δύο πανελλήνια ρεκόρ στη σφαίρα και στο δίσκο, και από μία 2η και 3η. Δεν είναι γνωστά όλα τα αποτελέσματα αλλά αναφέρεται πως τα 3/4 των πρώτων νικών κατέκτησαν αθλητές των σωματείων μελών του ΣΕΓΑΣ.

Οι νικητές

Είναι γνωστά τα ακόλουθα αποτελέσματα:

Αγωνίσματα στίβου	Νικητής	Σωματείο	Επίδοση
100μ	1. Κωνσταντίνος Ίσκος 2. Μ. Πασχαλίδης	Πανιώνιος Σμύρνης Εθνικός Γ.Σ.	11.2 11.4
400μ	1. Μ. Πασχαλίδης 2. 3. Γ. Μακαρονίδης	Εθνικός Γ.Σ.  ; Πέλοψ Μελαντίας	55.4  ;  ;
800μ	1. Διαμαντής Κάντζας 2. Σπ. Καράκαλος	Πειραϊκός Σύνδεσμος Πειραϊκός Σύνδεσμος	2.08.4 2.09.2
1500μ	1. Σπ. Καράκαλος	Πειραϊκός Σύνδεσμος	4.36.8
5 μίλια (8.045μ)	1. Γεώργιος Κουλουμπέρδας 2. Α. Παπαβασιλείου	Πανελλήνιος Γ.Σ. ;	30.43.8 31.10.6
25 χιλιόμετρα σε δημόσιο δρόμο	1. Γεώργιος Κουλουμπέρδας 2. 3. Κ. Καλαϊτζίδης	Πανελλήνιος Γ.Σ. ; Ερμής Μπουρνόβα
110μ εμπ.	1. Εμμανουήλ Τσαλουμάς 2. 3. Κωνσταντίνος Ίσκος	Π.Γ.Σ. & Ο.Φ.Α. ; Πανιώνιος Σμύρνης	16.8  ;  ;
Σκυταλοδρομία 1500μ		1. Εθνικός Γ.Σ. 2. Πειραϊκός Σύνδεσμος 3. ΑΟ Διαγόρας Αθηνών	3.50.8  ;  ;
100 γιάρδες Άγγλων	;		10.8
1/4 μιλίου Άγγλων	1. A. Swales		59.2
1 μίλι Άγγλων	1. Morris		4.55.6
Μήκος	1. Κωνσταντίνος Ίσκος 2. 3. Νικόλαος Ανδρεαδάκης	Πανιώνιος Σμύρνης ; Πανιώνιος Σμύρνης	6,475 ; 6,04
Μήκος άνευ φοράς	1. Κωνσταντίνος Τσικλητήρας 2. Εμμανουήλ Τσαλουμάς	Πανελλήνιος Γ.Σ. Π.Γ.Σ. & Ο.Φ.Α.	3,335 3,175
Ύψος	1. Εμμανουήλ Τσαλουμάς 2. Κωνσταντίνος Τσικλητήρας	Π.Γ.Σ. & Ο.Φ.Α. Πανελλήνιος Γ.Σ.	1,715 1,625
Ύψος άνευ φοράς	1. Κωνσταντίνος Τσικλητήρας 2. 3. Νικόλαος Ανδρεαδάκης	Πανελλήνιος Γ.Σ. ; Πανιώνιος Σμύρνης	1,55 ; 1,42
Τριπλούν	1. Εμμανουήλ Τσαλουμάς 2. Νικόλαος Ανδρεαδάκης	Π.Γ.Σ. & Ο.Φ.Α. Πανιώνιος Σμύρνης	14,40 13,83
Επι κοντώ	1. Στέφανος Κουντουριώτης 2. Εμμανουήλ Τσαλουμάς	Εθνικός Γ.Σ. Π.Γ.Σ. & Ο.Φ.Α.	3,33 3,23
Σφαιροβολία	1. Μιχάλης Δώριζας 2. Νικόλαος Γεωργαντάς	Εθνικός Γ.Σ. Πανελλήνιος Γ.Σ.	13,28 (ν.π.ρ.) 12,85
Ακοντισμός	1. Χ. Ζούρας	Εθνικός Γ.Σ.	51,65
Ελληνικός ακοντισμός	1. Δ. Κωνσταντέλλος		44,86
Δισκοβολία	1. Μιχάλης Δώριζας 2. Νικόλαος Γεωργαντάς	Εθνικός Γ.Σ. Πανελλήνιος Γ.Σ.	40,40 (ν.π.ρ.) 33,20
Ελληνική δισκοβολία	1. Μιχάλης Δώριζας 2. Κων. Ζαχούρης	Εθνικός Γ.Σ. Πανιώνιος Σμύρνης	34,94 32,82
Λιθοβολία	1. Νικόλαος Γεωργαντάς 2. Μιχάλης Δώριζας	Πανελλήνιος Γ.Σ. Εθνικός Γ.Σ.	20,12 19,445
Αθλητικό πένταθλο	1. Χ. Ζούρας 1. Κωνσταντίνος Τσικλητήρας 3. Μιχάλης Δώριζας	Εθνικός Γ.Σ. Πανελλήνιος Γ.Σ. Εθνικός Γ.Σ.
Διελκυστίνδα		Όμιλος Φιλάθλων Πειραιώς
Άρση βαρών
Με ένα χέρι	1. Δημήτριος Βέργος	Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας	76 κιλά
Με δύο χέρια	1. Δημήτριος Βέργος 2. Αθ. Κακανάς	Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας Εθνικός Γ.Σ.	119,5 κιλά 109,5
Πάλη
Ελαφρών	1. Ηρακλής Ξούδης 2. Μ. Λιμόζ 3. Μ. Σκένδερ
Μέσων	1. Βιργίλιος Πόντε 2. Ιππ. Βόνας
Βαρέων	1. Ηρακλής Τορναζάκης 2. Κενάνε 3. Αθ. Κακανάς	Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας  ; Πανελλήνιος Γ.Σ.
Τελικός	Ηρακλής Τορναζάκης	Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας
Κολυμβητικά
100μ	Κ. Ράνδαλ	Swimming Club	1.18.8
400μ	Κ. Ράνδαλ	Swimming Club	7.25.0
1600μ	Π. Ψύχας	Πανελλήνιος Γ.Σ.	32.25.4
50μ παίδων	Ρ. Έκλεστον	Swimming Club	1.53.4
Σκυταλοδρομία 400μ		Swimming Club	7.16.8
Καταδύσεις από 3-4-6 μέτρα	Άρθουρ Έκλεστον	Swimming Club
Υδατοσφαίριση		Swimming Club	5-0 νίκη στον τελικό
Κωπηλασία
Δίκωποι 1600μ		1. Ν.Ο. Αλεξανδρείας 2. Όμιλος Ερετών 3. Ν.Ο. Φαλήρου	9.12.8 9.25.4 ;
Τετράκωποι 2000μ		1. Όμιλος Ερετών	9.22.8
Οπλομαχία
Σπάθη ατομικό	Μελάς, υπίλαρχος
Σπάθη όμαδικό		Όμιλος Οπλομαχητικής Αθηνών
Ξίφος ασκήσεως ατομικό	Σωτ. Νόταρης, ναυπηγός	Όμιλος Οπλομαχητικής Αθηνών
Ξίφος τριγωνικό ατομικό	Κ. Μπρες	Γάλλος
Ξίφος τριγωνικό ομαδικό		Όμιλος Οπλομαχίας Καΐρου
Σκοποβολή
Στρατ. περίστροφο 20μ	1. Γ. Σκοτάδης 2. Κ. Σκαρλάτος, λοχαγός πυροβ.		30-245 29-215
Πιστόλι μονομαχίας 25μ	Κ. Σκαρλάτος, λοχαγός πυροβ.		29-138
Πιστόλι ακριβείας 20μ	Α. Θεοφιλάκης, ιατρός	Αθήνα	29-213
Κυνηγετικό κατά απλών δίσκων	Γ. Χόγιαννη		30-21
Κυνηγετικό κατά διπλών δίσκων	Γ. Χόγιαννη		15
Ποδηλασία
30 χλμ	Β. Κανελλάρης
60 χλμ	Ηλ. Βασιλειάδης		2ώρ. 20.51.4

Σωματεία και αθλητές

Από όσα είναι γνωστά μετείχαν τα ακόλουθα σωματεία:

α.α.	Σύλλογος	Αθλητές	Nίκες
1.	Εθνικός Γ.Σ.	12	8
2.	Πανελλήνιος Γ.Σ.	7	9*
3.	Πειραϊκός Σύνδεσμος	7	2
4.	Σκοπευτική Εταιρία Αθηνών	6
5.	Όμιλος Ερετών Πειραιά	7	1
6.	Ναυτικός Όμιλος Φαλήρου	6
7.	Όμιλος Οπλομαχητικής Αθηνών	8	2
8.	Σύλλογος Οπλομαχίας το "Ξίφος"	5
9.	Όμιλος Φιλάθλων Πειραιώς	7	1
10.	Πανιώνιος Γ.Σ. Σμύρνης	7	2
11.	Γ.Σ. Βόλου	4
12.	Ακαδημαϊκόν Γυμναστήριον	5
13.	Γ.Σ. Αμαρουσίου	3
14.	Πέλοψ Μελαντίας (Σμύρνης)	1
15.	Άρης Μ. Ρεύματος Κων/πολης	1
16.	Αχιλλεύς Τζιβαλίου Κων/πολης	1
17.	ΓΕ Πατρών	;
18.	Μίλων Αλεξάνδρειας	;
19.	Όμιλος Φιλάθλων Αλεξάνδρειας	;	6*
20.	Αθλητική Ένωση Ελλήνων Αλεξάνδρειας	;
21.	Ίφιτος Καΐρου	;
22.	Γ. Σ. «Τα Παγκύπρια» Λευκωσίας	;
23.	Ερμής Μπουρνόβα	;
24.	ΑΟ Διαγόρας Αθηνών	;
25.	Swimming Club	;	6
26.	Ν.Ο. Αλεξανδρείας	;	1
27.	Όμιλος Οπλομαχίας Καΐρου	;	1

*Πανελλήνιος και ΟΦ Αλεξανδρείας έχουν 3 κοινές νίκες με τον Τσαλουμά,
ο οποίος μετείχε με τον ΟΦΑ αλλά ανήκε στον ΠΓΣ.

Πηγές

• "Οι Μεγάλοι αγώνες εν Αιγύπτω", εφ. "Εμπρός", 28/2/1910.
• "Η λήξις των αγώνων εν Αιγύπτω", εφ. "Εμπρός", 11/3/1910.
• "Οι Πανελλήνιοι Αγώνες εν Αιγύπτω", εφ. "Εμπρός", 15/3/1910.
• "Οι Αγώνες της Αλεξανδρείας", εφ. Σκριπ, 28/2/1910.
• "Περί τους Αγώνας", εφ. "Σκριπ", 9/3/1910.
• "Οι Αγώνες της Αλεξανδρείας", εφ. "Σκριπ", 14/3/1910.
• Πέτρος Λινάρδος, "Η Σμύρνη του Πανιωνίου", Ν. Σμύρνη, 1998, σ. 117-119.