Πατριαρχείο Αλεξανδρείας
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής αποτελεί Ελληνορθόδοξο «πρεσβυγενές» Πατριαρχείο του Ορθόδοξου Χριστιανισμού και τρίτο τη τάξει μετά τα Πατριαρχεία Ρώμης και Κωνσταντινουπόλεως. Στα χρόνια της ακμής του, αποτέλεσε μία από τις λαμπρότερες χριστιανικές εκκλησίες της Ανατολής.
| Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής | |
|---|---|
 Ο Θυρεός του Πατριαρχείου | |
| Ιδρυτής | Ευαγγελιστής Μάρκος |
| Ανεξαρτησία | Αποστολική Εποχή |
| Αναγνώριση | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Προκαθήμενος | Πατριάρχης Θεόδωρος Β΄ |
| Έδρα | Αταρίν, Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος |
| Επικράτεια | Αφρική |
| Γλώσσα | Ελληνική, Αραβική, Αγγλική, Γαλλική |
| Πιστοί | ~ 5.000.000 σε όλη την Αφρική |
| Δικτυακός τόπος | Πατριαρχείο Αλεξανδρείας |
Σήμερα, ο Πατριαρχικός Θρόνος του Ευαγγελιστή Μάρκου, κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των ορθοδόξων ανά τον κόσμο Εκκλησιών, στην ιεραποστολική δράση, πορεία και μαρτυρία, με 25 Μητροπόλεις και 6 Επισκοπές ανά την Αφρικανική Ήπειρο. Αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο των Ελλήνων της Αιγύπτου που έχουν απομείνει.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής είναι δεύτερο στα πρεσβεία τιμής των Εκκλησιών, μετά το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Προκαθήμενός του, από τις 9 Οκτωβρίου 2004, με τον τίτλο «Πάπας και Πατριάρχης της μεγάλης πόλεως Αλεξανδρείας, Λιβύης, Πενταπόλεως, Αιθιοπίας, πάσης γης Αιγύπτου και πάσης Αφρικής, Πατήρ Πατέρων, Ποιμήν Ποιμένων, Αρχιερεύς Αρχιερέων, τρίτος και δέκατος των Αποστόλων και Κριτής της Οικουμένης», είναι ο Πατριάρχης Θεόδωρος Β΄.
Το Πατριαρχείο εδρεύει στην συνοικία του Αταρίν της Αλεξάνδρειας, κοντά στο σημείο όπου ζούσε κάποτε ο Κωνσταντίνος Καβάφης.
Η ιστορία της Αλεξανδρινής Εκκλησίας
ΕπεξεργασίαΗ ιστορία της εκκλησίας της Αλεξάνδρειας μπορεί να διαιρεθεί στις επόμενες περιόδους: Οι πρώτοι τρεις αιώνες (δηλαδή από την ίδρυση της από τον Απόστολο Μάρκο έως την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο το 325 μ.Χ.) από την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο στην αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου το 642.
Από την αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου στο σχίσμα του 867.
Από το σχίσμα του 867 έως το 1517 (όταν βρέθηκε η Αίγυπτος κάτω από τον ζυγό των οθωμανών Τούρκων). Από την τουρκική κατάκτηση στην απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό το 1821 και από το 1821 μέχρι σήμερα.
Περίοδος πρώτης εκκλησίας και διωγμών
Επεξεργασία
Ο χριστιανισμός έκανε νωρίς την εμφάνισή του στην Αλεξάνδρεια, μέσω των Εβραίων της Διασποράς, οι οποίοι είχαν από καιρό μια ακμάζουσα κοινότητα στην περιοχή.
Ιδρυτής της αλεξανδρινής εκκλησίας θεωρείται ο Απόστολος Μάρκος. Η εκκλησιαστική παράδοση θέλει τον Μάρκο να ήρθε στην Αλεξάνδρεια το έτος 42, οπότε και ίδρυσε την εκκλησία της Αλεξάνδρειας, και ήταν ο πρώτος επίσκοπός της για 22 έτη. Ο Μάρκος πέθανε ενώ σερνόταν μέσω των οδών της Αλεξάνδρειας από τον ειδωλολατρικό όχλο, και θάφτηκε σε ένα κοντινό χωριό. Το έτος 828, Ενετοί έμποροι μετέφεραν τα λείψανά του στη Βενετία, και από τότε θεωρείται ως προστάτης της πόλης.
Ο Ανιανός, συνοδός του Αποστόλου Μάρκου και δεύτερος επίσκοπος της Αλεξάνδρειας ήταν σε θέση να επεκτείνει τις χριστιανικές βάσεις που έθεσε ο Μάρκος και να παραγάγει σημαντικά πνευματικά επιτεύγματα στην καθιέρωση του χριστιανικού λόγου.
Ο χριστιανισμός βρήκε θετική ανταπόκριση μεταξύ των Εβραίων, όπως και μεταξύ των Ελλήνων. Ο τοπικός πληθυσμός της Αιγύπτου, αφ' ετέρου, δεν φαίνεται να είναι πολύ ενθουσιώδης για το νέο μήνυμα που είχε φθάσει στα εδάφη του, ή να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διοίκηση και την οργάνωση της πρώτης χριστιανικής κοινότητας στη χώρα της Αιγύπτου.
Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ως προς το εάν Αιγύπτιοι κατέλαβαν σημαντική θέση στην πρώτη χριστιανική κοινότητα της Αλεξάνδρειας, δεδομένου ότι τα αιγυπτιακά ονόματα δεν εμφανίζονται στους καταλόγους επισκόπων μέχρι το δεύτερο αιώνα.
Το γεγονός είναι, εντούτοις, ότι ακόμη και στα πρώτα έτη της η εκκλησία της Αλεξάνδρειας επέκτεινε τις δραστηριότητές της για να καλύψει όχι μόνο την Αίγυπτο, τη Λιβύη και τις πόλεις της Κυρηναϊκής Πενταπόλεως, αλλά και τις υποσαχάριες χώρες της Αφρικής. Ο πρώτος των επισκόπων της εκκλησίας της Αλεξάνδρειας ήταν ο επίσκοπος της Λιβύης.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο αιώνων της χριστιανικής εποχής, η Αλεξάνδρεια υπέφερε από τις διώξεις που βιώθηκαν από όλες τις εκκλησίες στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μεγάλος αριθμός Χριστιανών στην κοινωνία της Αλεξάνδρειας υπέφερε τρομερά, συμπεριλαμβανομένου του πατέρα του Ωριγένη Λεωνίδη, ο οποίος μαρτύρησε για τις χριστιανικές πεποιθήσεις του. Πολλοί Χριστιανοί οδηγήθηκαν στο θάνατο και η πόλη της Αλεξάνδρειας δοκίμασε για μεγάλο διάστημα τη φρίκη και το φόβο.
Βυζαντινή περίοδος και αραβοκρατία
ΕπεξεργασίαΤο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας είχε τους πιο πολλούς πιστούς μετά το Πατριαχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Με τις μονοφυσιτικές έριδες ελαττώθηκε ο πληθυσμός του και οι Κόπτες (Αιγύπτιοι) χωρίστηκαν από τους Ορθοδόξους, τους οποίους ονόμασαν Μελχίτες, γιατί ακολουθούσαν την πίστη του βασιλιά (μέλεχ) της Κωνσταντινουπόλεως. Στο χωρισμό αυτό συνετέλεσαν και φυλετικά αίτια, γιατί το μονοφυσιτισμό ακολούθησαν οι εντόπιοι.
Στην αραβοκρατία (642-1254) η κατάσταση για τους Ορθοδόξους ήταν χειρότερη, γιατί οι Άραβες καταδίωκαν τους χριστιανούς παρόλο που κάποιοι χριστιανοί έδειξαν παθητική στάση στις αραβικές επιδρομές και την κατάληψη της χώρας.
Ο ορθόδοξος Πατριάρχης Πέτρος Γ' έφυγε το 651 και πήγε στην Κωνσταντινούπολη και ο θρόνος έμεινε κενός επί 76 χρόνια μέχρι το 727. Αυτό είχε δυσάρεστες συνέπειες για το Πατριαρχείο καθώς πολλοί χριστιανοί εξισλαμίστηκαν. Τότε τα εκκλησιαστικά ιδρύματα και οι ναοί, εκτός από του Αγίου Σάββα στην Αλεξάνδρεια, καταλήφθηκαν από τούς Κόπτες.
Ο Λέων Ίσαυρος έστειλε στην Αλεξάνδρεια Πατριάρχη τον Κοσμά το 727 που κατάφερε να ξαναπάρουν οι Ορθόδοξοι τους ναούς και τα δικαιώματα τους.
Στα μέσα του Η' αιώνα ο εμίρης Χαφίζ καταδίωξε τους χριστιανούς και τότε εξισλαμίστηκαν 40.000. Στα μέσα του Θ' αιώνα νέος διωγμός ξέσπασε εναντίον των Ορθοδόξων και των Κοπτών, οπότε σκότωσαν πολλούς Χριστιανούς, κατέστρεψαν τις εκκλησίες και τους ανάγκασαν να εξισλαμιστούν.
Από τον Ι' αιώνα οι Έλληνες άρχισαν να εξαφανίζονται από το προσκήνιο και γίνονται αραβόφωνοι Πατριάρχες· οι κάτοικοι έπαιρναν αραβικό χαρακτήρα και ο εξαραβισμένος πληθυσμός ενισχύονταν από τους Σύρους αποίκους.
Το 933 πρώτος αραβόφωνος Πατριάρχης έγινε ο Ευτύχιος που έγραψε χρονικό στην αραβική γλώσσα από την κτίση του κόσμου ως την εποχή του.
Το 1015, όταν ήταν ηγεμόνας ο Χακήμ, έγινε εξοντωτικός διωγμός εναντίον των Χριστιανών. Τότε σκότωσαν τον Ορθόδοξο Πατριάρχη Διονύσιο, πολλοί Χριστιανοί αναγκάστηκαν με τη βία να εξισλαμιστούν και καταστράφηκαν χιλιάδες εκκλησίες.
Σταυροφορίες και έλευση των τουρκικών φύλων
ΕπεξεργασίαΤην εποχή της Δ' Σταυροφορίας υπάρχει πληροφορία ότι ο Πατριάρχης Νικόλαος Γ' ζήτησε με γράμμα τη φιλία του Πάπα Ιννοκεντίου Γ' για να ελαφρώσει από τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε.
Δυτικοί ιστορικοί λένε ότι στην Δ' Σύνοδο του Λατερανού παραβρέθηκε και απεσταλμένος του Πατριάρχη. Αυτά όμως δεν τον ωφέλησαν. Οι Σταυροφόροι έκαναν μονάχα μια επιδρομή στην Αίγυπτο (1365) χωρίς να μείνουν εκεί, επηρέαζαν όμως την κατάσταση, γιατί κυριαρχούσαν στις χώρες κοντά στην Αίγυπτο.
Στις αρχές του ΙΔ' αιώνα εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια Λατίνος Πατριάρχης για τους λίγους Ρωμαιοκαθολικούς που υπήρχαν εκεί.
Η θέση των Χριστιανών είχε γίνει ακόμη χειρότερη όταν κυριάρχησαν οι Μαμελούκοι Τούρκοι (1254-1517), οι οποίοι καταδίωκαν τους Χριστιανούς και ανάγκασαν πολλούς σε εξισλαμισμό. Έτσι με τους διωγμούς αυτούς ο χριστιανικός πληθυσμός ελαττώθηκε και ο ακμαίοςελληνισμός της Αιγύπτου εξαφανίστηκε.
Όταν κυριάρχησαν στην Αίγυπτο οι Οθωμανοί τα πράγματα άλλαξαν προς το καλύτερο.
Δεν είναι γνωστό πότε εγκαταστάθηκαν πάλι Έλληνες Πατριάρχες στην Αλεξάνδρεια, αφού από την Άλωση έμεναν στην Κωνσταντινούπολη. Στα πρακτικά της Συνόδου της Φεράρας - Φλωρεντίας υπογράφει ο Φιλόθεος, τοποτηρητής του θρόνου Αλεξανδρείας.
Αρχή αναγέννησης
ΕπεξεργασίαΤο ΙΔ' αιώνα καλυτέρεψε κάπως η κατάσταση γιατί οι Πατριάρχες της Κωνσταντινουπόλεως και οι Φαναριώτες μπορούσαν να επηρεάζουν ευνοϊκά τις τουρκικές αρχές για τον χριστιανισμό της Αιγύπτου.
Έτσι άρχισαν να εκλέγονται Πατριάρχες Αλεξανδρείας που φρόντισαν να αναδιοργανώσουν την εκκλησία τους. Σημαντικές υπηρεσίες πρόσφεραν οι πατριάρχες Μελέτιος Πηγάς, Κύριλλος Λούκαρης, Γεράσιμος Σπαρταλιώτης και ο Μητροφάνης Κριτόπουλος.
Ο 19ος αιώνας θα μπορούσε να περιγραφεί ως περίοδος στην οποία το Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας δοκίμασε μια αναγέννηση. Εν πολλοίς, αυτή η επιτυχία μπορεί να αποδοθεί στην προσωπικότητα του Μεχμέτ Αλί Πασάς (1806 - 1848), του οποίου τα φιλελληνικά αισθήματα τον οδήγησαν να ενθαρρύνει Έλληνες να εγκατασταθούν στην Αίγυπτο.
Η αύξηση του μεγέθους του ποιμνίου του, ήταν μια μεγάλη βοήθεια στο Πατριαρχείο. Οι Έλληνες που άρχισαν σύντομα να φθάνουν στην Αίγυπτο δεν ήταν απλά ευκαιριακοί μετανάστες. Περιελάμβαναν πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων, αλλά προ πάντων αφιερώθηκαν στις επιχειρήσεις και το εμπόριο.
Περίοδος ακμής
ΕπεξεργασίαΓια πολλά έτη, τα εσωτερικά προβλήματα, τα οποία προέκυπταν όποτε ένας Πατριάρχης έπρεπε να εκλεγεί, δημιουργούσαν δυσκολίες για το Πατριαρχείο.
Στα 1870, με την εκλογή στο θρόνο του Σωφρονίου, ενός πρώην Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, η ειρήνη επιβλήθηκε στην εκκλησία.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας επανέκτησε το προηγούμενο ανάστημά του και την χαμένη αίγλη του. Με την ίδρυση εκπαιδευτικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη γρήγορη αύξηση του αριθμού των Ελλήνων στην Αίγυπτο και με την παρουσία μεγάλων ευεργετών όπως ο Γεώργιος Αβέρωφ, η ελληνική κοινότητα και το Πατριαρχείο βίωσαν μια περίοδο ανόδου και γοήτρου.
Ελληνικές κοινότητες στην Αίγυπτο ιδρύθηκαν και σε άλλα μέρη, ο αριθμός φιλανθρωπικών ιδρυμάτων αυξάνονταν, οι πρώτες ελληνικές εφημερίδες δημοσιεύθηκαν, και τα πρώτα ελληνικά βιβλία τυπώθηκαν. Νέες εκκλησίες ιδρύθηκαν και χτίστηκαν.
Το 1872, ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σωφρόνιος συμμετείχε, με τους άλλους Πατριάρχες της ανατολής στη Σύνοδο που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, η οποία καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό και τη Βουλγαρική Εκκλησία ως σχισματική.
Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, η πνευματική αναγέννηση του Πατριαρχείου της Αλεξάνδρειας έφθασε στο απόγειό της. Ο αριθμός Ελλήνων στην Αίγυπτο ήταν υψηλότερος απ' ό,τι σε οποιαδήποτε προηγούμενη περίοδο.
20ος αιώνας
ΕπεξεργασίαΟ πρώτος Πατριάρχης του εικοστού αιώνα, Φώτιος Πέρογλου (1900 - 1925), προσπάθησε να αυξήσει το γόητρο Πατριαρχείου με την ίδρυση επτά νέων επισκοπών και την επιλογή υψηλής μόρφωσης κληρικών για να καλυφθούν οι κενές θέσεις.
Το 1926, ο Μελέτιος Μεταξάκης, ένας ξεχωριστός και ιδιοφυής ιεράρχης, εξελέγη Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Γνώστης και υπέρμαχος του Συνοδικού Συστήματος, το επέβαλε στη διοίκηση του Πατριαρχείου, με την σύνταξη και την δημοσίευση των κανονισμών του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, στις 15 Μαΐου 1930. Επιτέλους, η οφειλόμενη προσοχή δόθηκε στη ζωή των Μητροπόλεων και των κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του τελετουργικού, των μυστηρίων και ακόμη και των δικαστικών πτυχών της ζωής του κλήρου.
Ο Μελέτιος ίδρυσε επίσης τη Σχολή του Αγίου Αθανασίου. Στα χρόνια του, το Πατριαρχείο επόπτευε δέκα μητροπολιτικές επαρχίες, 90 εκκλησίες, 5 μοναστήρια και 107 ιερείς κοινοτήτων. Με πρωτοβουλία του, ένας οργανικός νόμος του ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας συντάχτηκε, καθορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο ο Πατριάρχης θα εκλεγόταν και τα δικαιώματα, τα οποία θα ασκούσε.
Η πατριαρχεία του Χριστοφόρου (1939-1967) θα περιγραφόταν καλύτερα ως περίοδος με μεγάλης κλίμακας προγράμματα ανακαίνισης και αναδιάρθρωσης. Συνδέεται με την ανάληψη της εξουσίας από το στρατηγό Νάσερ και τις πολιτικές εξελίξεις που επακολούθησαν στην Αιγυπτιακή Δημοκρατία. Επακολούθησε σημαντική μείωση του ελληνικού πληθυσμού. Γεγονός που έφερε σε δυσχερή θέση το Πατριαρχείο. Στην προσπάθεια διασώσεως του ελληνορθόδοξου κέντρου νέες επισκοπές οργανώθηκαν σε όλη τη μαύρη ήπειρο και επίσημη αναγνώριση χορηγήθηκε στις αφρικανικές ορθόδοξες κοινότητες. Αυτή η κίνηση βοήθησε τις ιεραποστολικές δραστηριότητες του Πατριαρχείου.
Οι επόμενοι δύο Πατριάρχες, ο Νικόλαος ΣΤ΄(1968-1986) και ο Παρθένιος Γ΄ (1987-1996) προσπάθησαν επιτυχώς να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Πολλά προγράμματα εκτελέσθηκαν, και ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στις ιεραποστολικές προσπάθειες στο εξωτερικό.
Ο Πατριάρχης Πέτρος Ζ΄ (1996-2004), εργάσθηκε με ζήλο για την διάδοση του Ευαγγελικού μηνύματος στην Αφρικανική ήπειρο. Ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με την διοικητική αναδιοργάνωση της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας, συνέταξε την «Πατριαρχική Διάταξη της 16ης Σεπτεμβρίου 2002» περί του τρόπου εκλογής του Πατριάρχου από την Ιερά Σύνοδο, αποκλειστικώς. Εκείνος ξεκίνησε τις ανακαινιστικές εργασίες του Πατριαρχικού Μεγάρου, της Μονής του Οσίου Σάββα Αλεξανδρείας, της Πατριαρχικής Επιτροπείας Καΐρου και της Μονής του Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου. Ίδρυσε τις Επισκοπές Νιγηρίας, Μαδαγασκάρης, Γκάνας, Μπουκόμπας και Ζάμπιας. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2004 ο Αλεξανδρείας Πέτρος Ζ' έχασε τη ζωή του σε αεροπορικό δυστύχημα πάνω από την Αθωνική Πολιτεία, μαζί με Ιεράρχες και κληρικούς του Θρόνου και στενούς συνεργάτες του.
Το Πατριαρχείο σήμερα
Επεξεργασία
Την 9η Οκτωβρίου 2004 εξελέγη παμψηφεί από την Ιεραρχία του Αλεξανδρινού Θρόνου Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, ο από Ζιμπάμπουε Θεόδωρος Β΄ (Χορευτάκης).
Η ενθρόνισή του έγινε την 24η Οκτωβρίου 2004 στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξανδρείας, με την παρουσία Προκαθημένων και Αντιπροσωπειών όλων των Εκκλησιών, των Πολιτειακών και Πολιτικών Αρχών της Ελλάδος και της Αιγύπτου και χιλιάδων Χριστιανών. Η εν γένει ιεραποστολική δράση του Πατριάρχη Θεοδώρου, αλλά και το μειλίχιο του χαρακτήρα του, αποτελούν την αιτία της αγάπης όλων των Αφρικανών στο πρόσωπό του, όπως και των Ελλήνων και των Αράβων της Αιγύπτου και ολοκλήρου της Αφρικής.
Μητροπόλεις και Επισκοπές του Πατριαρχικού Θρόνου
ΕπεξεργασίαΜητροπόλεις
ΕπεξεργασίαΕπισκοπές
Επεξεργασία| Ιερά Επισκοπή | Δικαιοδοσία | Έδρα |
|---|---|---|
| Ιερά Επισκοπή Ελντορέτ και Βορείου Κένυας | Επαρχία Πεδιάδας Ριφτ της Κένυας | Έλντορετ |
| Ιερά Επισκοπή Αρούσας και Κεντρικής Τανζανίας | Περιφέρεια Αρούσα, Περιφέρεια Ιρίνγκα της Τανζανίας | Ιρίνγκα |
| Ιερά Επισκοπή Τζίντζας και Ανατολικής Ουγκάντας | Ανατολική Ουγκάντα | Τζίντζα |
| Ιερά Επισκοπή Μαλάουι | Μαλάουι | Λιλόνγκουε |
| Ιερά Επισκοπή Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης | Επαρχία Τολιάρα και Επαρχία Φιαναραντσόα της Μαδαγασκάρης | Τολιάρα |
| Ιερά Επισκοπή Κισούμου και Δυτικής Κένυας | Επαρχία Νυάνζα και Δυτική Επαρχία της Κένυας | Κισούμου |
| Ιερά Επισκοπή Γκούλου και Βορείου Ουγκάντας | Βόρεια Ουγκάντα | Γκούλου |
| Ιερά Επισκοπή Μπουκόμπας και Δυτικής Τανζανίας | Περιφέρεια Καγκέρα, Περιφέρεια Γκεΐτα, Περιφέρεια Μουάνζα της Τανζανίας | Μπουκόμπα |
| Ιερά Επισκοπή Νιέρι και Όρους Κένυας | Κεντρική Επαρχία της Κένυας | Νυέρι |
| Ιερά Επισκοπή Μπουζουμπούρας και Μπουρούντι | Μπουρούντι | Μπουζουμπούρα |
| Ιερά Επισκοπή Μπούνιας, Κισανγκάνι και Ανατολικού Κονγκό | Επαρχία Ιτούρι, Επαρχία Τσόπο, Επαρχία Άνω Ουέλε, Επαρχία Κάτω Ουέλε της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό | Κισανγκάνι |
| Ιερά Επισκοπή Γκόμας και Μεγάλου Κίβου | Επαρχία Βόρειου Κίβου και Επαρχία Νότιου Κίβου της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό | Γκόμα |
| Ιερά Επισκοπή Μπενίν, Τόγκο και Μπουρκίνα Φάσο | Μπενίν, Τόγκο και Μπουρκίνα Φάσο | Πόρτο-Νόβο |
| Ιερά Επισκοπή Τζούμπας και Νοτίου Σουδάν | Νότιο Σουδάν | Τζούμπα |
| Ιερά Επισκοπή Γκαμπορόνε και Μποτσουάνας (εν χηρεία) | Μποτσουάνα | Γκαμπορόνε |
| Ιερά Επισκοπή Κιγκάλι και Ρουάντας (εν χηρεία)
Πατριαρχικός Επίτροποςː Επίσκοπος Μπουκόμπας και Δυτικής Τανζανίας Χρυσόστομος |
Ρουάντα | Κιγκάλι |
Ιεραρχία του Θρόνου
ΕπεξεργασίαΣτην Αγία και Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχικού Θρόνου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, η οποία προεδρεέται από την «Α.Θ. Μακαριότητα τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής» Θεόδωρο Β΄, μετέχουν σήμερα οι εξής Μητροπολίτες και Επίσκοποι:
Επαρχιούχοι Μητροπολίτες εν ενεργεία
Επεξεργασία| Μητροπολίτης | Τιμητικός Τίτλος | Ημερομηνία Χειροτονίας |
|---|---|---|
| Μητροπολίτης Γέρων Ναϊρόμπης Μακάριος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Κένυας | 25 Ιουλίου 1992 |
| Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε και Αγκόλας Σεραφείμ | Υπέρτιμος και Έξαρχος Νοτιωτέρας Αφρικής | 28 Σεπτεμβρίου 1997 |
| Μητροπολίτης Γέρων Καισαρείας Θεοφύλακτος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Πάσης γης Μελαίνης | 26 Νοεμβρίου 1999 |
| Μητροπολίτης Καλής Ελπίδος Σέργιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Νατάλης και Περιχώρων | 27 Νοεμβρίου 1999 |
| Μητροπολίτης Καμπάλας Ιερώνυμος | Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Ουγκάντας | 11 Δεκεμβρίου 1999 |
| Μητροπολίτης Γουινέας Γεώργιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Παραθαλασσίας Αφρικής | 4 Μαρτίου 2001 |
| Μητροπολίτης Ερμουπόλεως Νικόλαος | Υπέρτιμος και Έξαρχος πρώτης Αιγύπτου | 18 Μαρτίου 2001 |
| Μητροπολίτης Ειρηνουπόλεως Δημήτριος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Ανατολικής Τανζανίας και Σεϋχελλών | 6 Οκτωβρίου 2002 |
| Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας Δαμασκηνός | Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Νοτίου Αφρικής | 30 Οκτωβρίου 2004 |
| Μητροπολίτης Ανταναναρίβο και Βορείου Μαδαγασκάρης Ιγνάτιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Νήσων Ινδικού Ωκεανού | 14 Νοεμβρίου 2004 |
| Μητροπολίτης Καμερούν Γρηγόριος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Κεντρικής Αφρικής | 25 Νοεμβρίου 2004 |
| Μητροπολίτης Γέρων Λεοντοπόλεως Γαβριήλ | Υπέρτιμος και Έξαρχος δευτέρας Αυγουσταμνικής και Ερυθράς Θαλάσσης | 4 Νοεμβρίου 2006 |
| Μητροπολίτης Μέμφιδος Νικόδημος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Αιγύπτου | 12 Νοεμβρίου 2006 |
| Μητροπολίτης Κατάγκας Μελέτιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Χερσαίας Αφρικής | 25 Νοεμβρίου 2006 |
| Μητροπολίτης Λιβύης Γεννάδιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Αφρικής | 26 Νοεμβρίου 2006 |
| Μητροπολίτης Νουβίας Σάββας | Υπέρτιμος και Έξαρχος παντός Σουδάν και Ερυθραίας | 11 Οκτωβρίου 2009 |
| Μητροπολίτης Ζάμπιας Ιωάννης | Υπέρτιμος και Έξαρχος Μέσης Αφρικής | 17 Οκτωβρίου 2010 |
| Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος Παντελεήμων | Υπέρτιμος και Έξαρχος Άνω Αιγύπτου | 2 Δεκεμβρίου 2012 |
| Μητροπολίτης Πηλουσίου Νάρκισσος | Υπέρτιμος και Έξαρχος πρώτης Αυγουσταμνικής και Μεσημβρίας | 1 Δεκεμβρίου 2013 |
| Μητροπολίτης Καρθαγένης Μελέτιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Βορείου Αφρικής | 5 Δεκεμβρίου 2014 |
| Μητροπολίτης Μπραζαβίλ και Γκαμπόν Θεόδωρος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Ατλαντικής Αφρικής | 18 Δεκεμβρίου 2016 |
| Μητροπολίτης Άκκρας Δανιήλ | Υπέρτιμος και Έξαρχος Δυτικής Αφρικής | 5 Δεκεμβρίου 2018 |
| Μητροπολίτης Κινσάσας Θεοδόσιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Κεντρώας Αφρικής | 6 Δεκεμβρίου 2018 |
| Μητροπολίτης Αξώμης Πέτρος | Υπέρτιμος και Έξαρχος πάσης Αιθιοπίας | 6 Δεκεμβρίου 2019 |
| Μητροπολίτης Κανάγκας Χαρίτων | Υπέρτιμος και Έξαρχος Ισημερινής Αφρικής | 2 Φεβρουαρίου 2022 |
| Μητροπολίτης Νιγηρίας Νικόδημος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Εσπερίας Αφρικής | 17 Φεβρουαρίου 2022 |
Τιτουλάριοι Μητροπολίτες εν τιμητική ενεργεία
Επεξεργασία| Μητροπολίτης | Τιμητικός Τίτλος | Ημερομηνία Χειροτονίας | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| Μητροπολίτης Κυρήνης Αθανάσιος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Λιβυκού Πελάγους | 28 Νοεμβρίου 1999 | Από Τιτουλάριος Επίσκοπος Κυρήνης, τέως έξαρχος του Πατριαρχείου στο Πατριαρχείο Μόσχας |
| Μητροπολίτης Διοσπόλεως Εμμανουήλ | Yπέρτιμος και Έξαρχος Συήνης | 14 Νοεμβρίου 2004 | Από Τιτουλάριος Επίσκοπος Βαβυλώνος, κατόπιν Μητροπολίτης Χαρτούμ, κατόπιν Καβάσων και κατόπιν Πτολεμαΐδος |
| Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Θεόδωρος | Υπέρτιμος και Έξαρχος Μέσης Αιγύπτου | 27 Νοεμβρίου 2006 | Από Επίσκοπος Μοζαμβίκης |
Επαρχιούχοι Επίσκοποι
Επεξεργασία| Επίσκοπος | Ημερομηνία Χειροτονίας |
|---|---|
| Επίσκοπος Έλντορετ Νεόφυτος | 21 Δεκεμβρίου 2014 |
| Επίσκοπος Αρούσας και Κεντρικής Τανζανίας Αγαθόνικος | 11 Δεκεμβρίου 2016 |
| Επίσκοπος Τζίντζας και Ανατολικής Ουγκάντας Σίλβεστρος | 16 Δεκεμβρίου 2018 |
| Επίσκοπος Μαλάουϊ Φώτιος | 23 Δεκεμβρίου 2018 |
| Επίσκοπος Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης Πρόδρομος | 13 Ιανουαρίου 2019 |
| Επίσκοπος Κισούμου και Δυτικής Κένυας Μάρκος | 5 Δεκεμβρίου 2019 |
| Επίσκοπος Γκούλου και Βορείου Ουγκάντας Νεκτάριος | 13 Φεβρουαρίου 2022 |
| Επίσκοπος Μπουκόμπας και Δυτικής Τανζανίας Χρυσόστομος | 20 Φεβρουαρίου 2022 |
| Επίσκοπος Νιέρι και Όρους Κένυας Πανάρετος | 15 Ιανουαρίου 2023 |
| Επίσκοπος Μπουζουμπούρας και Μπουρούντι Ισαάκ | 25 Φεβρουαρίου 2024 |
| Επίσκοπος Μπούνιας και Κισανγκάνι Πολύκαρπος | 10 Μαρτίου 2024 |
| Επίσκοπος Γκόμας Τιμόθεος | 30 Μαρτίου 2024 |
| Επίσκοπος Μπενίν και Τόγκο Αθανάσιος | 31 Μαρτίου 2024 |
| Επίσκοπος Τζούμπας και Νοτίου Σουδάν Κωνσταντίνος | 7 Απριλίου 2024 |
| Επισκοπή Κιγκάλι και Ρουάντας (εν χηρεία)
Πατριαρχικός Επίτροποςː Επίσκοπος Μπουκόμπας και Δυτικής Τανζανίας Χρυσόστομος |
|
| Επισκοπή Γκαμπορόνε και Μποτσουάνας (εν χηρεία) |
Τιτουλάριοι Μητροπολίτες
Επεξεργασία| Επίσκοπος | Ημερομηνία Χειροτονίας | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Μητροπολίτης Ταμιάθεως Γερμανός | 25 Δεκεμβρίου 2019 | Από Τιτουλάριος Επίσκοπος Ταμιάθεως |
Τιτουλάριοι Επίσκοποι
Επεξεργασία| Επίσκοπος | Ημερομηνία Χειροτονίας | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Επίσκοπος Νιτρίας Νικόδημος | 27 Μαρτίου 2016 | Πατριαρχικός Έξαρχος στην Κύπρο |
| Επίσκοπος Κωνσταντιανής Κοσμάς | 30 Ιανουαρίου 2022 | Βοηθός Επίσκοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Κατάγκας |
| Επίσκοπος Νικοπόλεως Θεμιστοκλής | 06 Φεβρουαρίου 2022 | Βοηθός Επίσκοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Γουϊνέας |
| Επίσκοπος Βερενίκης Χρυσόστομος | 18 Δεκεμβρίου 2022 | Βοηθός Επίσκοπος του Πατριάρχου |
| Επίσκοπος Ιππώνος Στέφανος | 3 Μαρτίου 2024 | Βοηθός Επίσκοπος του Πατριάρχου στη Πατριαρχική Επιτροπεία Καΐρου |
Εφησυχάζοντες Αρχιερείς
Επεξεργασία- Ο Μητροπολίτης Θηβαΐδος Πορφύριος (17 Ιουνίου 1990)
- Ο Μητροπολίτης Αντινόης Παντελεήμων. (30 Νοεμβρίου 1999)
- Ο Μητροπολίτης Σωζούσης Ιννοκέντιος. (06 Δεκεμβρίου 2012)
- Ο Επίσκοπος Αρσινόης Βασίλειος. (30 Νοεμβρίου 2014)
Πατριαρχικές Κεντρικές Υπηρεσίες
Επεξεργασία| Πατριαρχικές Κεντρικές Υπηρεσίες | ||
|---|---|---|
| Γενικός Πατριαρχικός Επίτροπος | Μητροπολίτης Γέρων Λεοντοπόλεως Γαβριήλ | |
| Αρχιγραμματεία της Αγίας και Ιεράς Συνόδου | Αρχιγραμματέας | Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος Παντελεήμων |
| Κωδικογράφος | Μητροπολίτης Ταμιάθεως Γερμανός | |
| Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας | Αρχιμανδρίτης κ. Δαμασκηνός Αλαζράϊ | |
| Πατριαρχικός Επίτροπος Καΐρου | Μητροπολίτης Mέμφιδος Νικόδημος | |
| Πατριαρχικός Επίτροπος επί των Αραβοφώνων | Μητροπολίτης Ερμουπόλεως Νικόλαος | |
| Πατριαρχικό Γραφείο Εκπροσωπήσεως στην Αθήνα | Μητροπολίτης Γουινέας Γεώργιος | |
| Πατριαρχική Εξαρχία στην Κύπρο | Επίσκοπος Νιτρίας Νικόδημος | |
| Πατριαρχική Εξαρχία στην Ουκρανία | - | |
Ιεροί Ναοί της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Αλεξανδρείας
Επεξεργασία- Ιερός Πατριαρχικός Ναός Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου εντός της Ιεράς Πατριαρχικής Μονής Αγίου Σάββα
- Ιερός Καθεδρικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας
- Ιερός Πατριαρχικός Ναός Αγίου Νικολάου Ιμβραημίας
- Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
- Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών
- Ιερός Ναός Προφήτου Ηλιού
- Ιερός Πατριαρχικός Ναός Αγίας Παρασκευής Σίντι Μπίσρ
- Ιερός Ναός Αγίου Αντωνίου
- Ιερός Πατριαρχικός Ναός Αγίων Αναργύρων Αμπουκίρ
- Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Αντωνιαδείου – Κανισκερείου
- Ιερός Ναός Αγίας Αικατερίνης Γενικού Ελληνικού Προξενείου Αλεξανδρείας
- Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου εντός του Κοιμητηρίου της Ελληνικής Κοινότητας
- Ιερός Ναός Ιωσήφ του από Αριμαθαίας εντός του Κοιμητηρίου της Κοινότητας Αραβοφώνων
- Ιερό Παρεκκλήσιο Αγίων Θεοδώρων, εντός του Πατριαρχικού Μεγάρου
- Ιερό Παρεκκλήσιο Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου και Αγίου Νεκταρίου εντός της Ιεράς Πατριαρχικής Μονής Αγίου Σάββα
Ιεροί Ναοί Πατριαρχικής Επιτροπείας Καΐρου
Επεξεργασία- Ιερός Πατριαρχικός και Καθεδρικός Ναός του Αγίου Νικολάου Καίρου
- Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ελληνικής Κοινότητος Καϊρου
- Ιερός Ναός των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ Κοινότητος ’Αραβοφώνων Καΐρου
- Ιερός Πατριαρχικός Ναός των Αγίων Αναργύρων Σούμπρας
- Ιερός Καθεδρικός Ναός Θεοτόκου εν Ηλιουπόλει (Η φυγή εις Αίγυπτο)
- Ιερός Ναός της Αγίας Αικατερίνης, Σιναϊτικό Μετόχιον
- Ιερός Πατριαρχικός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνος Χελουάν
- Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου, Ζεϊτούν, Μετόχιον Πατριαρχείου Μόσχας
- Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Γηροκομείου Αραβοφώνων Καΐρου
- Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κοιμητηρίoυ της Ιεράς Μονής ‘Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου
- Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονος Ελληνικού Νοσοκομείου Καϊρου
- Ιερός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, Σπετσεροπουλείου Ορφανοτροφείου Ηλιουπόλεως Καΐρου
Ιερές Πατριαρχικές Μονές και Ιδρύματα
Επεξεργασία- Ιερά Πατριαρχική Μονή Σάββα του Ηγιασμένου Αλεξανδρείας. Προϊστάμενος: Μητροπολίτης Ταμιάθεως Γερμανός
- Ιερά Πατριαρχική Μονή Αγίου Νικολάου Καΐρου. Καθηγούμενος: Μητροπολίτης Μέμφιδος Νικόδημος.
- Ιερά Πατριαρχική Μονή Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου. Καθηγούμενος: Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός.
Εξαρχίες Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
ΕπεξεργασίαΠατριαρχική Εξαρχία στην Ελλάδα
Επεξεργασία- Μετόχι στην Κυψέλη - Ιερός Ναός Αγίων Αθανασίου, Νικολάου και Φωτίου. Αρχιερατικός Προϊστάμενος ο Μητροπολίτης Γουϊνέας Γεώργιος.
- Ιερά Πατριαρχική Μονή Αγίου Νεκταρίου Γαργηττού Αττικής. Διακονείται υπό αδελφότητας μοναζουσών.
- Ιεραποστολικό Κέντρο Αγίου Πνεύματος Ροδιάς Ηρακλείου Κρήτης
Πατριαρχική Εξαρχία στην Κύπρο
Επεξεργασία- Μετόχιον στην Λευκωσία - Ιερός Ναός Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου
Χρονολογικός πίνακας Παπών και Πατριαρχών Αλεξανδρείας
Επεξεργασία
|
|
|
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Σπυρίδων Λάμπρος, «Ο Πατριαρχικός θρόνος Αλεξανδρείας από Σαμουήλ Καπασούλη μέχρι και Ματθαίου», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.Γ, σελ.560-578
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Επίσημη Ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
- Μη Κυβερνητική Οργάνωση Πατριαρχείου Αλεξανδρείας «Φως της Αφρικής» Αρχειοθετήθηκε 2012-02-28 στο Wayback Machine.