Παρατροπίδιο, (bilge keels), ονομάζεται μεταλλικό κατασκεύασμα μικρού πλάτους υπό μορφή λωρίδας που φέρεται κάθετα στα ύφαλα του πλοίου σε μορφή μόνιμου πτερυγίου, στη καμπύλη της στροφής της γάστρας[1]. Επειδή αυτά είναι δύο, που φέρονται συμμετρικά ως προς την τρόπιδα (καρένα), ένα από κάθε πλευρά, συνηθίζεται ν΄ αναφέρεται στο πληθυντικό "παρατροπίδια".

Καθαρισμός δεξιού παρατροπιδίου

Τα παρατροπίδια συνδέονται στερεά με το σκάφος άλλοτε με κάρφωση και σήμερα με ηλεκτροσυγκόλληση, σχηματίζοντας γωνία 90° με το περίβλημα των υφάλων στα σημεία σύνδεσης. Συνηθέστερα φέρονται ως ενιαίο ανά πλευρά καταμήκος του σκάφους και πολύ σπάνια από 2 ή 3 τεμάχια ανά πλευρά. Τα παρατροπίδια δεν θα πρέπει αφενός να προεξέχουν της πλευράς του πλοίου (αυτό θα εμπόδιζε την παραβολή του πλοίου), αλλά και ούτε του πυθμένα του πλοίου, (που θα κινδύνευαν έτσι να καταστραφούν σε περίπτωση δεξαμενισμού του).

Όπως έχει αποδειχθεί με πειραματικές μεθόδους τα παρατροπίδια παρουσιάζουν τ΄ ακόλουθα φαινόμενα:

  1. Αισθητή ελάττωση του διατοιχισμού[2].
  2. Ελάττωση του μέγιστου εύρους της διατοίχισης.
  3. Μικρή παράλληλα αύξηση της περιόδου του διατοιχισμού, και
  4. Αύξηση της αντίστασης προχώρησης του σκάφους, που αυτό έχει βέβαια ως συνέπεια τη μείωση της ταχύτητας και κατ΄ επέκταση την αύξηση της κατανάλωσης.
Αριστερό παρατροπίδιο πλοίου

Γενικά η απόδοση των παρατροπιδίων είναι ανάλογη προς την επιφάνειά τους, της απόστασης αυτών από τον άξονα περιστροφής του σκάφους κατά τον διατοιχισμό και αντιστρόφως ανάλογη προς την περίοδο διατοίχισης. Κατά τις μεγάλες γωνίες ταλάντωσης τα παρατροπίδια δρουν πολύ καλλίτερα. Συνεπώς είναι αποτελεσματικότερα στις μεγάλες ταχύτητες. Αυτός είναι και ο λόγος που παρατηρούνται τελευταία και σε μεγάλα ταχύπλοα σκάφη αναψυχής.

Η αναλογία της επιφάνειας των παρατοπιδίων ως προς το εμβαδόν της ισάλου πλεύσης κυμαίνεται μεταξύ του 0,10 και 0,15. Το δε μήκος των παρατροπιδίων προσδιορίζεται μεταξύ του 1/3 μέχρι και 2/3 του ολικού μήκους του σκάφους, ενώ το πλάτος τους μεταξύ 0,40 εκ. μέχρι και 1 μέτρο (φθάνει να μη προεξέχουν της πλευράς του σκάφους).

Τέλος σημειώνεται πως τα παρατροπίδια είναι τα φθηνότερα μέσα ελάττωσης διατοιχισμού και επειδή προσφέρουν αποτελέσματα αρκετά θετικά, θεωρούνται ως τα πλέον διαδεδομένα μέσα σχεδόν σε όλους τους τύπους των πλοίων, ακόμη και πολεμικών, εκτός των κρουαζιεροπλοίων και μεγάλων πορθμείων, όπου επειδή η άνεση του επιβάτη σ΄ αυτά κυριαρχεί, εφοδιάζονται με υδραυλικούς σταθερωτήρες.

Παραπομπές σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Biles, Sir John Harvard (1911). The Design and Construction of Ships (στα Αγγλικά). C. Griffin, limited. 
  2. Fragassa, Cristiano· Santos, Elizaldo Domingues Dos· Djordjevic, Nenad (3 Ιανουαρίου 2020). Engineering Mathematics in Ship Design (στα Αγγλικά). MDPI. ISBN 978-3-03921-804-2. 

Περαιτέρω βιβλιογαφία Επεξεργασία

  • Principles of Naval Architecture Vol. III, page 80. SNAME, 1988.