Πατριμόνιο

Πατριμόνιο, είναι η ελληνική απόδοση εκ του λατινικού "patrimonium" που σημαίνει χερσαία περιουσιακή έκταση.
Με τον όρο αυτό χαρακτηρίστηκαν τα εδάφη κυριαρχίας της Αγίας Έδρας ως πρώτη μορφή κράτους αυτόνομης διοίκησης. Γενικά με τον όρο αυτό δηλώνεται η ακίνητη περιουσία των εκκλησιών και Μονών στη Δυτική Εκκλησία και ιδιαίτερα τα αφιερωμένα στους κορυφαίους των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ειδικότερα:

• "Πατριμόνιο του Αγίου Πέτρου" (Patrimonium Petri): ονομάσθηκε το από διάφορες δωρεές και παροχές υπέρ της Καθολικής Εκκλησίας δημιουργηθέν Παπικό κράτος.
• "Πατριμόνιο του Χριστού" (Patrimonium Christi): είναι όρος των πηγών του Κανονικού Δικαίου (ιερατικού) της Καθολικής Εκκλησίας με τον οποίο δηλώνεται ότι η εκκλησιαστική περιουσία ανήκει στο Χριστό, η δε διοίκηση αυτής ανήκει στους ανωτέρους εκκλησιαστικούς λειτουργούς, εκπροσώπους Εκείνου.
• "Πατριμόνιο των πενήτων" (των φτωχών): είναι όρος που δηλώνει την προς τους φτωχούς κυριότητα της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Οι παραπάνω όροι δημιουργήθηκαν και υπερασπίστηκαν στο διάβα της Ιστορίας από τα διάφορα θρησκευτικά αλλά και ιπποτικά τάγματα που είχαν δημιουργηθεί με πρώτες αρχές τον πρώτο και τρίτο όρο και στη συνέχεια τον δεύτερο όρο προς αποτροπή διαφόρων σφετεριστικών τάσεων των τοπικών αρχόντων της Ιταλίας. Όταν όλα τα ιταλικά εδάφη αποτέλεσαν ενιαίο Βασίλειο τότε το πρόβλημα έφθασε μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας όπου και επιλύθηκε μόλις στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με την αμοιβαία αναγνώριση Βασιλείου - Βατικανού.

Πηγές

• Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τ.15ος, σ.618
• Πάπυρος Λαρούς Μπριττάνικα τ.48ος, σ.260