Πλασματική διαταραχή
Πλασματική διαταραχή είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο, χωρίς κίνητρο προσποίησης, ενεργεί σαν να έχει μια ασθένεια προκαλώντας σκόπιμα, προσποιούμενο ή υπερβάλλοντας συμπτώματα, καθαρά για να επιτύχει (για τον εαυτό του ή για άλλον) το ρόλο του ασθενούς. Τα άτομα με πλασματική διαταραχή μπορεί να παράγουν συμπτώματα μολύνοντας δείγματα ούρων, λαμβάνοντας παραισθησιογόνα, χορήγηση κοπράνων για την παραγωγή αποστημάτων και παρόμοια συμπεριφορά.
Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό (στο παρελθόν ονομαζόταν σύνδρομο Μινχάουζεν) ήταν για κάποιο διάστημα ο γενικός όρος για όλες αυτές τις διαταραχές. [1] Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον (ονομάζεται επίσης σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου ή πλασματική διαταραχή δια αντιπροσώπου) είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο εσκεμμένα παράγει, προσποιείται ή υπερβάλλει τα συμπτώματα κάποιου υπό τη φροντίδα του. Και στις δύο περιπτώσεις, το κίνητρο του δράστη είναι να διαπράξει πλασματικές διαταραχές, είτε ως ασθενής είτε δια αντιπροσώπου ως φροντιστής, προκειμένου να επιτύχει (για τον εαυτό του ή για άλλον) τον ρόλο του ασθενούς. Το κακόβουλο όφελος διαφέρει θεμελιωδώς από τις πλασματικές διαταραχές στο ότι ο κακοποιός προσομοιώνει την ασθένεια με σκοπό την απόκτηση υλικού οφέλους ή την αποφυγή μιας υποχρέωσης ή ευθύνης. Οι διαταραχές σωματικών συμπτωμάτων, αν και επίσης διαγνώσεις αποκλεισμού, χαρακτηρίζονται από σωματικά παράπονα που δεν προκαλούνται σκόπιμα.
Αιτίες Επεξεργασία
Τα αίτια είναι ως επί το πλείστον άγνωστα. Μια πιθανή αιτία είναι το τραύμα, αλλά οι υπόλοιπες εξακολουθούν να περνούν από μια διαδικασία εξέτασης. Υπάρχει επίσης η υποψία ότι μπορεί να είναι κληρονομική, όπως η κατάθλιψη. Υπάρχουν πολλές ακόμη πιθανές αιτίες αυτής της διαταραχής που δεν έχουν ακόμη καθοριστεί.[2]
Αυτά τα άτομα μπορεί να προσπαθούν να αναπαραστήσουν άλυτα ζητήματα με τους γονείς τους. Ένα ιστορικό συχνών ασθενειών μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη αυτής της διαταραχής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα που πάσχουν από πλασματική διαταραχή συνηθίζουν να είναι πραγματικά άρρωστα, και έτσι επιστρέφουν στην προηγούμενη κατάστασή τους για να ανακτήσουν αυτό που κάποτε θεωρούσαν «κανονικό». Μια άλλη αιτία είναι το ιστορικό στενής επαφής με κάποιον (φίλο ή μέλος της οικογένειας) που είχε μια σοβαρή ή χρόνια πάθηση. Οι ασθενείς βρήκαν τους εαυτούς τους υποσυνείδητα να ζηλεύουν την προσοχή που έλαβε η εν λόγω σχέση και ένιωσαν ότι οι ίδιοι ξεθώριασαν στο παρασκήνιο. Έτσι η ιατρική φροντίδα τους κάνει να νιώθουν λαμπεροί και ξεχωριστοί. [3]
Διάγνωση Επεξεργασία
Τα κριτήρια για τη διάγνωση περιλαμβάνουν τη σκόπιμη επινόηση για την παραγωγή σωματικών ή ψυχολογικών ενδείξεων ή συμπτωμάτων και την απουσία οποιασδήποτε άλλης ψυχικής διαταραχής. Κίνητρο για τη συμπεριφορά τους πρέπει να είναι να αναλάβουν τον ρόλο «άρρωστου» και δεν φέρονται άρρωστα για προσωπικό όφελος όπως στην περίπτωση της προσποίησης συναισθημάτων. Όταν το άτομο εφαρμόζει αυτή την προσποιημένη ασθένεια σε ένα εξαρτώμενο, για παράδειγμα, ένα παιδί, αναφέρεται συχνά ως «πλασματική διαταραχή δια αντιπροσώπου».
Το DSM-5 διαφοροποιείται μεταξύ δύο τύπων:
- Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό (σύνδρομο Μινχάουζεν )
- Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον (σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου),[4] που ορίζεται ως: Όταν ένα άτομο παραποιεί την ασθένεια άλλου, είτε πρόκειται για παιδί, κατοικίδιο ή μεγαλύτερο ενήλικα. [5]
Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό Επεξεργασία
Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται στον εαυτό του, που προηγουμένως ονομαζόταν σύνδρομο Μινχάουζεν, ή πλασματική διαταραχή με κυρίως φυσικά σημεία και συμπτώματα,[6][7] έχει συγκεκριμένα συμπτώματα. Τα συμπτώματα της πλασματικής διαταραχής μπορεί να φαίνονται υπερβολικά. Τα άτομα υποβάλλονται επανειλημμένα σε σοβαρή χειρουργική επέμβαση και αλλάζουν νοσοκομεία ή μεταναστεύουν για να αποφύγουν την ανίχνευση.
Πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλον Επεξεργασία
Η πλασματική διαταραχή που επιβάλλεται σε άλλο, προηγουμένως σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου, είναι η ακούσια χρήση ενός άλλου ατόμου για να παίξει τον ρόλο του ασθενούς. Για παράδειγμα, λανθασμένα συμπτώματα παράγονται στα παιδιά από τους φροντιστές ή τους γονείς, για να προκαλέσουν την εμφάνιση ασθένειας ή μπορεί να δώσουν παραπλανητικά ιατρικά ιστορικά για τα παιδιά τους. Ο γονέας μπορεί να παραποιήσει το ιατρικό ιστορικό του παιδιού ή να παραποιήσει τις εργαστηριακές εξετάσεις για να κάνει το παιδί να φαίνεται άρρωστο. Περιστασιακά, στο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου, ο φροντιστής τραυματίζει πραγματικά το παιδί ή το αρρωσταίνει για να εξασφαλίσει ότι το παιδί θα λάβει θεραπεία. Για παράδειγμα, ένας πατέρας του οποίου ο γιος έχει κοιλιοκάκη μπορεί να εισάγει εν γνώσει του τη γλουτένη στη διατροφή του. Τέτοιοι γονείς μπορεί να επικυρώνονται από την προσοχή που λαμβάνουν από το ότι έχουν ένα άρρωστο παιδί.
Σύνδρομο Γκάνσερ Επεξεργασία
Το σύνδρομο Γκάνσερ εθεωρείτο κάποτε μια ξεχωριστή πλασματική διαταραχή, αλλά τώρα θεωρείται διασχιστική διαταραχή. Είναι μια διαταραχή ακραίου άγχους ή μια οργανική κατάσταση. Ο ασθενής υποφέρει από προχειρότητες ή να δίνει παράλογες απαντήσεις σε απλές ερωτήσεις. Το σύνδρομο μερικές φορές διαγιγνώσκεται ως απλώς κακόβουλη προσποίηση - ωστόσο, πιο συχνά ορίζεται ως πλασματική διαταραχή. Αυτό έχει παρατηρηθεί σε κρατούμενους που βρίσκονται σε απομόνωση και τα συμπτώματα είναι σταθερά σε διαφορετικές φυλακές, αν και οι ασθενείς δεν γνωρίζονται μεταξύ τους.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν θόλωση της συνείδησης, συμπτώματα σωματικής μετατροπής, σύγχυση, άγχος, απώλεια προσωπικής ταυτότητας, ηχολαλία και ηχοπραξία . Τα άτομα δίνουν επίσης κατά προσέγγιση απαντήσεις σε απλές ερωτήσεις όπως, «Πόσα πόδια σε μια γάτα;» «Τρία;» «Τι είναι η επόμενη Τετάρτη;» «Παρασκευή;» και ούτω καθεξής. Η διαταραχή είναι εξαιρετικά σπάνια με λιγότερες από 100 καταγεγραμμένες περιπτώσεις. Ενώ άτομα κάθε προέλευσης έχουν αναφερθεί με τη διαταραχή, υπάρχει μεγαλύτερη κλίση προς τους άνδρες (75% ή περισσότερο). Η μέση ηλικία των ατόμων με σύνδρομο Γκάνσερ είναι τα 32, αν και εκτείνεται από τις ηλικίες 15-62 ετών.
Διαφορική διάγνωση Επεξεργασία
Η πλασματική διαταραχή πρέπει να διακρίνεται από τη διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων (παλαιότερα ονομαζόταν σωματοποιητική διαταραχή ), στην οποία ο ασθενής βιώνει πραγματικά τα συμπτώματα και δεν έχει καμία πρόθεση να εξαπατήσει. Στη διαταραχή μετατροπής (προηγουμένως ονομαζόταν υστερία), εμφανίζεται ένα νευρολογικό έλλειμμα χωρίς οργανική αιτία. Ο ασθενής, πάλι, βιώνει πραγματικά τα συμπτώματα και τα σημάδια και δεν έχει καμία πρόθεση να εξαπατήσει. Η διαφορά περιλαμβάνει επίσης τη σωματική δυσμορφική διαταραχή και τη διαταραχή πόνου .
Θεραπευτική αγωγή Επεξεργασία
Δεν συνταγογραφούνται αληθινά ψυχιατρικά φάρμακα για πλασματική διαταραχή.[8] Ωστόσο, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των υποκείμενων προβλημάτων. Φάρμακα όπως οι SSRI που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των διαταραχών διάθεσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της πλασματικής διαταραχής, καθώς μια διαταραχή της διάθεσης μπορεί να είναι η υποκείμενη αιτία της πλασματικής διαταραχής. Ορισμένοι συγγραφείς (όπως οι Prior και Gordon 1997) αναφέρουν επίσης καλές ανταποκρίσεις σε αντιψυχωσικά φάρμακα όπως το Pimozide. Η οικογενειακή θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει. Σε μια τέτοια θεραπεία, οι οικογένειες βοηθούνται να κατανοήσουν καλύτερα τους ασθενείς (το άτομο της οικογένειας με πλασματική διαταραχή) και την ανάγκη αυτού του ατόμου για προσοχή.
Σε αυτό το θεραπευτικό περιβάλλον, η οικογένεια καλείται να μην αποδέχεται ή να επιβραβεύει τη συμπεριφορά του ατόμου με πλασματική διαταραχή. Αυτή η μορφή θεραπείας μπορεί να είναι ανεπιτυχής εάν η οικογένεια δεν συνεργάζεται ή παρουσιάζει σημάδια άρνησης ή/και αντικοινωνική διαταραχή. Η ψυχοθεραπεία είναι μια άλλη μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της διαταραχής. Αυτές οι συνεδρίες θα πρέπει να επικεντρώνονται στη δημιουργία και διατήρηση μιας σχέσης του ψυχίατρου με τον ασθενή. Μια τέτοια σχέση μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό των συμπτωμάτων της πλασματικής διαταραχής. Η παρακολούθηση είναι επίσης μια μορφή που μπορεί να ενδείκνυται για το καλό του ασθενούς με πλασματική διαταραχή. Η πλασματική διαταραχή (ειδικά δι' αντιπροσώπου) μπορεί να είναι επιζήμια για την υγεία ενός ατόμου—αν προκαλούν αληθινές φυσιολογικές ασθένειες στην πραγματικότητα. Ακόμη και οι πλαστές ασθένειες και οι τραυματισμοί μπορεί να είναι επικίνδυνοι και μπορεί να παρακολουθούνται από φόβο ότι στη συνέχεια μπορεί να πραγματοποιηθεί περιττή χειρουργική επέμβαση.
Πρόγνωση Επεξεργασία
Μερικά άτομα βιώνουν μόνο λίγες εξάρσεις της διαταραχής. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις, η πλασματική διαταραχή είναι μια χρόνια κατάσταση που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Υπάρχουν σχετικά λίγα θετικά αποτελέσματα για αυτή τη διαταραχή. Στην πραγματικότητα, η θεραπεία παρείχε χαμηλότερο ποσοστό θετικών αποτελεσμάτων από τη θεραπεία ατόμων με εμφανή ψυχωτικά συμπτώματα όπως τα άτομα με σχιζοφρένεια. Επιπλέον, πολλά άτομα με πλασματική διαταραχή δεν προσέρχονται για θεραπεία, επιμένοντας συχνά ότι τα συμπτώματά τους είναι γνήσια. Κάποιος βαθμός ανάκαμψης, ωστόσο, είναι δυνατός. Το πέρασμα του χρόνου φαίνεται να βοηθάει πολύ τη διαταραχή. Υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις για αυτό το περιστατικό, αν και καμία δεν θεωρείται επί του παρόντος οριστική. Μπορεί ένα άτομο με πλασματική διαταραχή να έχει κατακτήσει την τέχνη της προσποίησης της ασθένειας με τόσα χρόνια πρακτικής που η διαταραχή δεν μπορεί πλέον να διακριθεί. Μια άλλη υπόθεση είναι ότι πολλές φορές ένα άτομο με πλασματική διαταραχή υπάρχει σε ένα σπίτι ή αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας που δεν προκαλούνται από τον εαυτό του ή προσποιείται. Με αυτόν τον τρόπο επιλύεται το πρόβλημα με την απόκτηση της ιδιότητας του «ασθενούς» γιατί τα συμπτώματα εμφανίζονται χωρίς καμία προσπάθεια εκ μέρους του ατόμου.
Ιστορία Επεξεργασία
Προηγουμένως, το DSM-IV διαφοροποιούνταν μεταξύ τριών τύπων:
- Πλασματικές διαταραχές με κυρίως ψυχολογικές ενδείξεις και συμπτώματα: εάν οι ψυχολογικές ενδείξεις και συμπτώματα κυριαρχούν στην κλινική παρουσίαση
- Πλασματικές διαταραχές με κυρίως σωματικές ενδείξεις και συμπτώματα: εάν οι σωματικές ενδείξεις και συμπτώματα κυριαρχούν στην κλινική παρουσίαση
- Πλασματικές διαταραχές με συνδυασμένες ψυχολογικές και σωματικές ενδείξεις και συμπτώματα: εάν υπάρχουν και ψυχολογικές και σωματικές ενδείξεις και συμπτώματα και κανένα δεν κυριαρχεί στην κλινική παρουσίαση [9]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Factitious Disorder Imposed on Self στο eMedicine
- ↑ Sadock, B.J.· Sadock, V.A (2014). Kaplan and Sadock’s synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry (11th ed.). Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins. σελ. 465–503. ISBN 978-1609139711.
- ↑ Mohammad, J. MD, FAPA; Khalid, Z. MD; McDonald, K.A, BScH; Shelley, A.J., BScH (2018). «Psychological aspects of factitious disorder. Prim Care Companion CNS Disord». Ehe Primary Companion For CNS Disorders 20 (1): 17nr02229. doi:. https://www.psychiatrist.com/pcc/mental/factitious-disorder/psychological-aspects-of-factitious-disorder. Ανακτήθηκε στις June 24, 2021.
- ↑ «Factitious Disorders». Cleveland Clinic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2015. Reference for the two as described 1 April 2015
- ↑ Nolan- Hoeksema, Susan. (2014). Abnormal Psychology. McGraw Hill Publishing; 6th int ed. p. 159
- ↑ Jerald Kay and Allan Tasman (2006). Essentials of psychiatry. John Wiley & Sons, Ltd. σελίδες 680. ISBN 0-470-01854-2.
- ↑ Sadock, Benjamin J., επιμ. (15 Ιανουαρίου 2000). Kaplan & Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry (2 Volume Set) (7th έκδοση). Lippincott Williams & Wilkins Publishers. σελ. 1747. ISBN 0683301284.
- ↑ «Factitious Disorder». Mayo Clinic.
- ↑ Jerald Kay and Allan Tasman (2006). Essentials of psychiatry. John Wiley & Sons, Ltd. σελίδες 680. ISBN 0-470-01854-2. Reference for the three types as described 20 January 2013