Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας

Η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας (πολωνικά: Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, RTRP) δημιουργήθηκε από το Κρατικό Εθνικό Συμβούλιο (Krajowa Rada Narodowa) τη νύχτα της 31ης Δεκεμβρίου 1944. [1]

Ιστορικό Επεξεργασία

Η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας δημιουργήθηκε για να αντικαταστήσει το προηγούμενο κυβερνητικό όργανο, την Πολωνική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, PKWN). Λόγω της θέσης της στο Λούμπλιν, η Πολωνική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ήταν επίσης γνωστή ως «Επιτροπή του Λούμπλιν». Η ίδρυση της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Πολωνίας ήταν ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση του ελέγχου του Πολωνικού Εργατικού Κόμματος και της Σοβιετικής Ένωσης στην Πολωνία.

Ιστορία Επεξεργασία

Δημιουργία Επεξεργασία

Την 1η Ιανουαρίου 1945, η Πολωνική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης έγινε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας. Στο Λονδίνο, η πολωνική εξόριστη κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε. Εξέδωσε μια δήλωση ότι η Σοβιετική Ένωση «είχε αναλάβει τα κυρίαρχα πολιτικά δικαιώματα του πολωνικού έθνους». Οι κυβερνήσεις των Ουίνστον Τσώρτσιλ και Φραγκλίνου Ρούζβελτ εξέδωσαν επίσης επίσημη διαμαρτυρία, αλλά δεν προέβησαν σε περαιτέρω ενέργειες.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας δεν αναγνώρισε την πολωνική εξόριστη κυβέρνηση και ανακήρυξε τον εαυτό της τη νόμιμη κυβέρνηση της Πολωνίας. Αρχικά, η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας αναγνωρίστηκε επίσημα μόνο από τη Σοβιετική Ένωση. Πριν όμως από τη Διάσκεψη της Γιάλτας, ο Ιωσήφ Στάλιν διαβίβασε την πρόθεσή του στους Δυτικούς Συμμάχους ότι η Πολωνία ήταν υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής Ένωσης και ότι προτίθεται να παραμείνει έτσι. Στην Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας δόθηκε έλεγχος των πολωνικών εδαφών που κατασχέθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό καθώς προχωρούσε προς τα δυτικά.

Ο πρόεδρος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Πολωνίας ήταν ο προηγούμενος πρωθυπουργός της Πολωνικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, Έντβαρντ Οσούμπκα-Μοράφσκι. Οι αναπληρωτές πρωθυπουργοί ήταν ο Βουαντίσουαφ Γκομούουκα του Πολωνικού Εργατικού Κόμματος (Polska Partia Robotnicza) και ο Στανίσουαφ Γιάνους από το Λαϊκό Κόμμα. Ο Υπουργός Άμυνας ήταν ο Μίχαου Ρόλα-Ζιμιέρσκι και ο Υπουργός Ασφάλειας ήταν ο Στανίσουαφ Ραντκιέβιτς.

Το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα δήλωσε ότι η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας θα ήταν συνασπισμός, αλλά στην πράξη όλες οι βασικές θέσεις ελέγχονταν από το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα. Ο ημιεπίσημος έλεγχος της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Πολωνίας ασκήθηκε από τον Σοβιετικό Στρατηγό Ιβάν Σέροφ. Μερικοί Πολωνοί κομμουνιστές, όπως ο Βουαντίσουαφ Γκομούουκα και ο Έντβαρντ Όχαπ, αντιτάχθηκαν σε αυτόν τον υπερβολικό σοβιετικό έλεγχο. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά για να αλλάξουν το υπάρχον status quo.

Στις 18 Ιανουαρίου, η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας μετεγκαταστάθηκε από το Λούμπλιν στη Βαρσοβία.

Από τις 30 Ιανουαρίου έως τις 2 Φεβρουαρίου, οι αρχηγοί των κυβερνήσεων της Σοβιετικής Ένωσης, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών - ο Ιωσήφ Στάλιν, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ, αντίστοιχα - παρακολούθησαν προκαταρκτικές συζητήσεις σχετικά με τη Διάσκεψη της Γιάλτας στη Μάλτα.

Από τις 4 Φεβρουαρίου έως τις 12 Φεβρουαρίου, οι αρχηγοί των κυβερνήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Σοβιετικής Ένωσης παρευρέθηκαν στη Διάσκεψη της Γιάλτα στην Κριμαία. Στη Γιάλτα, αναπτύχθηκε η ακόλουθη «Κοινή Συμμαχική Διακήρυξη για την Πολωνία»:

Οι τρεις αρχηγοί κυβερνήσεων θεωρούν ότι τα ανατολικά σύνορα της Πολωνίας πρέπει να ακολουθήσουν τη γραμμή Κάρζον, με αποκλίσεις από αυτήν σε ορισμένες περιοχές πέντε έως οκτώ χιλιομέτρων υπέρ της Πολωνίας. Αναγνωρίζουν ότι η Πολωνία πρέπει να λάβει ουσιαστική ένταξη εδάφους στα βόρεια και δυτικά. Θεωρούν ότι η γνώμη της νέας Προσωρινής Κυβέρνησης της Εθνικής Ενότητας της Πολωνίας πρέπει να αναζητηθεί σε εύθετο χρόνο σχετικά με την έκταση αυτών των προσχωρήσεων, και ότι η τελική οριοθέτηση των δυτικών συνόρων της Πολωνίας θα πρέπει στη συνέχεια να περιμένει την ειρηνευτική διάσκεψη.[2]

Στις 7 Φεβρουαρίου, ο Τσώρτσιλ τεκμηρίωσε την ακόλουθη συζήτηση ενώ βρισκόταν στη Γιάλτα:

Πόσο σύντομα," ρώτησε ο Πρόεδρος, "θα είναι δυνατόν να διεξαχθούν εκλογές;"

"Μέσα σε ένα μήνα," απάντησε ο Στάλιν, "εκτός αν υπάρχει κάποια καταστροφή στο μέτωπο, κάτι που είναι απίθανο."

"Είπα ότι αυτό φυσικά θα ηρεμούσε το μυαλό μας και θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ολόψυχα μια ελεύθερα εκλεγμένη κυβέρνηση που θα αντικαθιστούσε τα πάντα, αλλά δεν πρέπει να ζητήσουμε τίποτα που θα παρεμπόδιζε με οποιονδήποτε τρόπο τις στρατιωτικές επιχειρήσεις." [2]

Στις 23 Απριλίου, ο Σοβιετικός διπλωμάτης Βιατσεσλάβ Μόλοτοφ βρισκόταν στην Ουάσιγκτον. Ο Πρόεδρος Χάρι Σ. Τρούμαν και το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών έκαναν έκκληση στον Μολότοφ για συμβιβασμό στο «πολωνικό ζήτημα». Την ίδια ημέρα, ο πρωθυπουργός Έντβαρντ Οσούμπκα-Μοράφσκι της Προσωρινής Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Πολωνίας ανακοίνωσε τα ακόλουθα σε συνέντευξη τύπου:

Χρειαζόμαστε ανθρώπους που συμφωνούν με την εξωτερική μας πολιτική και με τις κοινωνικές μας μεταρρυθμίσεις. Μόνο μια τέτοια κυβέρνηση μπορεί να κάνει τη δουλειά της σωστά. Χρειαζόμαστε τη συνεργασία ανδρών που αποδέχονται τις αποφάσεις της Γιάλτας, όχι μόνο τυπικά, αλλά στην πραγματικότητα. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να επικοινωνήσουμε με αυτούς τους ανθρώπους. Αυτό που δεν θέλουμε είναι οι φασίστες...[2]

Η Προσωρινή Κυβέρνηση της Εθνικής Ενότητας αντικαθιστά την Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας Επεξεργασία

Στις 28 Ιουνίου 1945, η Προσωρινή Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Πολωνίας (Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej) μετατράπηκε σε μια Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej) συνασπισμού. Αυτό είχε υποσχεθεί ο Στάλιν στη Γιάλτα και το έκανε ως χειρονομία καλής θέλησης προς τους Δυτικούς Συμμάχους και την πολωνική εξόριστη κυβέρνηση στο Λονδίνο.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ντέιβις, Νόρμαν, 1982 και αρκετές επανεκδόσεις. God's Playground. 2 τόμοι. Νέα Υόρκη: Columbia Univ. Press. (ISBN 0-231-05353-3) και (ISBN 0-231-05351-7)]
  2. 2,0 2,1 2,2 [Page 158, "The Decline and Fall of Nazi Germany and Imperial Japan", Χανς Ντόλινγκερ, Library of Congress Catalogue Card Number 67-27047]