Πρώτος Μεσσηνιακός Πόλεμος
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Πρώτος Μεσσηνιακός Πόλεμος (735 π.Χ. - 715 π.Χ.), ήταν ο πρώτος πόλεμος μεταξύ των Μεσσήνιων και των Σπαρτιατών. Υπήρξε μία επίπονη επεκτατική προσπάθεια των Σπαρτιατών διάρκειας είκοσι ετών, της οποίας η κατάληξη ήταν η επικράτηση των Σπαρτιατών και η κατάληψη του βασιλείου των Αιπυτιδών.

Υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές, σχετικά με τα αίτια που οδήγησαν στο ξεκίνημα του πολέμου. Η μία προέρχεται από τους Μεσσήνιους και η άλλη από τους Σπαρτιάτες. Και των δύο εκδοχών όμως τα αίτια, ήταν μάλλον απλά αφορμές, καθώς ο Μεσσηνιακός και ο Σπαρτιατικός στρατός προετοιμάζονταν χρόνια πριν την εκδήλωση του πολέμου.
Σπαρτιατική εκδοχή
ΕπεξεργασίαΣτα σύνορα της Μεσσηνίας και της Λακωνίας, (στην περιοχή Βόλιμνος της σημερινής Αρτεμισίας Καλαμάτας), υπήρχε το ιερό της Λιμνάτιδος Αρτέμιδος, όπου κάθε χρόνο γίνονταν ετήσιες εορτές, στις οποίες συμμετείχαν Μεσσήνιοι και Σπαρτιάτες, καθώς και κάτοικοι άλλων πόλεων.
Οι Σπαρτιάτες υποστήριξαν, πως το έτος της 3ης Ολυμπιάδας (το 764 π.Χ.), κατά τη διάρκεια της γιορτής προς τιμή της θεάς Αρτέμιδος [1], κάποιοι Μεσσήνιοι απήγαγαν τις νεαρές Σπαρτιάτισσες ιέρειες του ναού και σκότωσαν τον βασιλιά της Σπάρτης Τήλεκλο.
Μεσσηνιακή εκδοχή
ΕπεξεργασίαΗ εκδοχή των Μεσσηνίων διαδραματίζεται στην ίδια εορτή. Οι Μεσσήνιοι υποστήριξαν πως οι Σπαρτιάτες είχαν από καιρό επεκτατικά σχέδια προς τη Μεσσηνία, και κατά την εορτή της Αρτέμιδας σχεδίασαν να σκοτώσουν τους Μεσσήνιους άρχοντες και βασιλείς, στέλνοντας μερικούς νεαρούς Σπαρτιάτες, οι οποίοι ήταν ντυμένοι με γυναικεία ρούχα και στολίδια, στο στρατόπεδο των Μεσσηνίων. Κάποιος όμως από τους Μεσσήνιους αντιλήφθηκε την παγίδα, και το αποτέλεσμα ήταν οι νεαροί άνδρες, μαζί με τον Τήλεκλο, να σκοτωθούν στη συμπλοκή.
Παυσανίας
ΕπεξεργασίαΟ Παυσανίας υποστήριξε πως η εκδοχή των Μεσσηνίων ήταν πιο βάσιμη.
Σταδιακά δημιουργήθηκε μίσος μεταξύ των δύο λαών.
Ο πόλεμος
ΕπεξεργασίαΤο αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει πόλεμος μετά από 25 χρόνια, έναν χρόνο πριν από την 9η Ολυμπιάδα (το 743 π.Χ.) μετά την αιφνιδιαστική νυκτερινή επίθεση των Σπαρτιατών στην Άμφεια. Οι Μεσσήνιοι οχυρώθηκαν και ενίσχυσαν την Ιθώμη, ενώ ζήτησαν χρησμό από τους Δελφούς. Ο χρησμός έλεγε πως έπρεπε να θυσιαστεί μια παρθένα κοπέλα για να μείνουν ασφαλείς, με αποτέλεσμα ο Αριστόδημος να θυσιάσει την κόρη του.
Οι Σπαρτιάτες, μαθαίνοντας για την θυσία αυτή, φοβούμενοι την επαλήθευση του χρησμού, έμειναν για αρκετά χρόνια μακριά από την Ιθώμη. Ο Αριστόδημος έγινε νέος βασιλιάς της Μεσσηνίας, και οδήγησε τον στρατό του σε μία επίθεση ενάντια στους Σπαρτιάτες, κάνοντάς τους να υποχωρήσουν πίσω στη Λακωνία. Οι Σπαρτιάτες κατέληξαν πως έπρεπε να ζητήσουν και αυτοί χρησμό από τους Δελφούς. Τελικά επιτέθηκαν και σκότωσαν τον ηγέτη της Μεσσηνίας. Το αποτέλεσμα ήταν να πέσει η Ιθώμη, και οι Μεσσήνιοι είτε να καταφύγουν σε άλλες περιοχές (και κυρίως στην κάτω Ιταλία όπου ίδρυσαν την πόλη Μεσσήνη), είτε να υποδουλωθούν [2].
Συνέπειες
ΕπεξεργασίαΠερίπου 45 χρόνια αργότερα, μία εξέγερση των Μεσσηνίιων, οδήγησε στον Δεύτερο Μεσσηνιακό Πόλεμο.
Υποσημειώσεις
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Coldstream, John Nicolas (2005) [2003]. Geometric Greece: 900-700 BC. Taylor & Francis e-Library (2nd, ebook ed.). London: Routledge (Taylor & Francis).
- Pausanias (1918). Description of Greece. Translated by W.H.S. Jones; H.A. Ormerod. London: Robert Hale Ltd.
- Snodgrass, A.M. (1965). "The Hoplite Reform and History" (PDF). The Journal of Hellenic Studies. 85: 110–122. doi:10.2307/628813. JSTOR 628813.