Ρακίνας και Σαίξπηρ

δοκίμιο του Σταντάλ

Ρακίνας και Σαίξπηρ (γαλλικός τίτλος: Racine et Shakespeare) είναι δοκίμιο του Σταντάλ στο οποίο τάσσεται υπέρ του ρομαντισμού ενάντια στον κλασικισμό. Γραμμένο μεταξύ 1823 και 1825, υποστηρίζει την αναζήτηση της νεωτερικότητας και την εγκατάλειψη των παλιών κανόνων που δεν είχαν πλέον θέση και δεν ίσχυαν πια παρά μόνο λόγω συντηρητισμού και ακαδημαϊκού κομφορμισμού. [1]

Ρακίνας και Σαίξπηρ
Εξώφυλλο έκδοσης του 2013
ΣυγγραφέαςΣταντάλ
ΤίτλοςRacine et Shakespeare
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1823
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Γράφτηκε δύο χρόνια πριν από τον πρόλογο του Κρόμγουελ του Βικτόρ Ουγκώ και τα δύο κείμενα έθεσαν τις θεωρητικές βάσεις του λογοτεχνικού Ρομαντισμού στη Γαλλία.

Περιεχόμενο Επεξεργασία

Ο Σταντάλ, υπερασπιζόμενος την ιδέα μιας σύγχρονης λογοτεχνίας, ισχυρίζεται ότι ο κανόνας των τριών ενοτήτων (του χρόνου, του τόπου και της δράσης όπως είχαν κωδικοποιηθεί τον 17ο αιώνα από τους Γάλλους τραγικούς ποιητές με βάση την αρχαία ελληνική τραγωδία) δεν είναι απαραίτητος και επαινεί το θέατρο σε πεζογραφία.[2]

«Το να είσαι ρομαντικός σημαίνει να περιφρονείς τις καθιερωμένες σχέσεις, να παραβιάζεις τυπικές απαγορεύσεις, να αγνοείς την ποιητική που καταπιέζει το μυαλό και περιορίζει την ιδιοφυΐα, σημαίνει να ταράζεις συνήθειες, να τολμάς να καινοτομείς, να προσφέρεις ζωντανά έργα, σε άμεση επαφή με καθημερινές ανάγκες και προβλήματα: Ο Ρομαντισμός σε όλες τις τέχνες είναι αυτό που αντιπροσωπεύει τους σημερινούς ανθρώπους, και όχι εκείνους των ηρωικών εποχών των τόσο μακρινών μας, και που μάλλον δεν υπήρξαν ποτέ». [3]

Τάσσεται υπέρ ενός θεάτρου που να προσαρμόζεται στις ιστορικές συνθήκες και τη λογοτεχνική ζωή της εποχής του: «Οι Ρομαντικοί δεν συμβουλεύουν κανέναν να μιμηθεί απευθείας τα δράματα του Σαίξπηρ. Αυτό που πρέπει να μιμηθούμε από αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο είναι ο τρόπος μελέτης του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε και η τέχνη να δίνουμε στους συγχρόνους μας ακριβώς το είδος της τραγωδίας που χρειάζονται, αλλά που δεν έχουν το θάρρος να διεκδικήσουν, τρομοκρατημένοι κατά κάποιο τρόπο από τη φήμη του μεγάλου Ρακίνα[4]

Και συνεχίζει: «Ο ρομαντισμός είναι η τέχνη που παρουσιάζει στον κόσμο λογοτεχνικά έργα που, στη σημερινή κατάσταση των συνηθειών και των πεποιθήσεών τους, είναι πιθανό να τους δώσουν τη μεγαλύτερη δυνατή ευχαρίστηση. Ο κλασικισμός, αντίθετα, τους παρουσιάζει τη λογοτεχνία που έδινε τη μεγαλύτερη δυνατή ευχαρίστηση στους παππούδες τους».

Εν ολίγοις, για τον Σταντάλ, το να είναι κάποιος ρομαντικός σημαίνει να είναι αποφασιστικά και απόλυτα σύγχρονος με την εποχή του.[5]

Παραπομπές Επεξεργασία