Βικιπαίδεια

Ραντιβόι της Βοσνίας

Ο Ραντιβόι, σερβοκροατικά: Радивој Остојић/Radivoj Ostojić‎‎, (απεβ. τέλη Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου 1463) ήταν αντιβασιλιάς της Βοσνίας από το 1432 έως το 1435, όταν έχασε κάθε έλεγχο επάνω στο βασίλειο, αλλά δεν εγκατέλειψε τον τίτλο, και πάλι από το 1443 έως το 1446, όταν εγκατέλειψε την αξίωσή του. Αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και το δεσποτάτο της Σερβίας, καθώς και από τους Βόσνιους ευγενείς οίκους Koσάτσα και Παβλόβιτς, αλλά ποτέ από τη Δύση. Επομένως, ο Ραντιβόι σπάνια περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ηγεμόνων της Βοσνίας.

Ραντιβόι της Βοσνίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1410
Θάνατος1463
Κλιούτς
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΤέκναΜατίγια Σαμπάνσιτς
d:Q15636054
ΓονείςΟστόια της Βοσνίας
ΑδέλφιαΤόμας της Βοσνίας
Στέφαν Οστόγιτς της Βοσνίας
ΟικογένειαΟίκος των Κοτρομάνιτς
δεδομένα

Ιστορικό Επεξεργασία

Ήταν ο μεγαλύτερος από τους δύο νόθους γιους του βασιλιά Oστόια. Πιθανότατα γεννήθηκε πριν από το 1410, [1] κατά τη διάρκεια του γάμου του Oστόια με την Kουγιάβα Ραντινόβιτς, τη μητέρα του μοναδικού νόμιμου γιου του βασιλιά, Στέφεν Οστόιτς. Όπως ο μικρότερος αδελφός του Τόμας, ο Ραντιβόι ήταν ένα παιδί από διπλή μοιχία, καθώς ο πατέρας του ομολόγησε στον πάπα, ότι και η μητέρα τους είχε (ζώντα) σύζυγο τη στιγμή της γέννησής τους. Το επώνυμο Kρίστιτς (ή Kρστιτς ή Χρστιτς), το οποίο συχνά προστίθεται στο όνομά του, πιθανότατα προήλθε από το οικογενειακό όνομα της μητέρας του. [2] Μετά το τέλος του Oστόια τον Σεπτέμβριο του 1418, ο μεγαλύτερος ετεροθαλής αδελφός τουύ Ραντιβόιj, Στέφεν Οστόιτς, ανέβηκε στον θρόνο, αλλά καθαιρέθηκε από τον ανιψιό τού πατέρα τους και αντίπαλο Tβρτκο Β΄ το 1421, και απεβίωσε λίγο αργότερα. [3]

Αντιβασιλιάς Επεξεργασία

Ο Ραντιβόι άρχισε να διεκδικεί το στέμμα το 1428, αλλά δεν έγινε σοβαρός διεκδικητής μέχρι τον πόλεμο για το Koνάβλι το 1430, όταν οι Οθωμανοί τού δάνεισαν την υποστήριξή τους. Ενεργώντας ως αντιβασιλιάς, ο Ραντιβόι έστειλε αντιπροσωπεία στη Δημοκρατία της Ραγκούσας το 1431. Το επόμενο έτος, ο Βουργουνδός κατάσκοπος Μπερτραντόν ντε λα Μπροκιέρ τον βρήκε στην Υψηλή Πύλη να ζητά βοήθεια από τον Μουράτ Β΄ στην προσπάθειά του για τον θρόνο. [4] Ο Τζούρατζ Μπράνκοβιτς δεσπότης της Σερβίας και οι ισχυρότεροι ευγενείς της Βοσνίας, Σαντάλγι του Οίκου Koσάτσα και Ραντόσλαβ του Οίκου Πάβλοβιτς, συσπειρώθηκαν επίσης για να υποστηρίξουν τον Ραντιβόι. [5]

Μέχρι το 1433, το Ραντιβόι έλεγχε το μεγαλύτερο μέρος του βασιλείου, με τον Tβρτκo Β΄ να περιορίζεται στο κεντρικό και βορειοδυτικό τμήμα του. Ο Ντζούρατζ και οι ευγενείς έχασαν τελικά το ενδιαφέρον τους για τον Ραντιβόι, αλλά οι Οθωμανοί επέμειναν και κατέλαβαν το Μπομπόνατς στο όνομά του το 1434. Οι Ούγγροι αποκατέστησαν το Γιάγιτσε, το Χοντίντγιεντ, το Μπόσατς και το κάστρο Kομότιν στο Τβρτκo Β΄ στα μέσα του 1434, αλλά τα έχασαν ξανά από τον Ρντιβόι μόλις υποχώρησαν, και φαίνεται ότι τους ακολούθησαν έξω από τη Βοσνία. [5] Αυτό έκανε τον Ραντιβόι de facto βασιλιά της Βοσνίας, αλλά δεν αναγνωρίστηκε ως νόμιμος μονάρχης από κανένα χριστιανικό κράτος. [1] Ωστόσο η τύχη του Ραντιβόι ανατράπηκε, όταν οι Οθωμανοί σταμάτησαν να τον υποστηρίζουν το 1435 [5] και κατέφυγε στην αυλή των Koσάτσα στη Zαχλούμια την άνοιξη του 1435. [4] Ο Τβτκo Β΄ άδραξε την ευκαιρία και, πάλι με την ουγγρική βοήθεια, επανεγκαταστάθηκε στο βασίλειο. Ο Ραντιβόι συνέχισε να αυτοπροσδιορίζεται ως βασιλιάς της Βοσνίας για το υπόλοιπο της βασιλείας του Tβρτκo Β΄, αλλά χωρίς καμία αναγνώριση. [5]

Το τέλος του άτεκνου Tβρτκο Β΄ τον Νοέμβριο του 1443 άνοιξε μία νέα πιθανότητα για τον Ραντιβόι, ο οποίος εκείνη την εποχή διέμενε στην Αυλή τού ανιψιού και διαδόχου τού Σαντάλγι, Stjepan Vukčić Kosača . [6] Ο Tβτρκo Β΄, ωστόσο, είχε συγκεκριμένα σκοπό να αποκλείσει τον Ραντιβόι από τη διαδοχή, και φαίνεται ότι είχε ορίσει τον μικρότερο αδελφό του Ραντιβόι, Tόμας, ως κληρονόμο του. Έτσι ο Τόμας εξελέγη βασιλιάς από την πλειοψηφία των ευγενών, παρά τις προσπάθειες του Ραντιβόι στη Ραγκούσα να αποτρέψει την αναγνώριση τού αδελφού του ως κληρονόμου. Μία φιλο-οθωμανική παράταξη με επικεφαλής τον Στιέπαν, ο οποίος δεν έλαβε μέρος στις εκλογές, δήλωσε υπέρ του Ραντιβόι. [5] Ένας πόλεμος διεξήχθη μέχρι το 1446 και έληξε με τον Τόμας να αναγνωρίζεται ως βασιλιάς από όλους τους ευγενείς και από τον ίδιο τον Ραντιβόι. [5] [4] Ο αδελφός του παραχώρησε στον Ραντιβόι μία περιοχή ως εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των φρουρίων Βράντουκ κοντά στο Ντόμπογι, του Σόκολ κοντά στην Γκρατσάνιτσα και του Κομότιν κοντά στο Γιάγιτσε. [7]

Ως αδελφός του βασιλιά Επεξεργασία

Τον Ιούνιο του 1449 ο Ραντιβόι παντρεύτηκε την Αικατερίνη, τη δεύτερη από τις τρεις κόρες του Ούγγρου ευγενή Νικολάου της Βελίκα, που δεν είχε γιους. [8] Ένα σύμφωνο κληρονομιάς υπογράφηκε μεταξύ των ανδρών στις 19 Ιουνίου, ορίζοντας ότι ο γάμος θα γινόταν σύμφωνα με το ρωμαιοκαθολικό τυπικό και ότι το ζευγάρι θα κληρονομούσε το ένα τρίτο των σλαβονικών και ουγγρικών κτήσεων του Νικολάου μετά το τέλος τού ίδιου και της συζύγου του Μαργαρίτας. Ο Ραντιβόι, με τη σειρά του, έδωσε τα μισά από τα κτήματα του στη Βοσνία και τη Σλαβονία στους πεθερούς του. [8] Η Αικατερίνη και ο Ραντιβόι είχαν τρεις γιους: Tβρτκo και Γεώργιος, που αναφέρονται το 1455, και ο Mατία, πιθανώς ο νεότερος. [9]

 
Το φρούριο Σμεντερέβο.

Ο Ραντιβόι πέρασε το υπόλοιπο της βασιλείας του Τόμας ειρηνικά και βοηθώντας τον αδελφό του, όταν χρειαζόταν. Το 1458 συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις με τον Ούγγρο βασιλιά Mατθία Κορβίνο και τη Σέρβα δέσποινα Ελένη Παλαιολογίνα σχετικά με τον γάμο τού ανιψιού του Στεφάν Τομάσεβιτς και τής κόρης τής Ελένης, Έλενα Μπράνκοβιτς. [10] Ο βασιλιάς Τόμας έστειλε τον Ραντιβόι στην Ουγγαρία ως απεσταλμένο τον Οκτώβριο. [4] Τον Ιανουάριο του επόμενου έτους, ο Ραντιβόι συνόδευσε τον ανιψιό του στη σύνοδο της Συνέλευσης (Dieta) της Ουγγαρίας στη Βούδα [11] και δύο μήνες αργότερα στο Σμεντέρεβo, όπου ο Στεφάν παντρεύτηκε την Έλενα και έγινε ο νέος δεσπότης της Σερβίας. [10] Τον Ιούνιο, ωστόσο, ο Οθωμανικός στρατός επιτέθηκε στη Σερβία και πλησίασε το Φρούριο Σμεντέρεβο. Δεν έγινε καμία προσπάθεια υπεράσπισης και ο Ραντιβόι διαπραγματεύτηκε την παράδοση και την ασφαλή διαφυγή της βασιλικής οικογένειας. [4] Ο βασιλιάς της Ουγγαρίας κατηγόρησε τον Ραντιβόι και τον Τόμας για προδοσία και πώληση τού φρουρίου στους Οθωμανούς, «βλάπτοντας τον Χριστιανικό κόσμο» και κατάσχεσε τις κτήσεις, που είχε ο Ραντιβόι στα βασίλειά του. [10] Ο Ματία κυκλοφόρησε τον ισχυρισμό σε όλη την Ευρώπη, ενώ ο Τόμας έκανε μεγάλη προσπάθεια να τον αρνηθεί. Έστειλε απεσταλμένους στη Μάντοβα, όπου έγιναν δεκτοί από τον πάπα Πίο Β΄ στις 10 Ιουλίου, προτού φτάσει η κατηγορία του Ματία. Ο Ραντιβόι ήταν πιθανότατα ένας από τους απεσταλμένους, καθώς ο πάπας βρήκε την ευκαιρία να απαντήσει σε ένα αίτημα, που έκανε σχετικά με την ιδιωτική λατρεία. [12]

Τα τελευταία χρόνια Επεξεργασία

Το τέλος τού βασιλιά Τόμας τον Ιούλιο του 1461 καλύφθηκε από φήμες για αποκρουστικά παιχνίδια από τον αδελφό και τον γιο του, πιθανότατα αβάσιμες και κατασκευασμένες. Η σχέση του Ραντιβόι με τον ανιψιό του, τον νέο βασιλιά, ήταν εγκάρδια. Ένα καταστατικό αμφισβητήσιμης γνησιότητας, στη βοσνιακή γλώσσα, φέρεται να εκδόθηκε από τον Στεφάν στις 18 Σεπτεμβρίου, επιβεβαιώνοντας όλα τα φρούρια τού Ραντιβόι και άλλες εκμεταλλεύσεις στο βασίλειο για τις «πιστές και αληθινές υπηρεσίες του στο στέμμα». [13] Η βασιλεία του Στεφάν ήταν σύντομη: προκάλεσε απρόσεκτα μία οθωμανική επίθεση, που έβαλε τέλος στην ανεξαρτησία της Βοσνίας τον Μάιο του 1463. Ο Ραντιβόι τον συνόδευσε, στην προσπάθειά του να διαφύγει στην Κροατία, αλλά συνελήφθησαν από τον στρατό του Μωάμεθ Β΄ στο Κλγίουτς, λίγο αφότου οι αρχές της Ραγκούζας αποφάσισαν να του στείλουν μπαρούτι. Ο Ραντιβόι εκτελέστηκε επί τόπου, ή μαζί με τον Στεφάν στο στρατόπεδο του Mωάμεθ Β΄ κοντά στο Γιάγιτσε λίγο αργότερα. [14] Μαζί του εκτελέστηκε και ο 13χρονος γιος τού Ραντιβόι, Tβρτκo. [15] Η χήρα του δραπέτευσε στη Δαλματία και ξαναπαντρεύτηκε, ενώ ο γιος του Ματία ήταν για λίγο βασιλιάς-μαριονέτα, που τοποθετήθηκε από τους Οθωμανούς. [9]

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Andrić 2013, σελ. 111.
  2. ↑ Mandić 1960, σελ. 269.
  3. ↑ Mandić 1960, σελ. 267.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Ćošković 2009.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Fine 1994, σελ. 472-481.
  6. ↑ Fine 1994, σελ. 577.
  7. ↑ Andrić 2013, σελ. 115.
  8. ↑ 8,0 8,1 Andrić 2013, σελ. 113.
  9. ↑ 9,0 9,1 Andrić 2013, σελ. 124.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Andrić 2013, σελ. 120.
  11. ↑ Andrić 2013, σελ. 121.
  12. ↑ Andrić 2013, σελ. 122.
  13. ↑ Andrić 2013, σελ. 122-123.
  14. ↑ Andrić 2013, σελ. 123.
  15. ↑ Babinger 1992, σελ. 221.

Πηγές Επεξεργασία

  • Andrić, Stanko (2013), «O obitelji bosanskog protukralja Radivoja Ostojića», Stjepan Tomašević (1461.–1463.) – slom srednjovjekovnoga Bosanskog Kraljevstva (Catholic Faculty of Theology in Sarajevo) 
  • Babinger, Franz (1992). Mehmed the Conqueror and His Time. USA: Princeton University Press. ISBN 0-691-01078-1. 
  • Ćošković, Pejo (2009), «Radivoj», Kotromanići (Miroslav Krleža Institute of Lexicography) 
  • Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4. 
  • Mandić, Dominik (1960), Bosna i Hercegovina: Državna i vjerska pripadnost sredovječne Bosne i Hercegovine, Croatian Historical Institute 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ραντιβόι_της_Βοσνίας&oldid=9410506"