Ρουμανικό δημοψήφισμα (2019)

Ένα συμβουλευτικό δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στη Ρουμανία στις 26 Μαΐου 2019, την ίδια ημέρα με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με το εάν θα απαγορευθεί η χορήγηση αμνηστίας και χάρης για αδικήματα διαφθοράς, καθώς και εάν θα απαγορευτεί στην κυβέρνηση να εκδίδει έκτακτα διατάγματα σχετικά με το δικαστικό σώμα και να επεκτείνει το δικαίωμα προσφυγής εναντίον τους στο Συνταγματικό Δικαστήριο . [1] Και οι δύο προτάσεις εγκρίθηκαν με μεγάλη διαφορά.

Ιστορικό Επεξεργασία

Ο πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις υπέγραψε το διάταγμα για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στις 25 Απριλίου 2019, αφού το Κοινοβούλιο είχε ταχθεί υπέρ αυτού του δημοψηφίσματος σε μη δεσμευτική ψηφοφορία στις 17 Απριλίου. [2] Η πρώτη πρόταση για να διενεργηθεί το δημοψήφισμα έγινε στις αρχές του 2017, μετά το αμφιλεγόμενο διάταγμα 13 και τις επακόλουθες διαμαρτυρίες ενάντια στη διαφθορά στη Ρουμανία. [3] Συνακόλουθα ο πρόεδρος Γιοχάνις ανακοίνωσε την πρόθεσή του να διεξαγάγει δημοψήφισμα στις 23 Ιανουαρίου 2019. Ωστόσο, η διαδικασία τέθηκε σε αναστολή έως το 2019, όταν ο πρόεδρος Γιοχάνις αποφάσισε να επεκτείνει τα θέματα προς ψήφιση, απαιτώντας μια νέα κοινοβουλευτική διαδικασία. Στις 4 Απριλίου ο πρόεδρος Γιοχάνις ανακοίνωσε τα θέματα του δημοψηφίσματος: απαγόρευση αμνηστίας και χάρης για αδικήματα διαφθοράς, καθώς και απαγόρευση της κυβέρνησης να εκδίδει έκτακτες διατάξεις στον τομέα των αδικημάτων, των ποινών και της δικαστικής οργάνωσης και να δώσει σε άλλες συνταγματικές αρχές το δικαίωμα να υποβάλλουν τα διατάγματα στο Συνταγματικό Δικαστήριο για περαιτέρω αναθεώρηση. [4]

Πριν από την κοινοβουλευτική ψηφοφορία, ο πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις έστειλε μια επιστολή στους ηγέτες των κοινοβουλευτικών κομμάτων προκειμένου να τους καλέσει σε διαβούλευση σχετικά με το δημοψήφισμα, με τη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών να είναι το μόνο κόμμα που απέρριψε την πρόσκληση. [5] Ο Έουγκεν Τόμακ, αρχηγός του Κόμματος του Λαϊκού Κινήματος, πρότεινε μια επιπλέον ερώτηση για το δημοψήφισμα για ένα από τα τρία ζητήματα που πρότεινε το κόμμα του: κατάργηση των ειδικών συντάξεων, επιστροφή σε ένα σύστημα δύο γύρων για τις τοπικές εκλογές και μείωση του αριθμού των βουλευτών σε 300. [6]

Στις 16 Απριλίου 2019 οι κοινές δικαστικές επιτροπές των δύο τμημάτων του Κοινοβουλίου ενέκριναν το δημοψήφισμα, με το Κοινοβούλιο να πράττει το ίδιο την επόμενη μέρα σε μια μη δεσμευτική ψηφοφορία. Τα κόμματα PNL και USR κατηγόρησαν το PSD ότι εισήγαγε πολλές συστάσεις που δεν είχαν συζητηθεί στις δικαστικές επιτροπές. Παρόλο που η αντιπολίτευση ζήτησε την κατάργηση αυτών των συστάσεων, οι κυβερνητικοί βουλευτές διαφώνησαν, έτσι η έκθεση εγκρίθηκε με 259 ψήφους υπέρ, 9 ψήφους κατά και 1 αποχή. Παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, στην έκθεση, ότι οι αμνηστίες και οι χάρες δεν μπορούν να αποτελέσουν πρωτοβουλία πολιτών σύμφωνα με το Σύνταγμα και ότι ο Πρόεδρος δεν μπορεί να προκαλέσει νομοθετικό δημοψήφισμα σύμφωνα με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Ωστόσο, οι συστάσεις καταργήθηκαν έπειτα από μια άλλη κοινοβουλευτική ψηφοφορία, η οποία πέρασε με 218 ψήφους υπέρ, 11 ψήφους κατά και 3 αποχές. [7]

Στις 25 Απριλίου, η εκπρόσωπος της Ρουμανικής Προεδρίας, Μαδίνα Ντομπρόβολτσι, ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις είχε υπογράψει το διάταγμα για το δημοψήφισμα και είχε δημοσιεύσει τις δύο ερωτήσεις που θα τίθεντο σε ψηφοφορία.

Υποστήριξη και αντιπολίτευση Επεξεργασία

Θέση Πολιτικά κόμματα Πολιτικός προσανατολισμός Παραπομπή
 Y Υπέρ Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα (PNL) Συντηρητικός φιλελευθερισμός [8]
Ένωση Σώστε τη Ρουμανία (USR) Καταπολέμηση της διαφθοράς [9]
Δημοκρατική Συμμαχία Ούγγρων στη Ρουμανία (UDMR) Πολιτική μειονοτήτων [10]
Κόμμα Ελευθερίας, Ενότητας και Αλληλεγγύης (PLUS) Φιλελευθερισμός [11]
Κόμμα Λαϊκού Κινήματος (PMP) Χριστιανική δημοκρατία [12]
Δημοκρατικό Φόρουμ Γερμανών στη Ρουμανία (FDGR / DFDR) Πολιτική μειονοτήτων [13]
 N μποϊκοτάζ Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών (ALDE) Φιλελευθερισμός [14]
Κόμμα Χριστιανοδημοκρατικών Εθνικών Χωρικών (PNȚ-CD) Χριστιανική δημοκρατία [15]
Οικολογικό Κόμμα Ρουμανίας (PER) Πράσινος φιλελευθερισμός
Ρουμανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSR) Σοσιαλισμός [16]
  Ουδέτερα Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD) Σοσιαλιστική δημοκρατία

Σε μια συνέντευξη για τον σταθμό Antena 3, ο αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, Λίβιου Ντραγκνέα, δήλωσε ότι παρόλο που το κόμμα του συμφωνεί με το δημοψήφισμα, υπάρχουν πολλές φωνές που λένε ότι το δημοψήφισμα είναι στην πραγματικότητα άχρηστο για τον εκπεφρασμένο σκοπό και ότι στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος για τον Κλάους Γιοχάνις να συμμετάσχει στην εκλογική εκστρατεία, ώστε να μπορεί να βοηθήσει τα κόμματα γύρω του . [17] Μια παρόμοια θέση παρουσίασε και η Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών, ο κατώτερος εταίρος στην κυβέρνηση συνασπισμού, που ανακοίνωσε τη στάση της σε ένα μήνυμα στο Facebook.

Αποτελέσματα Επεξεργασία

Για να είναι έγκυρα τα αποτελέσματα, η προσέλευση των ψηφοφόρων έπρεπε να είναι πάνω από 30% και ο αριθμός των έγκυρων ψήφων πάνω από το 25% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Πέρασαν και τα δύο όρια, επικυρώνοντας τα αποτελέσματα.

Ερώτηση Υπέρ Κατά Άκυρα/λευκά Σύνολο ψήφων Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι Συμμετοχή Αποτέλεσμα
Ψήφοι % Ψήφοι %
Απαγόρευση αμνηστίας και χάρης για αδικήματα διαφθοράς 6.102.735 85,42 1.041.852 14,58 397,684 7.542.271 18.277.511 41,27 Εγκρίθηκε
Διατάξεις έκτακτης ανάγκης 6.119.967 85,70 1.021.375 14,30 401.536 7.543.407 18.278.290 41,27 Εγκρίθηκε
Πηγή: BEC

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Iohannis a anunțat cele două întrebări la care românii sunt chemați să răspundă la referendumul pe justiție din 26 mai» (στα Ρουμανικά). 
  2. «Unda verde pentru referendumul lui Iohannis. Sedinta cu scandal, dupa ce s-au introdus recomandari pentru presedinte» (στα Ρουμανικά). 
  3. «Klaus Iohannis a declanșat procedura privind organizarea referendumului» (στα Ρουμανικά). 
  4. «VIDEO Iohannis a anunţat temele pentru referendum: interzicerea amnistiei şi graţierii pentru corupţie şi interzicerea adoptării unei OUG pe Justiţie». adevarul.ro. 4 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  5. «Consultările partidelor politice cu președintele Iohannis pe tema referendumului s-au terminat» (στα Ρουμανικά). 
  6. «PMP propune ca la referendum să existe și o întrebare privind reducerea numărului de parlamentari sau eliminarea pensiilor speciale» (στα Ρουμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2020. 
  7. «Unda verde pentru referendumul lui Iohannis. Sedinta cu scandal, dupa ce s-au introdus recomandari pentru presedinte». Ziare.com. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  8. «Raluca Turcan: PNL susţine referendumul convocat de preşedinte; întrebările – cât se poate de realiste şi oneste» (στα Ρουμανικά). 
  9. «George Dircă: USR susţine orice fel de referendum; ceea ce solicită preşedintele – chestiuni de moralitate» (στα Ρουμανικά). 
  10. «Kelemen, despre întrebările pentru referendum: Sunt simple. Recomandăm oamenilor să voteze "da" - Esential - HotNews.ro». www.hotnews.ro. 25 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  11. «Dacian Cioloş, după convocarea referendumului de către Iohannis: Lupta anticorupţie nu trebuie oprită» (στα Ρουμανικά). 
  12. «Băsescu: Imaginaţi-vă câtă legitimitate vor considera unii că au primit ca să facă zob legile justiţiei, în cazul unui eşec la referendum» (στα Ρουμανικά). 
  13. «Apel al fostului partid al lui Iohannis ca germanii din România să nu voteze cu PSD, ALDE sau UDMR» (στα Ρουμανικά). 
  14. «Tăriceanu: Recomandarea ALDE este să nu se voteze la referendum». EurActiv | Știri, politici europene & Actori UE online. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  15. «PNȚCD boicot la referendum 26 mai» (στα Ρουμανικά). 
  16. «Comunicat». ★ Socialistul.ro. 21 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  17. «Dragnea și Tăriceanu văd referendumul pe justiție ca fiind "o manipulare" și "o rușine"». EurActiv | Știri, politici europene & Actori UE online. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019.