Ο Ρουπία Μπάντα (Rupiah Bwezani Banda, 19 Φεβρουαρίου 1937 – 11 Μαρτίου 2022) ήταν πολιτικός από τη Ζάμπια, πρόεδρος από το 2008 ως τις 23 Σεπτεμβρίου 2011. Έγινε Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2006, οπότε διορίστηκε από τον πρόεδρο Λεβί Μουαναγουάσα μετά την επανεκλογή του τελευταίου στην προεδρία.[1] Τον Ιούλιο του 2008 ανέλαβε προσωρινός Πρόεδρος στη θέση του ανίκανου να κυβερνήσει Μουαναγουάσα, μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη ο τελευταίος.[2] Έγινε επίσημα πρόεδρος στις 19 Αυγούστου του 2008, όταν πέθανε ο Μουαναγουάσα. Αναδείχθηκε οριακά νικητής των προεδρικών εκλογών αργότερα την ίδια χρονιά και ανέλαβε επίσημα καθήκοντα στις 2 Νοεμβρίου του 2008. Απεβίωσε στις 11 Μαρτίου 2022, σε ηλικία 85 ετών[3]

Ρουπία Μπάντα
Πρόεδρος της Ζάμπιας
Περίοδος
29 Ιουνίου 2008 – 23 Σεπτεμβρίου 2011
ΑντιπρόεδροςΤζορτζ Κούντα
ΠροκάτοχοςΛέβι Μουαναγουάσα
ΔιάδοχοςΜάικλ Σάτα
Αντιπρόεδρος της Ζάμπιας
Περίοδος
9 Οκτωβρίου 2006 – 2 Νοεμβρίου 2008
ΠρόεδροςΛέβι Μουαναγουάσα
ΠροκάτοχοςΛουπάντο Μουάπε
ΔιάδοχοςΤζορτζ Κούντα
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση19 Φεβρουαρίου 1937 (1937-02-19), Γκουάντα, Νότια Ροδεσία (σήμερα Ζιμπάμπουε)
Θάνατος11 Μαρτίου 2022 (85 ετών)
Πολιτικό κόμμαΚίνημα για την Πολυκομματική Δημοκρατία
ΣύζυγοςΘαντίουε Μπάντα
Χόουπ Μουάνσα Μακούλου (απεβίωσε)
Παιδιά7
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Αντίς Αμπέμπα
Πανεπιστήμιο της Λουντ
Κολλέγιο Ουόλφσον, Κέμπριτζ
ΘρήσκευμαΑγγλικανική Εκκλησία
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Πρώιμη πολιτική και διπλωματική καριέρα Επεξεργασία

Γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου του 1937 στην Γκουάντα της Ζιμπάμπουε. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘ 60 ήταν εκπρόσωπος του Ενωμένου Κόμματος για την Εθνική Ανεξαρτησία (UNIP) στη Βόρεια Ευρώπη.[4] Το 1965 διορίστηκε πρεσβευτής της Ζάμπιας στην Αίγυπτο, η οποία ονομαζόταν τότε Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία. Ενώ βρισκόταν εκεί, σύναψε φιλίες με τον ηγέτη της οργάνωσης UNITA που έδρασε έπειτα στην Ανγκόλα, Τζόνας Σαβίμπι. Την περίοδο εκείνη η οργάνωση άνοιξε γραφεία στη Λουζάκα.[5] Στις 7 Απριλίου του 1967 ο Μπάντα έγινε πρεσβευτής της χώρας του στις ΗΠΑ και υπηρέτησε εκεί επί δύο σχεδόν χρόνια.[6] Επιστρέφοντας στη χώρα του υπηρέτησε σε αξιώματα που σχετίζονται με την αγροτική ανάπτυξη του κράτους και στη συνέχεια ως Μόνιμος Αντιπρόσωπος στα Ηνωμένα Έθνη. Επίσης, υπήρξε επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Ναμίμπια. Μετά τη θητεία του στον ΟΗΕ, διορίστηκε Υπουργός Εξωτερικών και του ανατέθηκε το καθήκον να πετύχει κατάπαυση του πυρός στην Ανγκόλα.

Το 1978 εξελέγη βουλευτής στην εκλογική περιφέρεια του Μουνάλι και διατήρησε την έδρα του το 1983. Το 1988 ηττήθηκε στις εκλογές, όμως έφερε την υπόθεση στο δικαστήριο. Υπηρέτησε επίσης στο Υπουργείο για τα Μεταλλεία. Το 1991 ηττήθηκε στην εκλογική του περιφέρεια από τον υποψήφιο του Κινήματος για μια Πολυκομματική Δημοκρατία (MMD) , Ρόναλντ Πένζα. Αρχικά σκόπευε να κατέλθει ξανά υποψήφιος στις εκλογές του 1996, τελικά όμως υποστήριξε την αποχή στην οποία είχε προβεί το UNIP.

Αντιπροεδρία Επεξεργασία

Το Σεπτέμβριο του 2006 ο Μουαναγουάσα κέρδισε ξανά τις προεδρικές εκλογές και διόρισε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης τον Μπάντα. Ο διορισμός του, μαζί με τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, ανακοινώθηκαν στις 9 Οκτωβρίου του 2006. Τον Αύγουστο του 2007, ο Μπάντα εστάλη στη Ζιμπάμπουε από τον πρόεδρο, με σκοπό να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες είχαν επιδεινωθεί έπειτα από κριτική που είχε ασκήσει ο Μουαναγουάσα στον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε.[7]

Προσωρινός πρόεδρος Επεξεργασία

Ενώ παρευρισκόταν στη σύνοδο κορυφής της Αφρικανικής Ένωσης στην Αίγυπτο, ο Μουαναγουάσα υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο στις 29 Ιουνίου του 2008. Ο Μπάντα ανέλαβε προσωρινός Πρόεδρος. Οι πληροφορίες που έρχονταν στο φως για την κατάσταση της υγείας του προέδρου απηχούσαν αισιοδοξία, ωστόσο αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό.[8]

Το Κοινοβούλιο στη χώρα συνήλθε στις 5 Αυγούστου του 2008 και ο Μπάντα διόρισε άλλον επικεφαλής της κυβέρνησης για οικονομικά θέματα, θέση που κατείχε ο ίδιος.[9] Ο Μουαναγουάσα απεβίωσε στις 19 Αυγούστου του 2008[10] και πρόεδρος έγινε επίσημα ο Μπάντα.

Εκλογές 2008 Επεξεργασία

Στις 30 Οκτωβρίου του 2008 διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, ο πρόεδρος Ρουπία Μπάντα προηγείτο του υποψηφίου της Αντιπολίτευσης, Μάικλ Σάτα. Ο Σάτα κατήγγειλε νοθεία και τρομοκράτηση των ψηφοφόρων από τις δυνάμεις ασφαλείας.[11] Με καταμετρημένες τις 43 από τις 150 συνολικά εκλογικές περιφέρειες, ο ηγέτης της Αντιπολίτευσης, Μάικλ Σάτα προηγήθηκε αρχικά με άνω του 50 τοις εκατό των ψήφων.[12] Ωστόσο, τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν την 1η Νοεμβρίου με καταμετρημένες 148 εκλογικές περιφέρειες έφεραν ξανά τον Μπάντα να προηγείται με 40% έναντι 38,5% για το Σάτα.[13] Η Αντιπολίτευση δεν έκανε δεκτό το αποτέλεσμα και απείλησε με προσφυγή στα δικαστήρια.[14] Στις 2 Νοεμβρίου επιβεβαιώθηκε η οριακή νίκη του Μπάντα,με την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων.[15] . Σύμφωνα με αυτά, πρόεδρος εξελέγη ο Μπάντα με 40,09% των ψήφων έναντι 38,13% για το Σάτα. Ο Μπάντα ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα την ίδια ημέρα, χρησιμοποιώντας την περίσταση για να απευθύνει κάλεσμα για ενότητα. Οι υποστηρικτές του Σάτα πρωταγωνίστησαν σε επεισόδια στη Λουσάκα και στην πόλη Κίτουε, την 1η και στις 2 Νοεμβρίου. Το Ίδρυμα για την Πρόοδο της Δημοκρατίας, μια μη κυβερνητική οργάνωση , προέβη σε αυτόνομη καταμέτρηση των ψήφων και τα αποτελέσματά του ήταν ίδια με τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν από την Εφορευτική Επιτροπή.

Ήττα στις εκλογές του 2011 Επεξεργασία

Ο Μπάντα κατήλθε ξανά υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές που έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2011. Ηττήθηκε από τον αντίπαλό του, Μάικλ Σάτα, ο οποίος και τον διαδέχθηκε στο αξίωμα.

Στις 25 Μαρτίου του 2013, ο Μπάντα συνελήφθη από την αστυνομία της Ζάμπια με την κατηγορία της διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας για την περίοδο που ήταν πρόεδρος της χώρας. Αργότερα αφέθηκε ελεύθερος αφού κατέβαλε εγγύηση 500.000ZK. Ο Μπάντα κατηγορείται για την κλοπή 11 εκατομμυρίων δολαρίων, μέρος των οποίων χρησιμοποίησε, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, για την προεκλογική του εκστρατεία τον Σεπτέμβριο του 2011.[16]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Shapi Shacinda, "Mwanawasa warns challenger, names new cabinet", Reuters (IOL), 9 Οκτωβρίου 2006.
  2. James Butty, "Zambian President Has Had a History of Hypertension, Says Information Minister", VOA News, 2 Ιουλίου 2008.
  3. «Πέθανε ο πρώην της Ζάμπιας, Ρουπία Μπάντα, σε ηλικία 85 ετών». Newsbeast. 12 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2022. 
  4. "I Am Overwhelmed By the Appointment, Says Banda", Sunday Post (tmcnet.com), 10 Οκτωβρίου 2006.
  5. Sellstr̀eom, Tor. Sweden and National Liberation in Southern Africa, 2002. Page 404.
  6. Diplomatic List, 1967, U.S. Department of State.
  7. "Zambian leader 'wants to make up with Mugabe'", AFP (IOL), 1η Αυγούστου 2007.
  8. "Mwanawasa's condition 'promising'", Sapa-AFP (IOL), 25 Ιουλίου 2008.
  9. "Zambian parliament meets", Sapa-Associated Press (IOL), 5 Αυγούστου 2008.
  10. BBC Zambia's president dies in France,19 Αυγούστου 2008
  11. BBC NEWS, Zambian candidate claims rigging, 30 Οκτωβρίου 2008.
  12. Zambia's opposition ahead in presidential poll[νεκρός σύνδεσμος] AFP μέσω Yahoo News, 31 Οκτωβρίου 2008.
  13. «The Electoral Commission of Zambia - Downloads | 2008 Results». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2008. 
  14. Nasreen Seria, "Zambia's Banda Holds Lead With Most Votes Counted (Update1)", Bloomberg.com, 2 Νοεμβρίου 2008.
  15. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2008. 
  16. «Former Zambian president, Rupiah Banda, arrested for alleged corruption». Associated Press μέσω Fox News. 25 Μαρτίου 2013. http://www.foxnews.com/world/2013/03/25/former-zambian-president-rupiah-banda-arrested-for-alleged-corruption/. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2013.