Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ

Ο Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ (περί το 1215 - 3 Μαΐου 1295) βαρόνος, Κοντόσταυλος της Σκωτίας και της Αγγλίας, αντιβασιλιάς της Σκωτίας και διεκδικητής του θρόνου της Σκωτίας στη Μεγάλη Αιτία (1290 - 1292) ήταν γιος του Ρόμπερτ ντε Μπρους, 4ου λόρδου του Άναντεϊλ και της Ισομπέλ του Χάντινγκτον. Ο εγγονός του Ροβέρτος Α΄ της Σκωτίας έγινε ένας από τους μεγαλύτερους βασιλείς της Σκωτίας. Ο Ρόμπερτ ήταν εγγονός του Δαβίδ του Χάντιγκτον και της Ματίλντας του Τσέστερ, δισέγγονος του Ερρίκου της Σκωτίας και της Άντα ντε Βαρέν και τρισέγγονος του Δαυίδ Α΄ της Σκωτίας και της Μαώ του Χάντιγκτον. Ο Ρόμπερτ ήταν επίσης λόρδος του Χάρτλπουλ στο Ντάραμ, του Γρουάιτλ και του Χάτφιλντ Μπρόαντοακ στο Έσσεξ, από την πρώτη σύζυγο του πήρε το χωριό του Ριπ στο Σάσσεξ και από τη δεύτερη σύζυγο του το Ίρεμπι στο Κάμπερλαντ.

Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Robert de Brus (Σκωτικά)
Γέννηση	1210
Θάνατος	31  Μαρτίου 1295 Lochmaben
Τόπος ταφής	Gisborough Priory
Χώρα πολιτογράφησης	Σκωτία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Αγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Isabella of Gloucester and Hertford (από 1240) Christina de Ireby (από 1273)
Τέκνα	Ρόμπερτ ντε Μπρους, 6ος λόρδος του Άναντεϊλ Euphemia Bruce William de Brus Richard de Brus Isabel de Bruce John de Brus
Γονείς	Ρόμπερτ ντε Μπρους, 4ος λόρδος του Άναντεϊλ και Ισομπέλ του Χάντινγκτον
Οικογένεια	Οίκος του Μπρους
Θυρεός

Η περιουσία της οικογένειας του αυξήθηκε μετά την ήττα του Σίμον ντε Μόντφορντ στη μάχη του Ίβσαμ (1265) με μια σειρά από δωρεές που πήρε από τα εδάφη των επαναστατημένων βαρόνων στο Γιορκσάιρ, τη Νορθουμβρία και το Μπέντφορντσερ. Τα εδάφη αυτά ο ομώνυμος γιος του Ρόμπερτ πλήρωσε στον θείο του Βερνάρδο και στον Γιλβέρτο ντε Κλερ, 7ο κόμη του Γκλόστερ σαν λύτρα για την απελευθέρωση του πατέρα του μετά την ήττα και την αιχμαλωσία του 5ου λόρδου στη μάχη του Λιους (1264) Ο Ερρίκος Γ΄ της Αγγλίας αποκατέστησε τον Ρόμπερτ στη θέση του δικαστή, του Κοντόσταυλου και του φύλακα του κάστρου του Καρλάιλ (1267) θέσεις που είχε χάσει από το 1255. Ο Ρόμπερτ ζήτησε συγχώρεση από τον Αλέξανδρο Γ΄ της Σκωτίας και κατόπιν οι γιοι του ενώθηκαν με τους πρίγκιπες Εδουάρδο και Εδμόνδο σε Σταυροφορία την τετραετία 1270 - 1274. Ο Ροβέρτος πιθανό δεν συμμετείχε ή επέστρεψε νωρίτερα καθώς τον Οκτώβριο του 1271 δέχτηκε ένα έγγραφο παραίτησης στο Γρουίτλ του Έσσεξ.

Κρίση διαδοχής στη Σκωτία

Το Οικόσημου των Μπρους του Άναντεϊλ

Τη διετία 1271 - 1272 ο Ρόμπερτ ζήτησε το χέρι της Μαρζορί του Κάρικ, της πλούσιας κληρονόμου του Νάιλ του Κάρικ, 2ου κόμη του Κάρικ για τον ομώνυμο γιο του Ρόμπερτ ντε Μπρους. Την ίδια εποχή πέθανε η πρώτη σύζυγος του Ισαβέλλα ντε Κλερ του Γκλόστερ και του Χέρτφορντ, η τελευταία καταγραφή για την ίδια ήταν ένα δώρο από ελάφι που δέχτηκε από τον βασιλιά Ερρίκο στο Έσσεξ (1271). Στις 3 Μαΐου 1273 ο Ρόμπερτ προχώρησε σε δεύτερο γάμο με τη Χριστίνα του Ίρεμπι τη χήρα του Αδάμ Τζέσμοντ του κόμη της Νορθουμβρίας, ο γάμος έφερε στην οικογένεια Μπρους μεγάλο αριθμό εδαφών στο Κάμπερλαντ. Ο πατέρας Ρόμπερτ μετά τον δεύτερο γάμο περιορίστηκε στη διοίκηση των οικογενειακών εδαφών στα βόρεια ενώ οι γιοι του κυβέρνησαν στον νότο.

Ο Ρόμπερτ ντε Μπρους ήταν αντιβασιλιάς της Σκωτίας την περίοδο που ο δεύτερος ξάδελφος του Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας ήταν ακόμα ανήλικος, σαν πιο στενός συγγενής του ήταν υποψήφιος διάδοχος του θρόνου σε περίπτωση που πέθαινε χωρίς απογόνους. Η μεγάλη δυναστική κρίση ξέσπασε στον Οίκο του Ντάνκελντ στα τέλη της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄ όταν και τα τρία παιδιά του πέθαναν πρόωρα σε λίγα χρόνια. Ο μεσήλικας Αλέξανδρος Γ΄ υποχρεώθηκε να ορίσει διάδοχο (1284) τη μοναδική κληρονόμο και εγγονή του από την κόρη του Μαργαρίτα της Νορβηγίας ή Κυρία της Νορβηγίας που ζούσε στη Νορβηγία και βρισκόταν ακόμα σε βρεφική ηλικία. Ο Αλέξανδρος Γ΄ προχώρησε σε δεύτερο γάμο με τη Γιολάντα του Ντρε στις 1 Νοεμβρίου 1285 με άμεσο στόχο να αποκτήσει γιο και διάδοχο αλλά αμέσως μετά πέθανε σε ατύχημα με το άλογο του σε ηλικία 45 ετών (1286). Ο θάνατος του έφερε τεράστια δυναστική κρίση στη Σκωτία, η τρίχρονη Μαργαρίτα από τη Νορβηγία ορίστηκε διάδοχος του θρόνου αλλά πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου 1290 στις Ορκάδες σε ηλικία 7 ετών ενώ βρισκόταν στον δρόμο για να έρθει στη Σκωτία και να ορκιστεί βασίλισσα. Με τον πρόωρο θάνατο της Μαργαρίτας εμφανίστηκαν 13 ευγενείς διεκδικητές του θρόνου ανάμεσα τους και ο Ρόμπερτ Μπρους.

Εκλογή του Τζων Μπάλλιολ στον θρόνο

Η σφραγίδα του Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ου λόρδου του Άναντεϊλ

Μετά τον τερματισμό της κύριας βασιλικής γραμμής των Ντάνκελντ του Γουλιέλμου τον Λέοντα τον θρόνο διεκδίκησαν οι απόγονοι του αδελφού του Δαβίδ του Χάντιγκτον. Οι δυο διεκδικητές ήταν ο Τζων Μπάλλιολ και ο ίδιος ο Ρόμπερτ ντε Μπρους σαν απόγονοι των θυγατέρων του Δαυίδ Μαργαρίτας του Χάντιγκτον και Ισομπέλ του Χάντινγκτον αντίστοιχα. Ο Ρόμπερτ ντε Μπρους καταγόταν από τη μικρότερη κόρη του Δαυίδ ενώ ο Μπάλλιολ από τη μεγαλύτερη, από την άλλη πλευρά ο Μπρους ήταν δεύτερος ξάδελφος των βασιλέων της Σκωτίας και τέταρτης γενιάς απόγονος του Δαυίδ Α΄ της Σκωτίας ενώ ο Μπάλλιολ τρίτος ξάδελφος και πέμπτης γενιάς απόγονος του Δαυίδ Α΄. Η δυναστική κρίση που ξέσπασε το 1292 κατοχύρωσε τελικά τον θρόνο της Σκωτίας στον μεγάλο αντίπαλο του Ρόμπερτ ντε Μπρους Τζων Μπάλλιολ τα γεγονότα έχουν ως εξής :

Μετά τον θάνατο της νεαρής Μαργαρίτας ο Ρόμπερτ ντε Μπρους βάδισε με ένα στρατιωτικό σώμα με τη βοήθεια των κομήτων του Μαρ και του Άθολ με άγνωστες προθέσεις. Ο επίσκοπος του Αγίου Ανδρέα Ουίλλιαμ Φρέιζερ τρομοκρατήθηκε από την πιθανότητα έκρηξης εμφυλίου, στράφηκε στον Εδουάρδο Α΄ της Αγγλίας και ζήτησε τη βοήθεια του για την εκλογή του νέου βασιλιά. Ο Εδουάρδος Α΄ της Αγγλίας συμφώνησε να τοποθετηθεί πρόεδρος της διαδικασίας σε αντάλλαγμα ζήτησε να του δηλώσει ο νέος βασιλιάς της Σκωτίας την υποτέλεια του, οι κηδεμόνες αρνήθηκαν αλλά ο Τζων Μπάλλιολ έσπευσε πρώτος να δηλώσει υποτέλεια στον Εδουάρδο, μετά τους υποψηφίους υπέκυψαν και οι κηδεμόνες στις απαιτήσεις του Άγγλου βασιλιά. Στις 3 Αυγούστου 1291 ο Εδουάρδος Α΄ ζήτησε από τον Μπρους και τον Μπάλλιολ να επιλέξουν 40 εκλέκτορες για τη διαδικασία ενώ ο ίδιος συμμετείχε με 24 εκλέκτορες. Το εκλεκτορικό σώμα αποφάσισε στις αρχές Νοεμβρίου να δώσει το στέμμα της Σκωτίας στον Τζων Μπάλλιολ, ο ίδιος ο Άγγλος βασιλιάς επικύρωσε σαν πρόεδρος την απόφαση στις 17 Νοεμβρίου, η στέψη του Μπάλλιολ έγινε στις 30 Νοεμβρίου στο αβαείο της Σκον. Ο Τζων Μπάλλιολ ορκίστηκε στις 26 Δεκεμβρίου υποτέλεια στον Εδουάρδο Α΄, ο Άγγλος βασιλιάς έκανε σαφές από την αρχή ότι θα συμπεριφερθεί στο βασίλειο της Σκωτίας σαν να είναι δικό του φέουδο ενώ οι Μπρους ήταν έντονα δυσαρεστημένοι από την εκλογή.

Τελευταία χρόνια

Ο Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ ανέθεσε την ηγεμονία του Άναντεϊλ στον γιο και διάδοχο του Ρόμπερτ ντε Μπρους, 6ο λόρδο του Άναντεϊλ, αμέσως μετά η σύζυγος του νεώτερου Ρόμπερτ Μάρτζορι, κόμισσα του Κάρικ πέθανε και ο 6ος λόρδος κληροδότησε την κομητεία του Κάρικ στον γιο του Ροβέρτο Μπρους τον μελλοντικό βασιλιά. Ο 5ος λόρδος πήρε το Ίρμπι στο Κάμπερλαντ για λογαριασμό της δεύτερης συζύγου του, την επόμενη χρονιά αγόρασε την κομητεία της Ντάραμ στην οποία ο επίσκοπος είχε μεγάλες ελευθερίες. Ο Ρόμπερτ ντε Μπρους, 5ος λόρδος του Άναντεϊλ πέθανε στο κάστρο του Λόχμαμπεν και τάφηκε στη μονή του Γκίσμπορου στο Κλίβελαντ.

Οικογένεια

Με την πρώτη σύζυγο του Ισαβέλλα ντε Κλερ απέκτησε :

• Ισαβέλλα ντε Μπρους (1249 - 1284), παντρεύτηκε στον πρώτο γάμο της τον Σερ Τζων Φίτζμαρμαντουκ κόμη του Ντάραμ, Σερίφη του βορείου Ντάραμ και λόρδο του Σκωτσέζικου κόλπου ανάμεσα στον Κόλπο του Φορθ και τις Ορκάδες. Πολέμησε στο πλευρό των Άγγλων στις 22 Ιουλίου 1298 στη μάχη του Φόλκερκ και ήταν παρόν στην πολιορκία του κάστρου του Καρλάβεροκ (1300). Υποστήριξε τον κόμη του Ρίτσμοντ όταν ο Ροβέρτος Μπρους και οι Σκωτσέζοι επαναστάτες εξορίστηκαν από το Γκάλογουεϊ, το 1309 έγινε κατάσχεση της πανοπλίας και των προμηθειών του και έγινε κυβερνήτης της πόλης του Αγίου Ιωάννη του Περθ από το 1310 μέχρι τον θάνατο του. Η Ισαβέλλα ντε Μπρους τάφηκε στην κομητεία του Ντάραμ στο Ίζινγκτον.
• Ρόμπερτ ντε Μπρους, 6ος λόρδος του Άναντεϊλ
• Γουλιέλμος ντε Μπρους, παντρεύτηκε την Ελισάβετ του Σαλλί χωρίς να αποκτήσει παιδιά
• Σερ Βερνάρδος ντε Μπρους του Κόνινγκτον, παντρεύτηκε στον πρώτο του γάμο την Αλικία ντε Κλερ και στον δεύτερο γάμο του την Κωνσταντία του Μορλέιν και απέκτησε:
  • Ιωάννης Μπρους του Έξτον ο οποίος απέκτησε :
    • Τζέιν Μπρους, παντρεύτηκε τον Σερ Νικόλας Γκριν.
• Ριχάρδος ντε Μπρους (πέθανε στις 26 Ιανουαρίου 1287), ανύπαντρος και χωρίς απογόνους

Με τη δεύτερη σύζυγο του Χριστίνα (πέθανε περί το 1305) κόρη και διάδοχο του Γουλιέλμου ντε Ιρεμπί της Κάμπρια δεν απέκτησε παιδιά.

Δεν υπάρχουν ιστορικές καταγραφές ότι είχε νόθα παιδιά.

Πηγές

• Blakely, Ruth Margaret. The Brus Family in England and Scotland: 1100–1295
• Mackay, Aeneas James George (1886). "Bruce, Robert (1210-1295)". In Stephen, Leslie. Dictionary of National Biography. 7. London: Smith, Elder & Co
• Richardson, Douglas, Magna Carta Ancestry, Baltimore, Md., 2005
• Stevenson, JH (1914). Heraldry in Scotland. Vol. 1