Η Σαλώμη Αλεξάνδρα ή Αλεξάνδρα Σαλώμη ή Σελαμσιών[1] (Σαλόμ Ζιόν,שלומציון) ανέλαβε τη διακυβέρνηση του Ασμοναϊκού βασιλείου ύστερα από τον θάνατο του συζύγου της Αλεξάνδρου Ιανναίου. Έπειτα από τη Γοθολία που βρέθηκε στον θρόνο του βασιλείου του Ιούδα επί μία εξαετία (842-836 π.Χ.) [2] ήταν η δεύτερη γυναίκα που κατακτούσε το ίδιο αξίωμα[3].

Σαλώμη Αλεξάνδρα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
שלומציון אלכסנדרה (Εβραϊκά)
Γέννηση140 π.Χ. (περίπου)
Θάνατος67 π.Χ.
Χώρα πολιτογράφησηςHasmonean Kingdom
ΘρησκείαΙουδαϊσμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑλέξανδρος Ιανναίος
Αριστόβουλος Α΄
ΤέκναΥρκανός Β΄
Αριστόβουλος Β΄
ΟικογένειαΑσμοναϊκή δυναστεία
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαKing of Judea (75 π.Χ.–67 π.Χ.)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ασμοναϊκό βασίλειο υπό τη Σαλώμη Αλεξάνδρα.

Οι πρώτες ενέργειες της Σαλώμης Αλεξάνδρας

Επεξεργασία

Ο Αλέξανδρος Ιανναίος πέθανε στην έρημο (76 π.Χ.) πολιορκώντας το φρούριο Ράγαβα. Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες που άφησε στη σύζυγο του ο θάνατος του θα έπρεπε να παραμείνει μυστικός μέχρι την κατάληψη του φρουρίου. Κατόπιν η βασίλισσα θα έπρεπε να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ, να τελέσει θρίαμβο για τη νίκη και να διασφαλίσει την εξουσία της συμβιβαζόμενη με τους Φαρισαίους[4].

Η Σαλώμη Αλεξάνδρα ακολούθησε τις εντολές του συζύγου της. Οι Φαρισαίοι συμβιβάστηκαν και δεν αμαύρωσαν τη μνήμη του[5][6]. Ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος από τους δύο γιους που είχε αποκτήσει με τον Αλέξανδρο Ιανναίο, ο Υρκανός διορίστηκε αρχιερέας, παρά το γεγονός η ηλικία του δεν ταίριαζε με αυτό το αξίωμα καθώς ήταν νεότατος ενώ ο αδελφός του Αριστόβουλος παρέμεινε ιδιώτης[7] [8].

Η κυριαρχία των Φαρισαίων

Επεξεργασία
 
Το Ασμοναϊκό βασίλειο στη μεγαλύτερη του έκταση, υπό τη Σαλώμη Αλεξάνδρα

Οι Φαρισαίοι κυριάρχησαν στο Συνέδριο (Σανχεντρίν) ενώ οι Σαδδουκαίοι με εντολή της βασίλισσας απομακρύνθηκαν από την Ιερουσαλήμ και εγκαταστάθηκαν σε άλλες πόλεις[9][10].

Η Σαλώμη Αλεξάνδρα γρήγορα βρέθηκε υπό την επιρροή των Φαρισαίων. Αυτοί την έπεισαν να εκτελέσει έναν πολίτη τον Διογένη που είχε πρωτοστατήσει στις εναντίον τους διώξεις στο παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα εξαπέλυσαν ένα κύμα διώξεων εναντίον και άλλων πολιτών που στο παρελθόν είχαν κάνει το ίδιο[11][12]. Τελικά αυτά τα γεγονότα σταμάτησαν με την παρέμβαση του Αριστόβουλου[13][14].

Εξωτερική πολιτική

Επεξεργασία
 
Το βασίλειο της Αρμενίας(1ος π.Χ.αιώνας).

Λίγα χρόνια αργότερα όλη η Συρία βυθισμένη στο χάος έπεφτε στα χέρια του βασιλιά της Αρμενίας Τιγράνη Ι ο οποίος κινούνταν προς νότο. Έτσι το 72 π.Χ. ο Τιγράνης κατέλαβε τη Δαμασκό και το 69 π.Χ. πολιόρκησε την Πτολεμαΐδα όπου είχε καταφύγει η Κλεοπάτρα Σελήνη της οποίας ο γιος Αντίοχος ΧΙΙΙ Ασιατικός είχε αναγνωριστεί από τους Ρωμαίους ως νόμιμος διάδοχος του πατέρα του Αντίοχου Χ. Η Αλεξάνδρα Σαλώμη πανικοβλήθηκε και έσπευσε στην περιοχή προκειμένου να εξαγοράσει την ανεξαρτησία της χώρας της προσφέροντας στον Αρμένιο βασιλιά βαρύτιμα δώρα[15][16].

Ο Τιγράνης αναγκάστηκε να γυρίσει στην πατρίδα του όταν έμαθε ότι εκεί είχε καταφύγει ο Μιθριδάτης VI. Η εμπλοκή του στον Γ’ Μιθριδατικό πόλεμο απομάκρυνε τον εξωτερικό κίνδυνο[17][18].

Αριστόβουλος εναντίον Υρκανού. Το τέλος της Σαλώμης Αλεξάνδρας

Επεξεργασία

Λίγο χρόνια αργότερα η εποχή της ειρήνης και της ευημερίας στην οποία βρίσκονταν το Ασμοναϊκό βασίλειο διακόπηκε απότομα, [9] όταν η Σαλώμη Αλεξάνδρα αρρώστησε και ο Αριστόβουλος βρήκε την ευκαιρία να καταλάβει μαζί με τους πολυάριθμους οπαδούς του αρκετά φρούρια της υπαίθρου και να αυτοανακηρυχθεί βασιλιάς[19][20]. Η Σαλώμη Αλεξάνδρα που είχε ήδη λίγους μήνες πριν ανακηρύξει συμβασιλέα της τον Υρκανό[21], όταν το πληροφορήθηκε αυτό διέταξε να φυλακιστούν η γυναίκα και τα παιδιά του Αριστόβουλου στο φρούριο της Βάριδος στην Ιερουσαλήμ[22].

Πριν όμως προλάβει να πάρει και άλλα μέτρα εναντίον του Αριστόβουλου πέθανε (67 π.Χ.) [23][24][25].

Η Σαλώμη Αλεξάνδρα στην τέχνη

Επεξεργασία

Η Σαλώμη Αλεξάνδρα αναφέρεται στο έργο της Τζούντι Σικάγο «Το Δείπνο».[26]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Robert Eisenman & Michael Wise Αποκαλύπτοντας τα 50 χειρόγραφα-κλειδιά της Νεκρής θάλασσας.Κεφ.4. Ημερολογιακά Κείμενα και Ιερατικές Εφημερίες .24. Ιερατικές Εφημερίες ΙΙΙ-Ο Αιμίλιος δολοφονεί (Χειρόγραφα Α-Ε-4Q323-324A-B). σελ. 151
  2. Ισραέλ Φινκελστάιν και Νίλ Άσερ Σίλμπερμαν. Βίβλος Η αλήθεια μέσα από τις ανασκαφές. ΠΙΝΑΚΑΣ 6. ΙΟΥΔΑÏΤΕΣ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΟΒΟΑΜ ΩΣ ΤΟΝ ΑΧΑΖ . σελ.306-307
  3. Jewish Encyclopedia ALEXANDRA (SALOME [acc. to Eusebius Σαλίνα]; full Jewish name Shalom Zion)
  4. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧV.5.[399]-[404]
  5. Jewish Encyclopedia ALEXANDRA (SALOME [acc. to Eusebius Σαλίνα]; full Jewish name Shalom Zion).Her Political Ability
  6. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.1.[405]-[406]
  7. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.2.[408]
  8. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.1. [109] σελ. 71
  9. 9,0 9,1 Βερέττας Μάριος Τα χειρόγραφα της Νεκρής θάλασσας.8.Το ιστορικό πλαίσιο των Χειρογράφων. σελ. 200
  10. Jewish Encyclopedia ALEXANDRA (SALOME [acc. to Eusebius Σαλίνα]; full Jewish name Shalom Zion). Reestablishment of the Sanhedrin
  11. Библиотека Руслана Хазарзара. Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.2.[410]
  12. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.3. [113]σελ.73
  13. Библиотека Руслана Хазарзара. Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.2.[411]
  14. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.3. [114]σελ. 73
  15. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΕΛΕΥΚΙΔΩΝ ΥΠΟ ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ.σελ.194
  16. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.4.[419]-[420]
  17. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Γ’ ΜΙΘΡΙΔΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. (74-67π.Χ.). σελ. 203
  18. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.4.[421]
  19. Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.5.[422]-[428]
  20. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.4. [117]σελ. 73-75
  21. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.VΙ.1. [120] σελ. 75
  22. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.4. [118]σελ.75
  23. Jewish Encyclopedia ALEXANDRA (SALOME [acc. to Eusebius Σαλίνα]; full Jewish name Shalom Zion). Her Internal and External Policy.
  24. Библиотека Руслана Хазарзара. Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΧVΙ.6.[430]
  25. Ιώσηπος Ιστορία του Ιουδαϊκού πολέμου προς Ρωμαίους. Βιβλίο Α.V.4. [119]σελ.75
  26. «Brooklyn Museum: Alexandra of Jerusalem». www.brooklynmuseum.org. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2020. 


Προκάτοχος:
Αλέξανδρος Ιανναίος
Βασίλισσα των Ιουδαίων
76-67 π.Χ.
Διάδοχος:
Υρκανός Β΄