Βικιπαίδεια

Σεισμός του Ερζιντζάν (1939)

Ο σεισμός του Ερζιντζάν το 1939 έπληξε την ανατολική Τουρκία στις 27 Δεκεμβρίου 1939, στις 1:57:23 μ.μ. (τοπική ώρα), με μέγεθος 7,8 ρίχτερ και μέγιστη ένταση Μερκάλι XII (12, ο μέγιστος βαθμός στην κλίμακα, δηλαδή «ολική καταστροφή»). Ήταν ο δεύτερος ισχυρότερος σεισμός που καταγράφηκε στην Τουρκία, μετά το σεισμό της βόρειας Μικράς Ασίας το 1668.[2] Αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σε μια αλληλουχία βίαιων κραδασμών που επηρέασε την Τουρκία κατά μήκος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας μεταξύ 1939 και 1999. Επιφανειακή ρήξη, με οριζόντια μετατόπιση έως και 3,7 μέτρα, σημειώθηκε σε ένα τμήμα μήκους 360 χλμ. του ρήγματος της Ζώνης Βόρειας Ανατολίας.[3][4] Ο σεισμός ήταν η πιο σοβαρή φυσική απώλεια ζωών στην Τουρκία τον 20ό αιώνα, με 32.968 νεκρούς[4] και περίπου 100.000 τραυματίες.[5]

Σεισμός του Ερζιντζάν (1939)
Σεισμός του Ερζιντζάν (1939) is located in Τουρκία
Σεισμός του Ερζιντζάν (1939)
Ημερομηνία27 Δεκεμβρίου 1939 (1939-12-27)
Ώρα1:57:23 μ.μ.
Διάρκεια52 δευτερόλεπτα
Επίκεντρο39°46′N 39°35′E / 39.77°N 39.58°E / 39.77; 39.58Συντεταγμένες: 39°46′N 39°35′E / 39.77°N 39.58°E / 39.77; 39.58
ΡήγμαΡήγμα της Βόρειας Ανατολίας
ΤύποςΕπώθησης
Πληγείσες περιοχέςΕπαρχία Ερζιντζάν, Τουρκία
Συνολική ζημιά20 εκατομμύρια δολάρια
Τσουνάμι0,53 μέτρα
Απώλειες32.700–32.968 νεκροί[1]
100.000 τραυματίες[1]
δεδομένα

Σκηνικό Επεξεργασία

Το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας στη Μικρά Ασία είναι ένα όριο μεγάλου μετασχηματισμού ρήγματος όπου η Ευρασιατική πλάκα ολισθαίνει πέρα από τη μικρότερη Πλάκα της Ανατολίας. Έχοντας συνολικό μήκος πάνω από 1.600 χιλιόμετρα, το ρήγμα εκτείνεται από την Ανατολική Τουρκία μέχρι τη Θάλασσα του Μαρμαρά.[6] Το ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας ήταν και παραμένει πολύ ενεργό. Το Ερζιντζάν έχει καταστραφεί από σεισμούς τουλάχιστον 11 φορές από το 1.000 μ.Χ.[7] Μεταξύ 1942 και 1967, σημειώθηκαν έξι μεγάλοι σεισμοί κατά μήκος του ίδιου ρήγματος, με τρεις πάνω από 7 ρίχτερ.[8][9]

Σεισμός Επεξεργασία

Με επίκεντρο κοντά στην πόλη Ερζιντζάν, η ρήξη του σεισμού εξαπλώθηκε προς τα δυτικά για μήκος 400 χλμ.[10] Οι επιφανειακές ρήξεις είναι ακόμα ορατές μέχρι σήμερα. Σχηματίστηκε επιφανειακή ρήξη έως και 360 χλμ. Υπολογίστηκε μια μέση μετατόπιση επιφάνειας μεταξύ 2,3 και 8,8 μέτρων.[11] Κάθετες μετατοπίσεις μετρήθηκαν στα 0,5–2,0 μέτρα.[11] Η μέγιστη οριζόντια ολίσθηση ήταν 10,5 μέτρα [12] Το κούνημα κράτησε 52 δευτερόλεπτα.[13]  Προέκυψε ένα τσουνάμι με ύψη 1-3 μέτρα που έπληξε την ακτή της Μαύρης Θάλασσας.[14] Η μεταφορά τάσης Κούλομπ από τον σεισμό του 1939 προώθησε ρήξεις που εξελίσσονταν προς τα δυτικά κατά μήκος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας. Δέκα σεισμοί μεγαλύτεροι από 6,7 ρίχτερ έχουν προκαλέσει ρήξη 1.000 χλ. σε τμήμα του ρήγματος από το 1939.[15]

Ζημιές Επεξεργασία

Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε 116.720 κτίρια.[16] Το χειμώνα, ήταν δύσκολο να φτάσει η βοήθεια στις πληγείσες περιοχές.

Αρχικά, ο αριθμός των νεκρών ήταν 8.000 άνθρωποι. Την επόμενη μέρα, στις 27 Δεκεμβρίου, αναφέρθηκε ότι είχε αυξηθεί στις 20.000. Την ίδια μέρα, η θερμοκρασία έπεσε στους -30 °C. Ξεκίνησε έκτακτη επιχείρηση διάσωσης. Μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 1940, σχεδόν 33.000 κάτοικοι είχαν πεθάνει λόγω του σεισμού και λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, των συνθηκών χιονοθύελλας και των πλημμυρών.[17]

Επακόλουθα Επεξεργασία

Η ολική καταστροφή του σεισμού ώθησε την Τουρκία να υιοθετήσει αντισεισμικούς κανονισμούς δόμησης.[18] Ήταν τόσο εκτεταμένες οι ζημιές στην πόλη Ερζιντζάν, που η παλιά της τοποθεσία εγκαταλείφθηκε εντελώς και ένας νέος οικισμός ιδρύθηκε λίγο πιο βόρεια.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 USGS (September 4, 2009), PAGER-CAT Earthquake Catalog, Version 2008_06.1, Γεωλογικό Ινστιτούτο Ηνωμένων Πολιτειών, https://earthquake.usgs.gov/static/lfs/data/pager/catalogs/ 
  2. ↑ «Historic Worldwide Earthquakes». Γεωλογικό Ινστιτούτο Ηνωμένων Πολιτειών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  3. ↑ «Erzincan, Turkey, 1939 December 26 23:57 UTC, Magnitude 7.8». Historic Earthquakes (στα Αγγλικά). USGS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2016. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Gürsoy, Halil; Tatar, Orhan; Akpınar, Zafer; Polat, Ali; Mesci, Levent; Tunçer, Doğan (2013-04-01). «New observations on the 1939 Erzincan Earthquake surface rupture on the Kelkit Valley segment of the North Anatolian Fault Zone, Turkey» (στα αγγλικά). Journal of Geodynamics. SI : Tethyan Evolution and Active Tectonics in Anatolia dedicated in honour of Prof. Dr. Ali Koçyiğit’s retirement 65: 259–271. doi:10.1016/j.jog.2012.06.002. ISSN 0264-3707. Bibcode: 2013JGeo...65..259G. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264370712000981. 
  5. ↑ Gürsoy, H.· Akpınar, Z.· Tatar, O.· Koçbulut, F.· Sezen, T.F.· Mesci, B.L.· Polat, A.· Kavak, K.Ş.· Tunçer, D.· Yaman, S. (Νοεμβρίου 2006). «1939 Erzincan depremi yüzey kırığı haritalama çalışmaları (Reşadiye batısı - Koyulhisar arası): ilk gözlemlere ait bulgular» (PDF) (στα Τουρκικά). Dokuz Eylül Üniversitesi. σελίδες 2–4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Νοεμβρίου 2009. 
  6. ↑ «The North Anatolian Fault». Lamont–Doherty Earth Observatory. Columbia University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2021. 
  7. ↑ HAÇİN, İlhan (Μαρτίου 2014). «1939 ERZİNCAN BÜYÜK DEPREMİ». Cumhuriyet Üniversitesi. 
  8. ↑ Gürsoy, Halil; Tatar, Orhan; Akpınar, Zafer; Polat, Ali; Mesci, Levent; Tunçer, Doğan (2013-04-01). «New observations on the 1939 Erzincan Earthquake surface rupture on the Kelkit Valley segment of the North Anatolian Fault Zone, Turkey» (στα αγγλικά). Journal of Geodynamics. SI : Tethyan Evolution and Active Tectonics in Anatolia dedicated in honour of Prof. Dr. Ali Koçyiğit’s retirement 65: 259–271. doi:10.1016/j.jog.2012.06.002. ISSN 0264-3707. Bibcode: 2013JGeo...65..259G. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264370712000981. 
  9. ↑ «Major Turkish Earthquakes of the 20th Century». Buffalo, NY: MCEER. 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012. 
  10. ↑ H. Fuenzalida, L. Dorbath, A. Cisternas, H. Eyidogan, A. Barka, L. Rivera, H. Haessler, H. Philip, N. Lyberis (April 1997). «Mechanism of the 1992 Erzincan earthquake and its aftershocks, tectonics of the Erzincan Basin and decoupling on the North Anatolian Fault». Geophysical Journal International 129 (1): 1–28. doi:10.1111/j.1365-246X.1997.tb00935.x. Bibcode: 1997GeoJI.129....1F. https://academic.oup.com/gji/article/129/1/1/587038. Ανακτήθηκε στις 16 March 2021. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Gürsoy, Halil; Tatar, Orhan; Akpınar, Zafer; Polat, Ali; Mesci, Levent; Tunçer, Doğan (2013). «New observations on the 1939 Erzincan Earthquake surface rupture on the Kelkit Valley segment of the North Anatolian Fault Zone, Turkey». Journal of Geodynamics (Elsevier) 65: 259–271. doi:10.1016/j.jog.2012.06.002. Bibcode: 2013JGeo...65..259G. 
  12. ↑ Ömer, Emre; Hisao, Kondo; Selim, Özalp; Hasan, Elmaci (2021). «Fault geometry, segmentation and slip distribution associated with the 1939 Erzincan Earthquake rupture along the North Anatolian Fault, Turkey». Geological Society, London, Special Publications 501 (1): 23–70. doi:10.1144/SP501-2019-141. Bibcode: 2021GSLSP.501...23E. 
  13. ↑ «Erzincan depreminin 80.yıl dönümü! Büyük Erzincan depremi kaç şiddetinde oldu?» (στα Τουρκικά). 27 Δεκεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2020. 
  14. ↑ «Tsunami Türkiye'yi de vurmuş». Hürriyet (στα Τουρκικά). Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2020. 
  15. ↑ Stein, Ross S.; Barka, Aykut A.; Dieterich, James H. (1997). «Progressive failure on the North Anatolian fault since 1939 by earthquake stress triggering». Geophysical Journal International 128 (3): 594–604. doi:10.1111/j.1365-246X.1997.tb05321.x. Bibcode: 1997GeoJI.128..594S. 
  16. ↑ Flight, Tim (26 Δεκεμβρίου 2018). «The Erzincan Earthquake killed around 33,000 people on December 26th 1939». History Collection. 
  17. ↑ Ranguelov, Boyko. «The Erzincan 1939 Earthquake» (PDF). Second Balkan Geophysical Conference and Exhibition. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012. 
  18. ↑ Reitherman, R. (2012). Earthquakes and Engineers: An International History. Αμερικανική Εταιρεία Πολιτικών Μηχανικών. σελίδες 226–228. ISBN 978-0-7844-1071-4. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • Yalciner, A. C.; Pelinovsky, E. N. (2004), «The Source Mechanism of 1939 Black Sea Tsunami», AGU Spring Meeting Abstracts 2004: OS13A–06 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σεισμός_του_Ερζιντζάν_(1939)&oldid=10306594"