Σερβικό Φιλελεύθερο Κόμμα

Το Φιλελεύθερο κόμμα (σερβικά : Либерална странка) είναι ένα από τα τρία πολιτικά κόμματα που εμπλέκονται σημαντικά στην πολιτική ζωή της Σερβίας τον 19ο αιώνα. Ιδρύθηκε επίσημα το 1881 στο Πριγκιπάτο της Σερβίας.

Οι ιδρυτές των Φιλελευθέρων εμφανίζονται στην πολιτική ζωή της Σερβίας και τη δεκαετία του 1840. Εμφανίζονται πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αλεξάνδρου Καραγιώργεβιτς με την ονομασία Υπερασπιστές του συντάγματος, Φιλελεύθεροι που είναι στην αντιπολίτευση, ανάμεσά τους ήταν εξέχοντα πρόσωπα της εποχής, ο Βλαντιμίρ Γιοβάνοβιτς, ο Γεβρέμ Γκρούιτς, ο Μίλοβαν Γιάνκοβιτς, ο Στόγιαν Μπόσκοβιτς, ο Αλίμπιε Βασιλίεβιτς και ο Γιόβαν Ίλιτς. Η πρώτη μορφή της πολιτικής τους οργάνωσης είναι ο Οργανισμός Σερβικής νεολαίας που ιδρύθηκε το 1847 και η δράση του απαγορεύτηκε το 1851.

Οι Φιλελεύθεροι συμμετείχαν στην εθνοσυνέλευση του Μαΐου στο Σρέμσκι Καρλόβσκι και στην Εθνοσυνέλευση Πετροβσκόι. Το 1858 έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μείωση του καθεστώτος του Αλέξανδρου Καραγιώργεβιτς. Φιλελεύθεροι αργότερα ίδρυσαν τη Ηνωμένη Νεολαία της Σερβίας. Με τις ιδέες του κόμματος ήταν κοντά ο Γιόβαν Ρίστιτς ο οποίος αργότερα θα γίνει πρόεδρος του Φιλελεύθερου Κόμματος.

Οι Φιλελεύθεροι ήταν Ρωσόφιλοι και υποστηριχτές της δυναστείας Ομπρένοβιτς, συνδέονταν στενά με την ορθόδοξη εκκλησία στη Σερβία. Όσο αφορά τις εθνικές πολιτικές παρέμεναν συνεπείς με το στόχο της ενοποίησης όλων των Σέρβων. Ήταν ένα πολιτικό ρεύμα που βρισκόταν μεταξύ των συντηρητικών και Ριζοσπαστών.

Το Φιλελεύθερο κόμμα, μετά την άνοδο στο θρόνο του Πέτρου Καραγιώργεβιτς χωρίζεται σε δύο μέρη, το ένα ονομάστηκε σε Εθνικό κόμμα υπό την ηγεσία του Στόγιαν Ρίμπαρατς, και το άλλη πήρε το όνομά Φιλελεύθερο Δημοκρατικό κόμμα υπό την ηγεσία του Βόισλαβ Βελίκοβιτς. Και τα δύο μέρη το 1904 συνεργάστηκαν με το όνομα Εθνικό κόμμα.

Πηγές

• Драгослав Јанковић: Рађање парламентарне демократије, Београд 1997.
• Миодраг Јовичић: Лексикон српске уставности 1804-1918, Београд 1999.