Σιδηροδρομική Γραμμή Ηρακλείου Κρήτης - Λατομείου Εσταυρωμένου

Η σιδηροδρομική γραμμή από τον Κούλε του λιμένος Ηρακλείου Κρήτης έως το λατομείο Εσταυρωμένου στον Ξηροπόταμο, μετρικού εύρους και μήκους 6 χιλιομέτρων, εντός της πόλεως του Ηρακλείου, λειτούργησε από το 1922 έως το 1937, είχε χαρακτήρα βιομηχανικού σιδηροδρόμου και σκοπό τη μεταφορά φυσικών και τεχνητών λίθων για την κατασκευή του λιμανιού του Ηρακλείου μέχρι την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του, το 1930, που αφορούσε τον βόρειο μώλο μήκους περί τα 1000 μέτρα. κατασκευάστηκε από την ανάδοχο εταιρεία κατασκευής του λιμένος, τη βρετανική Sir Robert McAlpine & Sons και ήταν η πιο γνωστή σιδηροδρομική γραμμή που λειτούργησε στην Κρήτη.[1] Ίχνη της σιδηροδρομικής γραμμής διασώζονται σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως στην παραλιακή οδό που διέρχεται από το πρώην Ξενία της οδού Σοφοκλή Βενιζέλου[2] και στην γέφυρα του Γιόφυρου πριν το Παγκρήτιο Στάδιο[3]. Στο ύψος του Παγκρητίου Σταδίου υπήρχε βορειοανατολική διακλάδωση προς την παραλία, προκειμένου να γίνονται αμμοληψίες και φόρτωση στα βαγόνια. Η σιδηροδρομική γραμμή εξυπηρετούσε και τη μεταφορά πετρελαίου στο εργοστάσιο της Παλαιάς Ηλεκτρικής (σημερινό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης) μέχρι το 1937. Παράλληλα μικρό δίκτυο βαγονέτων υπήρχε εντός του λιμένα για τη φορτοεκφόρτωση εμπορευμάτων.[4]

Σιδηροδρομική γραμμή Ηρακλείου Κρήτης - Λατομείου Εσταυρωμένου
Πληροφορίες
ΙδιοκτησίαOΛΗ
ΠεριοχήΔήμος Μαλεβιζίου, Δήμος Ηρακλείου
ΕίδοςΒιομηχανικός σιδηρόδρομος
ΤερματικοίΚούλες
Ξηροπόταμος
Σταθμοί2
Λειτουργία
Έναρξη λειτουργίας1922
Παύση λειτουργίας1937
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Μήκος γραμμής6 χλμ
Εύρος γραμμής1.000 χιλιοστά (μετρικό εύρος)

Η παλαιά όδευση της σιδηροδρομικής γραμμής, που σε μεγάλο μήκος της ακολουθεί την πορεία του παραθαλάσσιου βενετικού τείχους και την ακτογραμμή, βρίσκεται στη θέση όπου πολλοί Ηρακλειώτες καθημερινά περπατούν και αθλούνται χωρίς να γνωρίζουν οι περισσότεροι αυτή την ιστορική πτυχή του τόπου. Μπορεί η όδευση αυτή λοιπόν κάλλιστα να αποτελέσει μία πολιτιστική διαδρομή, κατά το παράδειγμα αντιστοίχων στο εξωτερικό, καθώς το θαλάσσιο μέτωπο του Ηρακλείου από το λιμάνι και τον Κούλε μέχρι τον Καράβολα πρόκειται για ένα πραγματικά όμορφο μέρος.[5][6]

Το 2018 η Αττικό Μετρό ανέφερε ότι βρίσκεται σε επαφές με τον Δήμο Ηρακλείου προκειμένου να εκπονηθεί μελέτη σκοπιμότητας για γραμμή τραμ[7] με προορισμό το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι Πεδιάδος.[8]

Σιδηροδρομικές μελέτες για λειτουργία σιδηροδρόμου στην Κρήτη έως το 1922 Επεξεργασία

  • Ηράκλειο - Πεδιάδα - Τυμπάκι: 1901[9]

Έτεροι βιομηχανικοί σιδηρόδρομοι Επεξεργασία

  • Πλακιάς (2,5 χλμ)[10]

Χάρτες Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Tzikas, Polykarpos; Konstantinos, Mamalakis; Tertipis, Dimitrios; Charitopoulos, Evangelos. «Μέσα σταθερής τροχιάς στην Κρήτη: Δίκτυα βιομηχανικών σιδηροδρόμων κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα» (στα αγγλικά). Proceedings of the 12th International Congress of Cretan Studies. https://www.academia.edu/41044939/%CE%9C%CE%AD%CF%83%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AE%CF%82_%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%AC%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7_%CE%94%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%B1_%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CF%83%CE%B9%CE%B4%CE%B7%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CF%89%CE%BD_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC_%CF%84%CE%BF_%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF_%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%8C_%CF%84%CE%BF%CF%85_20%CE%BF%CF%85_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1. 
  2. «Περί σιδηροδρομικών δικτύων στην Κρήτη». Cretan Landscape | Κρητικό Τοπίο. 13 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  3. «ΤΟΠΙΟ». to-pio.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2021. 
  4. Tzikas, Polykarpos; Konstantinos, Mamalakis; Tertipis, Dimitrios; Charitopoulos, Evangelos. «Μέσα σταθερής τροχιάς στην Κρήτη: Δίκτυα βιομηχανικών σιδηροδρόμων κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα» (στα αγγλικά). Proceedings of the 12th International Congress of Cretan Studies. https://www.academia.edu/41044939/%CE%9C%CE%AD%CF%83%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AE%CF%82_%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%AC%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7_%CE%94%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%B1_%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CF%83%CE%B9%CE%B4%CE%B7%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CF%89%CE%BD_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC_%CF%84%CE%BF_%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%BF_%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%8C_%CF%84%CE%BF%CF%85_20%CE%BF%CF%85_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1. 
  5. «Ακολουθώντας την παραθαλάσσια διαδρομή του τραίνου στο Μπεντενάκι Ηρακλείου». Cretan Landscape | Κρητικό Τοπίο. 12 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  6. «5+1 things you need to know about Heraklion: a smart travel guide». Cretanplaces (στα Αγγλικά). 3 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  7. Τραμ στο Ηράκλειο: Ένα έργο που σχεδιάζεται μια εικοσαετία
  8. Το τραμ κάνει στάση σε Ηράκλειο, Βόλο, Θεσσαλονίκη
  9. «ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ 17/9/1901 σελ.3». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019. 
  10. Η κλοπή του λιγνίτη στο Ρέθυμνο[νεκρός σύνδεσμος]

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία