Σιρίν Εμπάντι

Ιρανή δικηγόρος, βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης
(Ανακατεύθυνση από Σιρίν Εμπαντί)

Η Σιρίν Εμπάντι (περσικά: شيرين عبادى‎, 21 Ιουνίου 1947[9]) είναι Ιρανή πολιτική ακτιβίστρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δικηγόρος, πρώην δικαστής και ιδρύτρια του κέντρου υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν. Η Εμπάντι έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2003 για τη σημαντική και πρωτοπόρα προσπάθειά της για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως των γυναικών, των παιδιών και των προσφύγων. Ήταν η πρώτη Ιρανή και πρώτη μουσουλμάνα γυναίκα που έλαβε το βραβείο.[10][11] Το 2004 το περιοδικό Forbes την συμπεριέλαβε ως μία από τις «100 ισχυρότερες γυναίκες στον κόσμο»[12] και συμπεριλαμβάνεται επίσης σε ένα δημοσιευμένο κατάλογο με τις «100 πιο επιδραστικές γυναίκες όλων των εποχών». [13]

Σιρίν Εμπάντι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
شیر (Περσικά)
Γέννηση21  Ιουνίου 1947[1][2][3]
Χαμαντάν
ΚατοικίαΛονδίνο
ΕθνικότηταΠέρσες[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΙράν
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςπερσικά[5][6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Τεχεράνης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδικαστής
συγγραφέας
ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων
ακτιβίστρια για την ειρήνη
δικηγόρος
ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών
πολιτικός[7]
νομικός
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Τεχεράνης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδικαστής
Βραβεύσειςβραβείο Νόμπελ Ειρήνης (2003)[8]
Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής
Βραβείο Θόρολφ Ράφτο (2001)
βραβείο Φέλιξ Ερμακόρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Τζέιμς Παρκς Μόρτον Διαθρησκευτικό Βραβείο (2004)
Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κονκόρντια
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας
honorary doctorate of the University of Lleida (2018)
Leibniz-Ring-Hannover (2004)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Η Εμπάντι γεννήθηκε στο Χαμαντάν του Ιράν. Ο πατέρας της, Μοχάμεντ Άλι Εμπάντι, ήταν καθηγητής εμπορικού δικαίου. Μετακόμισαν στη Τεχεράνη το 1948. Εισήλθε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης το 1965 και το 1969, με την αποφοίτησή της, επέτυχε στις εξετάσεις για να γίνει δικαστής. Μετά από μια εξάμηνη περίοδο ως ασκούμενη, ορκίστηκε δικαστής τον Μάρτιο του 1969, και κατέστη η πρώτη γυναίκα δικαστής στη χώρα. Συνέχισε τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο και απέκτησε διδακτορικό στη νομική το 1971. Το 1975 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στο δημοτικό συμβούλιο της Τεχεράνης, θέση που διατήρησε μέχρι την Ιρανική Επανάσταση το 1979.[14][15][16]

Μετά την Ιρανική Επανάσταση της απαγορεύτηκε να γίνει δικαστής και παρά τις συνεχείς ενστάσεις, δεν μπορούσε να ασκήσει τη νομική μέχρι το 1993. Χρησιμοποίησε τον ελεύθερο χρόνο της για να γράψει βιβλία και πολλά άρθρα σε ιρανικά περιοδικά. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην άνοδο του μεταρρυθμιστή Μοχαμάντ Χαταμί στην εξουσία. Έκτοτε έχει αναλάβει υποθέσεις άνευ πληρωμής σε περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως του Νταρίους Φορουχάρ. Επίσης, εκπροσώπησε την οικογένεια του Εζζάτ Ιμπαρχίμ-Νετζάτ, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μαθητικών διαδηλώσεων το 1999. Για την υπόθεση καταδικάστηκε για φερόμενη παραποίηση της ομολογίας του δράστη και φυλακίστηκε, πρωτού αθωωθεί από το ανώτατο δικαστήριο.[17][18][19] Επίσης υπερασπίστηκε τα παιδιά σε πολλές υποθέσεις παιδικής κακοποίησης, όπως την περίπτωση Αριάν Γκολσάμι[20] και της Λεϊλά, φέρνοντας στο επίκεντρο της διεθνούς προσοχής τον προβληματικό νόμο της παιδικής κηδεμονίας του Ιράν.[11] Συνέταξε ένα νομοσχέδιο για την παιδική κακοποίηση, το υπερψηφίστηκε από τη Ιρανική βουλή το 2002. Συνέταξε επίσης ένα νομοσχέδιο ώστε να μπορούν να πάρουν οι γυναίκες διαζύγιο, αλλά αγνοήθηκε.[11]

Το 2003, η Εμπάντι τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2003 για τη σημαντική και πρωτοπόρα προσπάθειά της για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως των γυναικών, των παιδιών και των προσφύγων.[21] Ήταν η πρώτη Ιρανή και πρώτη μουσουλμάνα γυναίκα που έλαβε το βραβείο. Οι αντιδράσεις στην πατρίδα της ήταν ανάμεικτες, με τα συντηρητικά μέσα να την υποβαθμίζουν και τον τότε Ιρανό πρόεδρο Μοχαμάντ Χαταμί να τη χαρακτηρίζει ως πολιτική. Το 2009 ο Νορβηγός υπουργός εξωτερικών Γιόνας Γκαρ Στερ υποστήριξε ότι το βραβείο είχε κατασχεθεί από τις ιρανικές αρχές,[22] γεγονός το οποίο το Ιράν διέψευσε.[23] Η Εμπαντί ζούσε στην Τεχεράνη, αλλά από το 2009 ζει εξόριστη στο Ηνωμένο Βασίλειο.[24][25]

Το 2004 άρχισε να δίνει διαλέξεις για τη νομική στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης.[16]

Εργογραφία Επεξεργασία

  • Το ξύπνημα του Ιράν (2007)
  • Refugee Rights in Iran (2008)
  • The Golden Cage: Three brothers, Three choices, One destiny (2011)
  • Until We Are Free (2016)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm1505923. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 30246. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. ebadi-schirin. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. web.archive.org/web/2/https://www.zeitoons.com/28016.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14551896x. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. CONOR.SI. 118364003.
  7. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  8. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  9. Daniel P. O'Neil (2007). Fatima's sword: Everyday female resistance in post-revolutionary Iran. σελίδες 55–61. ISBN 978-0-549-40947-2. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2012. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. Ramin Mostaghim (1 November 2003). «Words of advice from peace laureate». Teheran: Asia Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-13. https://web.archive.org/web/20180913055519/http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/EK01Ak04.html. Ανακτήθηκε στις 2020-03-08. 
  11. 11,0 11,1 11,2 Shirin Ebadi (10 Απριλίου 2007). Azadeh Moaveni, επιμ. Iran Awakening: One Woman's Journey to Reclaim Her Life and Country. Random House. σελίδες 256. ISBN 9780812975284. 
  12. «Forbes.com: Forbes 100 Most Powerful Women in the World 2004». archive.is. 30 Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2019. 
  13. Britannica Educational Publishing (1 Οκτωβρίου 2009). The 100 Most Influential Women of All Time. The Rosen Publishing Group. σελίδες 330–331. ISBN 978-1-61530-058-7. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2012. 
  14. «Profile: Shirin Ebadi». BBC News. 27 November 2009. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3181992.stm. Ανακτήθηκε στις 26 April 2017. 
  15. Porochista Khakpour (25 April 2017). «Shirin Ebadi: 'Almost a fourth of the people on Earth are Muslim. Are they like each other? Of course not'». https://www.theguardian.com/global-development-professionals-network/2017/apr/25/shirin-ebadi-outside-of-iran-i-knew-id-be-more-useful-i-could-speak. Ανακτήθηκε στις 25 April 2017. 
  16. 16,0 16,1 2004-2005 Lecture - Shirin Ebadi, Edmonton, Alberta, 21 October 2004, http://www.globaled.ualberta.ca/en/VisitingLectureshipinHumanRights/20042005ShirinEbadi.aspx, ανακτήθηκε στις 26 April 2017 
  17. «Shirin Ebadi - Biographical». The Norwegian Nobel Institute. 2003. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2017. 
  18. «Shirin Ebadi - Facts». The Norwegian Nobel Institute. 2003. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2017. 
  19. «Shirin Ebadi - Other Resources». The Norwegian Nobel Institute. 2003. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2017. 
  20. LoLordo, Ann. «Girl's murder shames Iran Torture: She was as much a victim of Iran's child custody laws as of relatives who killed her». baltimoresun.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2019. 
  21. Nobelprize.org: The Nobel Peace Prize 2003 Αρχειοθετήθηκε 2008-08-28 στο Wayback Machine., last retrieved on 12 October 2007
  22. «Norway says Iran confiscated Ebadi's Nobel». Reuters. 27 November 2009. https://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSGEE5AP1X5. Ανακτήθηκε στις 26 April 2009. 
  23. «Iran Denies It Confiscated Ebadi's Nobel Medal». The New York Times. Reuters. 27 November 2009. https://www.nytimes.com/reuters/2009/11/27/world/international-uk-norway-iran-nobel.html. Ανακτήθηκε στις 27 November 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
  24. «Shirin Ebadi: The Activist in Exile». Newsweek. 30 March 2010. 
  25. Anita Kirpalani (1 August 2010). «A Q&A with Nobel Laureate Shirin Ebadi». Newsweek. http://www.newsweek.com/id/229965. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία