Η Σιραρπί Ντερ Νερσεσιάν (5 Σεπτεμβρίου 1896 - 5 Ιουλίου 1989) ήταν Αρμένισα ιστορικός τέχνης, η οποία ειδικευόταν στις Αρμενικές και Βυζαντινές σπουδές. Η Νερσεσιάν ήταν διάσημη ακαδημαϊκός και πρωτοπόρος στην ιστορία της αρμενικής τέχνης. Δίδαξε σε διάφορα ιδρύματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου του Κολεγίου Ουέλσλεϊ στη Μασαχουσέτη και ως Καθηγήτρια Τέχνης και Αρχαιολογίας Ανρί Φοσιγιόν στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.[10][11] Ήταν ανώτερη συνάδελφος στο Νταμπάρτον Όουκς, αναπληρωτής διευθύντρια του από το 1954-55 και το 1961-62 και μέλος του διοικητικού συμβουλίου των υποτρόφων. Η Νερσεσιάν ήταν επίσης μέλος πολλών διεθνών ιδρυμάτων, όπως η Βρετανική Ακαδημία (1975), η Académie des Inscriptions et Belles-Lettres (1978) και η Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Αρμενίας (1966).

Σιραρπί Ντερ Νερσεσιάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Սիրարփի Տէր Ներսէսեան (Western Armenian)
Γέννηση5  Σεπτεμβρίου 1896[1][2][3]
Κωνσταντινούπολη ή Κωνσταντινούπολη[4]
Θάνατος6  Ιουλίου 1989
Παρίσι
ΚατοικίαΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής (1930–1978)
Βουλγαρία (από 1915)
Ελβετία
Παρίσι (από 1919)
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία (1896–1925)
Γαλλία (από 1925)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαAρμενικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[5][6]
Αγγλικά
Aρμενικά
Οθωμανική Αρμενίων
ΕκπαίδευσηDoctor of Sciences in History of art
ΣπουδέςΦιλοσοφική Σχολή των Παρισίων (έως 1936)[7]
École pratique des hautes études
Esayan Armenian School
Πανεπιστήμιο της Γενεύης (1917–1919)
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΙστορικός Τέχνης[8]
αρμενολόγος
βυζαντινολόγος
μεσαιωνολόγος
καθηγήτρια πανεπιστημίου[4]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1946–1962)
Νταμπάρτον Όουκς (έως 1978)
Κολέγιο Ουέλσλεϊ (1930–1947)
Farnsworth Art Museum (1937–1947)
Αξιοσημείωτο έργοd:Q122416052
ΣυγγενείςΜαλακία Ορμανιάν (parent's brother)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςFellow of the Medieval Academy of America (1947)[9]

Βιογραφία Επεξεργασία

Εκπαίδευση Επεξεργασία

Η Νερσεσιάν γεννήθηκε ως το μικρότερο από τα τρία παιδιά στην Κωνσταντινούπολη το 1896. Καταγόταν από μια εύπορη οικογένεια και ο μητρικός θείος της ήταν ο Αρμένιος Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, Μαλακία Ορμανιάν.[11] Οι γονείς της πέθαναν ενώ ήταν ακόμη νέα: η μητέρα της, Ακάμπι, όταν ήταν εννέα ετών και ο πατέρας της, Μιχράν, όταν ήταν δεκαοχτώ ετών. Αποφοίτησε από την Παροχιακή Σχολή Γεσαγιάν και το Αγγλικό Λύκειο στην Κωνσταντινούπολη, αποκτώντας ευχέρεια στα αρμενικά, αγγλικά και γαλλικά σε νεαρή ηλικία. Το 1915, κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας των Αρμενίων, η Νερσεσιάν και η αδερφή της, Αράξ (από τότε ορφανά), αναγκάστηκαν να φύγουν για την Ευρώπη, όπου εγκαταστάθηκαν στη Γενεύη. Η Νερσεσιάν σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης για αρκετά χρόνια μέχρι να εγκατασταθεί στο Παρίσι της Γαλλίας το 1919.[12]

Η Νερσεσιάν έγινε δεκτή στο Πανεπιστήμιο Σορβόννης, σπουδάζοντας ιστορία στη Σχολή Ανώτερων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Παρισιού. Σπούδασε υπό τους γνωστούς Βυζαντινολόγους Κάρολο Ντηλ και Γκαμπριέλ Μιλέ και τον ιστορικό τέχνης Ανρί Φοσιγιόν.[12] Το 1922, έγινε βοηθός του Μιλέ και με τη βοήθειά του δημοσίευσε ένα από τα πρώτα άρθρα της το 1929.[11] Οι δύο διατριβές (απόφοιτοι φοιτητές έπρεπε τότε να υποβάλουν δύο διατριβές) που παρουσίασε για το διδακτορική της, «L'illustration du roman de Barlaam et Joasaph» και ένα έγγραφο για τα αρμενικά χειρόγραφα του διαφωτισμού κατά τα τέλη της μεσαιωνικής περιόδου, ήταν καλοδεχούμενες (κερδίζοντας μια πολύ αξιότιμη αναφορά [Mention très honorable]). Και οι δύο έλαβαν βράβευση από την Académie des Inscriptions et Belles-Lettres και τη Revue des Études Grecques όταν δημοσιεύθηκαν το 1937.

Καθηγήτρια και πρωτοπόρος Επεξεργασία

Το 1930, η Νερσεσιάν μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από πρόταση των τριών μέντορών της, των Βυζαντινολόγων Τσαρλς Ρούφους Μόρεϊ, Άλμπερτ Μ. Τζ. και Ουόλτερ Κουκ, όπου έγινε λέκτορας μερικής απασχόλησης στο Κολέγιο Ουέλσλεϊ της Μασαχουσέτης. Δίδαξε ιστορία τέχνης στο Ουέλσλεϊ, αποκτώντας γρήγορα θέση καθηγήτρια πλήρους απασχόλησης και αργότερα έγινε πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας Τέχνης και διευθύντρια του Μουσείου Φάρνσουορθ.[12] Η Νερσεσιάν ήταν η πρώτη γυναίκα που δίδαξε βυζαντινή τέχνη σε κολέγιο θηλέων, η πρώτη γυναίκα που απονεμήθηκε με το μετάλλιο του Αγίου Γρηγορίου του Φωτιστή από τον Καθολικό Βαζγκέν Α΄ το 1960, η πρώτη γυναίκα που προσκλήθηκε να διαλέξει στο Κολέγιο της Γαλλίας του Παρισίου, η μόνη γυναίκα της εποχής της που κέρδισε πλήρη θέση καθηγήτριας στο Νταμπάρτον Όουκς και η δεύτερη γυναίκα που τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο από την Εταιρεία Αρχαιοτήτων του Λονδίνου το 1970.[13] Το 1947, έλαβε το Βραβείο Επιτεύγματος από το American Association of University Women.

Η Νερσεσιάν παρέμεινε στο Νταμπάρτον Όουκς μέχρι το 1978, όταν συνταξιοδοτήθηκε στη Γαλλία και έζησε με την αδερφή της στο Παρίσι.[11] Μετά τη συνταξιοδότησή της, απέστειλε ολόκληρη τη βιβλιοθήκη της στο Μουσείο Ματενανταράν στο Γερεβάν, για να βοηθήσει καλύτερα τους Αρμένιους μελετητές στις σπουδές τους. Λίγο μετά το θάνατό της το 1989, δημιουργήθηκε προς τιμήν ένα ταμείο για υποψήφιους φοιτητές ιστορίας τέχνης στην Αρμενία, το Fonds Sirarpie Der Neressian στο Institut de Recherches sur les Miniatures Arméno-Byzantines.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11899658p. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6625fgx. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Annuaire prosopographique : la France savante» 115348. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. uk20231193019. Ανακτήθηκε στις 5  Ιουλίου 2023.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11899658p. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. CONOR.SI. 250305635.
  7. www.sudoc.fr/063255995. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2017.
  8. «Dictionary of Art Historians» (Αγγλικά) dernersessians. Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2022.
  9. www.medievalacademy.org/page/CompleteFellows. Ανακτήθηκε στις 28  Μαρτίου 2023.
  10. Κουϊμιτζάν, Ντικράν (2005). «Sirarpie Der Nersessian (1896-1989): Pioneer of Armenian Art History». Στο: Jane Chance. Medievalists and the Academy. Μάντισον: University of Wisconsin Press. σελ. 483. ISBN 0-299-20750-1. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 Άλεν, Γελισαβέτα; Νίνα Γ. Γκαρσοϊάν; Ίχορ Σεβτσένκο; Ρόμπερτ Γ., Τόμσον (1989). «Sirarpie Der Nersessian: 1896-1989». Dumbarton Oaks Papers 43: ix–xi. 
  12. 12,0 12,1 12,2 Τσουκασιάν, Λέβον (1985). «Տեր-Ներսեսյան, Սիրարփի Միհրան [Ter Nersesyan, Sirarpi Mihrani]». Armenian Soviet Encyclopedia (στα Αρμενικά). 11. Γέρεβαν: Armenian Encyclopedia. σελ. 683. 
  13. Κουϊμιτζάν. "Sirarpie Der Nersessian", pp. 482-493.