Τα κεντρικά κουρδικά (کوردیی ناوەندی), που ονομάζονται επίσης σορανί, σοράνι ή σορανικά (سۆرانی), είναι κουρδική διάλεκτος[2][3][4] ή γλώσσα[5][6] η οποία ομιλείται στο Ιράκ, κυρίως στο Ιρακινό Κουρδιστάν, καθώς και στις επαρχίες Κουρδιστάν, Κερμανσάχ και Δυτικό Αζερμπαϊτζάν του δυτικού Ιράν. Η σορανί είναι μία από τις δύο επίσημες γλώσσες του Ιράκ, μαζί με τα αραβικά, και στα διοικητικά έγγραφα αναφέρεται απλώς ως «κουρδικά».[7][8]

Σορανί
کوردیی ناوەندی, سۆرانی και کوردی
Σορανί
Φυσικοί ομιλητές8 εκατομμύρια (2021)
Σύστημα γραφήςαραβικό αλφάβητο, κουρδικά αλφάβητα, Αραβική γραφή και Kurdish Arabic alphabet
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3ckb
Linguasphere58-AAA-cae
Glottologcent1972[1]

Ο όρος σορανί, που πήρε το όνομά του από το πρώην Εμιράτο Σοράν, χρησιμοποιείται ειδικά για να αναφερθεί σε μια γραπτή, τυποποιημένη μορφή των κεντρικών κουρδικών γραμμένων με το σορανικό αλφάβητο που αναπτύχθηκε από το αραβικό αλφάβητο τη δεκαετία του 1920 από τους Σάεντ Σίντκι Καμπάν και Ταουφίκ Ουαχμπί.[9]

Η ανίχνευση των ιστορικών αλλαγών που πέρασε η σορανί είναι δύσκολη. Από την παλαιά και μέση ιρανική εποχή, δηλαδή από την αρχαία εποχή και μεγάλο μέρος του μεσαίωνα, δεν έχει διασωθεί κάποιος πρόδρομος της κουρδικής γλώσσας. Τα παλαιότερα σωζόμενα κουρδικά κείμενα μπορούν να αναχθούν όχι νωρίτερα από τον 16ο αιώνα μ.Χ.[10] Η σορανί έχει τις ρίζες της στην περιοχή της Σουλεϊμανίγια.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Central Kurdish». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. «Dialects of Kurdish». 
  3. Aziz, Mahir A. (30 Ιανουαρίου 2011). The Kurds of Iraq: Ethnonationalism and National Identity in Iraqi Kurdistan (στα Αγγλικά). I.B.Tauris. ISBN 9781848855465. 
  4. «The Kurdish Language and Literature». Institutkurde.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2019. 
  5. Sheyholislami, J. (6 Ιουνίου 2011). Kurdish Identity, Discourse, and New Media (στα Αγγλικά). Springer. ISBN 9780230119307. 
  6. Thackston (2006), σελ. vii.
  7. Allison, Christine (2012). The Yezidi Oral Tradition in Iraqi Kurdistan. Routledge. ISBN 978-1-136-74655-0.  "However, it was the southern dialect of Kurdish, Central Kurdish, the majority language of the Iraqi Kurds, which received sanction as an official language of Iraq."
  8. «Kurdish language issue and a divisive approach». Kurdish Academy of Language. 5 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. 
  9. Blau, Joyce (2000). Méthode de Kurde: Sorani. Editions L'Harmattan. ISBN 978-2-296-41404-4. , page 20
  10. Ludwig, Paul (2008). «Kurdish language i. History of the Kurdish language». Iranica Online. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021. 
  11. Sheyholislami (2021), σελ. 633-634.