Βικιπαίδεια

Στάνλεϋ Προύζινερ

Ο Στάνλεϋ Μπέντζαμιν Προύζινερ (Stanley Benjamin Prusiner, γενν. 28 Μαΐου 1942) είναι Αμερικανός νευρολόγος και βιοχημικός. Ο Προύζινερ ανεκάλυψε τα πριόνια, μία τάξη μολυσματικών αυτοαναπαραγόμενων πρωτεϊνών, και το 1997 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής[4][5].

Στάνλεϋ Προύζινερ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Stanley B. Prusiner (Αγγλικά)
Γέννηση28  Μαΐου 1942[1][2][3]
Ντι Μόιν
ΥπηκοότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΣπουδέςΙατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο και Walnut Hills High School
Βραβεύσειςβραβείο Άλμπερτ Λάσκερ για βασική ιατρική έρευνα (1994), βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (1997), Βραβείο Βολφ στην Ιατρική (1995), Μετάλλιο Βενιαμίν Φραγκλίνος (1998), διεθνές βραβείο Γκάιρντνερ (1993), βραβείο Πάουλ Έρλιχ και Λούντβιχ Ντάρμστεντερ (1995), Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (2009), βραβείο Λουίζα Γκρος Χόρβιτς (1997), βραβείο Ντίκσον στην ιατρική (1993), βραβείο Ιατρικής Επιστήμης Κέιο (1996), Potamkin Prize (1991), εταίρος του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ, βραβείο έρευνας Μαξ Πλανκ (1992), βραβείο Bristol-Myers Squibb για διακεκριμένο επίτευγμα στην έρευνα για τις νευροεπιστήμες (1994), Grand Prix Charles-Leopold Mayer (1996), βραβείο Ρίτσαρντ Λάνσμπερι (1993), μετάλλιο Χανς Άντολφ Κρεμπς (1999), Robert J. and Claire Pasarow Foundation Award for Distinguished Contributions to Neuropsychiatric Research (1995), Metlife Foundation Award for Medical Research in Alzheimer's Disease (1991), βραβείο Χούμπολτ και αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (15  Μαΐου 1997)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςνευρολογία και βιοχημεία
Ιδιότηταιατρός, ιολόγος, βιοχημικός, διδάσκων πανεπιστημίου και νευρολόγος
Ακαδημαϊκός τίτλοςκαθηγητής πανεπιστημίου
δεδομένα (π • σ • ε )

Σταδιοδρομία και έρευνα Επεξεργασία

Ο Προύζινερ γεννήθηκε στο Ντε Μόιν (Αϊόβα), και ήταν γιος της Μίριαμ (το γένος Σπίγκελ) και του αρχιτέκτονα Λώρενς Προύζινερ. Πέρασε την παιδική του ηλικία στο Ντε Μόιν και στο Σινσινάτι, όπου πήγαινε στο Γυμνάσιο Γουόλνατ Χιλς, στο οποίο ήταν γνωστός ως «η μικρή ιδιοφυΐα» εξαιτίας της πρωτοποριακής μελέτης του για ένα εντομοαπωθητικό της αφίδας του σφενδαμιού. Ο Προύζινερ πήρε πτυχίο χημείας από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και αργότερα το δίπλωμα της ιατρικής από την Ιατρική Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου[6]. Στη συνέχεια προσλήφθηκε ως ερευνητής στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, όπου μελέτησε τις γλουταμινάσες του E. coli στο εργαστήριο του Ερλ Στάντμαν.

Μετά από τρία χρόνια στα NIH, ο Προύζινερ πήγε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο για να πάρει ειδικότητα στη νευρολογία και τελειώνοντας το 1974, έγινε λέκτορας του Τμήματος Νευρολογίας. Από τότε δίδαξε σε διάφορες θέσεις στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, τόσο στο Σαν Φρανσίσκο, όσο και στο Μπέρκλεϋ.

Σήμερα (2015) είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Νευροεκφυλιστικών Ασθενειών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, ερευνώντας τις ασθένειες που οφείλονται στα πριόνια, τη νόσο Αλτσχάιμερ και τις ταυοπάθειες[7].

Ο Προύζινερ είναι νυμφευμένος με τη Σάντυ Τέρκ και έχουν δύο παιδιά.

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Ο Στάνλεϋ Προύζινερ κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1997 για την εύρεση του αιτίου της «νόσου των τρελών αγελάδων» σπογγοειδής εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών) και του αντιστοίχου της στον άνθρωπο, του συνδρόμου Creutzfeldt-Jakob[6]. Σε αυτή την έρευνά του επινόησε τον όρο «πριόνιο», από τις λέξεις «πρωτεϊνικός» και «μολυσματικός» (infectious) το 1982, αναφερόμενος σε μία μορφή μολύνσεως που δεν είχε περιγραφεί ως τότε και οφειλόταν στην κακή αναδίπλωση μιας πρωτεΐνης[8].

Βραβεύσεις Επεξεργασία

Μέλος Ακαδημιών Επεξεργασία

Το 1992 ο Προύζινερ εκλέχθηκε μέλος της Εθνική Ακαδημία Επιστημών και το 2007 μέλος του διοικητικού της συμβουλίου. Είναι επίσης εκλεγμένο μέλος της Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών (1993), εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας το 1997[11][12], μέλος της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (1998), της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (2003) και της αμερικανικής Εθνικής Ακαδημίας Ιατρικής.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Stanley-B-Prusiner. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. prusiner-stanley-b. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Prusiner S. B. (1982). «Novel proteinaceous infectious particles cause scrapie». Science 216 (4542): 136–144. doi:10.1126/science.6801762. PMID 6801762. Bibcode: 1982Sci...216..136P. 
  5. ↑ Prusiner S.B. (1991). «Molecular biology of prion diseases». Science 252 (5012): 1515–1522. doi:10.1126/science.1675487. PMID 1675487. Bibcode: 1991Sci...252.1515P. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Stanley B. Prusiner - Autobiography». NobelPrize.org. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2007. 
  7. ↑ «UCSF Prusiner Lab site». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015. 
  8. ↑ «What really causes mad cow disease?». Wired. 31 Ιανουαρίου 2007. http://blog.wired.com/wiredscience/2007/01/what_really_cau.html. Ανακτήθηκε στις 2007-01-02. 
  9. ↑ «Franklin Laureate Database - Benjamin Franklin Medal 1998 Laureates». Franklin Institute. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  10. ↑ http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=117875
  11. ↑ «Fellows of the Royal Society». Λονδίνο: Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2015. 
  12. ↑ «Fellowship of the Royal Society 1660-2015». Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στάνλεϋ_Προύζινερ&oldid=9442501"