Σταυρωτή επικολλητή ξυλεία

Η σταυρωτή επικολλητή ξυλεία (αγγλ. Cross laminated timber), ευρύτερα γνωστή ως CLT, είναι νέο δομικό προϊόν ξύλου για την κατασκευή ξύλινων κτιρίων. Τα ξύλινα κτίρια είναι μια νέα οικολογική τάση στην κεντρική Ευρώπη και τον Καναδά και το προϊόν CLT αποτελεί εναλλακτική λύση για πράσινη δόμηση -με βάση το ξύλο- κατάλληλη να αντικαταστήσει ή να συμπληρώσει άλλα δομικά υλικά, λ.χ. το σκυρόδεμα και τον χάλυβα.

CLT τριών στρώσεων από πεύκο.

Το ξύλινο κτίριο Mjøstårnet -στην πόλη Brumunddal της Νορβηγίας- είναι το πιο ψηλό ξύλινο κτίριο του κόσμου.

Γενικά

Το ακρωνύμιο CLT προκύπτει από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Cross Laminated Timber, που μεταφράζεται στα ελληνικά ως επικολλητή ξυλεία -συγκολλημένη πλευρικά- η οποία φέρει πλάκες πολλαπλών στρώσεων που συγκολλιούνται ‘χιαστί’, δηλ. σε γωνίες 90ο η μία με την άλλη. Το CLT είναι ουσιαστικά πολυστρωματικά πάνελ με μονό αριθμό στρώσεων μασίφ ξύλου (συνήθως 3, 5 ή 7). Το ίδιο προϊόν, σπανιότερα, είναι γνωστό ως BSPH (από τη γερμανική λέξη Brettsperrholz). Στη Βόρεια Αμερική αναφέρεται ως X-lam.

Εφεύρεση

Η σταυρωτή επικολλητή ξυλεία μετράει περισσότερα από είκοσι έτη ζωής στην Ευρώπη. Το ανέπτυξε κατά τη διδακτορική του έρευνα ο Αυστριακός ερευνητής Gerhard Schickhofer, το 1994, στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Γκρατς, ο οποίος και βραβεύτηκε με το βραβείο Wallenberg. Το 2002, η Αυστρία ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που δημιούργησε προδιαγραφές δόμησης κτιρίων από αυτό το δομικό υλικό.

Κατοικία εξ' ολοκλήρου από υλικό CLT

Παραγωγή

Σήμερα στην Αυστρία, τη Γερμανία και τη Σκανδιναβία, το υλικό δόμησης CLT έχει επεκταθεί σε οικιακές και μη οικιακές εφαρμογές, κυρίως λόγω του ότι το ξύλο είναι οικολογικό υλικό μηδενικού αποτυπώματος σε άνθρακα. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν ανεγερθεί πολλά ξύλινα κτίρια (ακόμη και πολυώροφα) στην Αγγλία, τη Γαλλία, την Ιαπωνία, τον Καναδά, τη Νορβηγία, την Ιταλία, την Αυστραλία και σε άλλες χώρες.

Στην κεντρική Ευρώπη, το CLT παράγεται κυρίως από ξυλεία ερυθρελάτης (spruce), και σε μικρότερο ποσοστό, από λευκή ελάτη (Abies alba), δασική πεύκη (Pinus sylvestris) και Ευρωπαϊκή λάρικα (Larix decidua). Λίγες ξύλινες κατασκευές υπάρχουν από είδη πλατύφυλλων, κυρίως οξιάς. Όσον αφορά τις συγκολλητικές ουσίες, σήμερα χρησιμοποιούνται κόλλες πολυουρεθάνης ενός συστατικού (PUR), μελαμινικές ρητίνες (MUF) και σπανιότερα ρητίνες φαινόλης-ρεσορκινόλης (PRF).