Γκρατς

Το Γκρατς (Graz, από την Σλοβένικη λέξη: Gradec «μικρό κάστρο»), με πληθυσμό 287.723 το 2006, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Αυστρία μετά από τη Βιέννη και η πρωτεύουσα του ομοσπονδιακού κρατιδίου της Στυρίας (Steiermark στα γερμανικά). Έχει μια μακροχρόνια παράδοση ως πόλη σπουδαστών, με έξι πανεπιστήμια και πάνω από 40.000 φοιτητές από την Αυστρία αλλά και το εξωτερικό. Η παλαιά πολη του Γκρατς είναι ένα από τα καλύτερα διατηρητέα κέντρα πόλεων στην κεντρική Ευρώπη και το 1999 προστέθηκε στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Το Γκρατς ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2003.

Γκρατς
Έμβλημα
Γκρατς 47°4′15″N 15°26′19″E
Χώρα	Αυστρία
Διοικητική υπαγωγή	Στυρία
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Elke Kahr (από 2021)
• Μέλος του/της	Δίκτυο Δημιουργικών Πόλεων Κλιματική Συμμαχία
Έκταση	127,57 km²
Υψόμετρο	353 μέτρα
Πληθυσμός	289.440 (1  Ιανουαρίου 2018)
Ταχ. κωδ.	8010, 8020, 8036, 8041, 8042, 8043, 8044, 8045, 8046, 8047, 8051, 8052, 8053, 8054 και 8055
Τηλ. κωδ.	316
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Ιστορία

Γκρατς, Γκέοργκ Ματέους Φίσερ (1670)

Ο παλαιότερος οικισμός χρονολογείται από την εποχή του χαλκού. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ιστορική συνέχεια της κατοίκησης της περιοχής πριν από το Μεσαίωνα. Το όνομα της πόλης προέρχεται από την Σλοβενικη γλώσσα και σημαίνει μικρό κάστρο (Γκράντετς - Gradec). Η γερμανική ονομασία Γκρατς χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1128, και κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου υπό τους δούκες του Μπάμπενμπεργκ έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Αργότερα το Γκρατς ήρθε στα χέρια των Αψβούργων. Ο στρατός του Ναπολέοντα κατέλαβε το Γκρατς το 1797.

Στο Γκρατς έζησε επίσης για ένα μικρό τμήμα της ζωής του ο μετέπειτα διάσημος αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ. Εκεί, εργάστηκε ως καθηγητής μαθηματικών, αλλά βρήκε και χρόνο για τη μελέτη της αστρονομίας. Όταν έφυγε από το Γκρατς πήγε στην Πράγα. Το Πανεπιστήμιο Καρλ-Φράντσενς, που αναφέρεται επίσης ως το Πανεπιστήμιο του Γκρατς, είναι το παλαιότερο πανεπιστήμιο της πόλης, που ιδρύθηκε το 1585 από το αρχιδούκα Κάρολο Β. Ο Νίκολα Τέσλα σπούδασε ηλεκτρολογία το 1875 στο Γκρατς. Ο βραβευμένος με Νόμπελ Όττο Λέβι δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς από το 1909 έως το 1938 και ο Έρβιν Σρέντιγκερ ήταν για λίγο πρύτανης στο Πανεπιστήμιο το 1936.

Αξιοθέατα

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Ιστορικό Κέντρο του Γκρατς
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χώρα μέλος	Αυστρία
Τύπος	Πολιτιστικό
Κριτήρια	ii, iv
Ταυτότητα	931
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1999 (23η συνεδρίαση)

Η παλιά πόλη προστέθηκε στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1999, λόγω της αρμονικής συνύπαρξης των τυπικών κτιρίων από διαφορετικές εποχές και σε διάφορους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς. Βρίσκεται σε περιοχή όπου διασταυρώνονται πολιτιστικά ρεύματα από την Κεντρική Ευρώπη, την Ιταλία και τα βαλκανικά κράτη, και το Γκρατς απορροφά διάφορες επιρροές από τις γειτονικές περιοχές. Σήμερα, η παλιά πόλη αποτελείται από πάνω από 1.000 κτίρια. Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα στην παλιά πόλη είναι:

• Σλόσμπεργκ (Schlossberg), λόφος στην παλιά πόλη (475 μ.), τοποθεσία του φρουρίου, με θέα το Γκρατς.
• Ούρτουερμ (Uhrturm, Το ρολόι), σύμβολο του Γκρατς, στην κορυφή του Σλόσμπεργκ.
• Νόιε Γκαλερί (Neue Gallerie). Μουσείο τέχνης.
• Σλόσμπεργκμπαν (Schloßbergbahn), το τελεφερίκ μέχρι το Σλόσμπεργκ.
• Λάντχαους (Landhaus), το κοινοβούλιο της Στυρίας, είχε κατασκευαστεί από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Ντομένικο ντελ'Άλιο μεταξύ 1557 και 1565.
• Λαντεστσόιγκχαους (Landeszeughaus), οπλοστάσιο, το μεγαλύτερο του είδους του στον κόσμο.
• Σαουσπίλχαους (Schauspielhaus), το θέατρο.
• Ντομ (καθεδρικός ναός), ένα σπάνιο μνημείο της γοτθικής αρχιτεκτονικής. Υπήρχαν πολλές τοιχογραφίες στο εξωτερικό, σήμερα όμως υπάρχουν μόνο λίγες, όπως το Λαντπλάγκενμπιλντ (Landplagenbild), ζωγραφισμένο το 1485, πιθανόν από τον Τόμας φον Φίλαχ. Απεικονίζει τρεις πληγές. Είναι η αρχαιότερη ζωγραφισμένη άποψη του Γκρατς.
• Μαυσωλείο του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Β' δίπλα στην Μητρόπολη, το πιο σημαντικό κτίριο των ναζί στο Γκρατς. Περιλαμβάνει τόσο τον τάφο όπου κείτονται ο Φερδινάνδος και η σύζυγός του, και μια εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας.
• Ράτχαους (Rathaus, Δημαρχείο).
• Μπουργκ (κάστρο), χτισμένο μεταξύ 1438 και 1453 από τον Αυτοκράτορα Φρειδερίκο Γ' διότι το παλιό κάστρο στο Σλόσμπεργκ ήταν πολύ μικρό και άβολο.
• Γκεμάλτες Χάους (Gemaltes Haus, "ζωγραφισμένο σπίτι"), στην οδό Χερρενγκάσσε 3. Είναι πλήρως καλυμμένο με τοιχογραφίες (ζωγραφισμένα στο 1742 από τον Γιόχαν Μάγιερ).
• Κούνστχαους (Kunsthaus, Μουσείο σύγχρονης τέχνης).
• Μουρίνσελ, ένα τεχνητό νησί στον Μουρ.

Έξω από την Παλιά Πόλη

• Χερτς-Γιεσού-Κίρχε (Herz-Jesu-Kirche), η μεγαλύτερη εκκλησία στο Γκρατς με το 3ο υψηλότερο βέλος στην Αυστρία
• Το παλάτι Έγκενμπεργκ (Schloss Eggenberg) ένα μπαρόκ παλάτι στο δυτικό άκρο του Γκρατς με μουσείο.
• Βασιλική του Μαρίατροστ (Basilika Mariatrost) μπαρόκ εκκλησία, στην ανατολική άκρη του Γκρατς.

Πληθυσμός

Δεν περιέχει τα άτομα με δεύτερη κατοικία (37.624) και τους φοιτητές.

Έτος	Πληθυσμός
1900	168.808
1951	226.476
1961	237.080
1971	249.089
1981	243.166
1991	237.810
2001	226.244
2006	250.099
2008	252.852