Σχέσεις Ιράν-Πολωνίας
Οι σχέσεις Ιράν-Πολωνίας είναι οι ιστορικές και διμερείς σχέσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και της Δημοκρατίας της Πολωνίας. Και τα δύο έθνη είναι μέλη των Ηνωμένων Εθνών.
 |
|
 Ιράν |
 Πολωνία |
|---|---|
Ιστορία Επεξεργασία
Το 1474, ο Βενετός έμπορος Αμπρότζο Κονταρίνι, έστειλε μια επιστολή στον Πολωνό Βασιλιά Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας από τον Σάχη Ουζούν Χασάν.[1] Ήδη από τη δεκαετία του 1500, Ιρανοί έμποροι και καραβάνια εισήλθαν στην Ευρώπη, έκαναν επαφή και αντάλλαξαν προϊόντα με Πολωνούς εμπόρους.[2] Τους επόμενους αιώνες το Ιράν (γνωστό στους Ευρωπαίους ως Περσία τότε) και η Πολωνία απολάμβαναν φιλικές σχέσεις. Η πρώτη τεκμηριωμένη επίσκεψη Πολωνού απεσταλμένου στο Ιράν πραγματοποιήθηκε το 1602. Η νίκη της Πολωνίας επί της εισβολής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μάχη της Βιέννης το 1683 γιορτάστηκε στην Αυτοκρατορία των Σαφαβιδών. Μετά τη νίκη, ο Πολωνός Βασιλιάς Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι έλαβε τον τιμητικό τίτλο Ελ Γκάζι από τους Πέρσες[3] και ο Σάχης Σουλεϊμάν Α΄ της Περσίας σκέφτηκε ακόμη και μια κίνηση για την ανάκτηση της Βαγδάτης, που είχε προηγουμένως χάσει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ωστόσο, τελικά εγκατέλειψε το σχέδιο. Το 1795, το Ιράν ήταν μία από τις δύο χώρες (η άλλη ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία) που δεν αναγνώρισε τον διαμελισμό της Πολωνίας από την Αυστριακή Αυτοκρατορία, το Βασίλειο της Πρωσίας και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Μετά τους διαμελισμούς και μετά τις ανεπιτυχείς πολωνικές εξεγέρσεις, πολλοί Πολωνοί πρόσφυγες κατέφυγαν στο Ιράν. Μεταξύ των αξιοσημείωτων Πολωνών που ζούσαν στο Ιράν του 19ου αιώνα ήταν ο ποιητής Αλεξάντερ Χόντζκο, ο Ιγκνάτσι Πιετρασέφσκι, ο οποίος μετέφρασε το ζωροαστρικό Αβέστα στα πολωνικά[4] και ο Ιζίντορ Μπορόφσκι, πρώην συμμετέχων στην Εξέγερση του Κοστσιούσκο και μέλος των Πολωνικών Λεγεώνων, ο οποίος έπαιξε ρόλο στον εκσυγχρονισμό του ιρανικού στρατού, και τελικά έγινε στρατηγός στο Ιράν. Ο Πολωνός γεωλόγος Κάρολ Μποχντανόβιτς πρωτοστάτησε στη γεωλογική έρευνα των βουνών Κορασάν του Ιράν.
Το 1918, μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της. Το 1919, το Ιράν αναγνώρισε την πολωνική ανεξαρτησία και τα δύο κράτη καθιέρωσαν διπλωματικές σχέσεις.[5] Το 1927, και τα δύο έθνη υπέγραψαν μια Συνθήκη Φιλίας και το 1928, η Πολωνία άνοιξε προξενείο στο Ταμπρίζ.
Τον Σεπτέμβριο του 1939, η Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση εισέβαλαν στην Πολωνία, που πυροδότησε την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1942, περίπου 120.000 Πολωνοί πρόσφυγες έφτασαν στο Ιράν.[6] Οι πρόσφυγες ήταν μέρος μιας μεγαλύτερης εξόδου μεταξύ 320.000 έως ενός εκατομμυρίου Πολωνών που είχαν εκδιωχθεί από την Πολωνία από τη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του πολέμου και απελάθηκαν στα ανατολικά μέρη της Σοβιετικής Ένωσης και της Σιβηρίας. Με τη βοήθεια του Στρατού του Άντερς, περίπου 120.000 Πολωνοί απομακρύνθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση στο Ιράν, όπου περίμεναν να μεταναστεύσουν σε κάποια από τις Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότια Αφρική, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες ή και αλλού.[7] Ήταν η μεγαλύτερη μετανάστευση Ευρωπαίων μέσω του Ιράν.[4]
Στην Τεχεράνη, οι πρόσφυγες στεγάστηκαν σε τέσσερα στρατόπεδα. συμπεριλαμβανομένου ενός σε ιδιωτικό κήπο του Σάχη του Ιράν, που μετατράπηκε σε προσωρινό στρατόπεδο προσφύγων, και ένα ειδικό νοσοκομείο ήταν αφιερωμένο σε αυτούς. Μετά τον πόλεμο, λίγοι αποφάσισαν να μείνουν μόνιμα στο Ιράν, να παντρευτούν Ιρανούς και να ξεκινήσουν οικογένειες.[6] Λόγω της πείνας και των επιδημιών που υπέφεραν ενώ κρατούνταν στη Ρωσία, περισσότεροι από 2.800 Πολωνοί πρόσφυγες πέθαναν στο Ιράν και υπάρχουν πολλά πολωνικά νεκροταφεία σε διάφορες πόλεις του Ιράν (Τεχεράνη, Μπαντάρ-ε Ανζάλι, Μασχάντ, Ισφαχάν, Αχβάζ).[4]
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ιράν και η Πολωνία σύναψαν ξανά διπλωματικές σχέσεις τον Αύγουστο του 1945. Οι σχέσεις τους αναβαθμίστηκαν σε πρεσβείες το 1962.[5]
Τον Σεπτέμβριο του 1966, ο Σάχης Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Πολωνία.[5] Τον Μάιο του 1968, ο Πρόεδρος του Κρατικού Συμβουλίου της Πολωνίας, Μάριαν Σπιχάκσι, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Τεχεράνη. Το 1979, το Ιράν έγινε Ισλαμική Δημοκρατία μετά την Ιρανική Επανάσταση. Από τότε, οι σχέσεις μεταξύ του Ιράν και της Πολωνίας συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή και πραγματοποιήθηκαν πολλές επισκέψεις υψηλού επιπέδου μεταξύ των ηγετών των δύο εθνών.
Ωστόσο, το 2019, η Πολωνία φιλοξένησε το Συνέδριο της Βαρσοβίας τον Φεβρουάριο στη Βαρσοβία, ένα συνέδριο που πιστεύεται ότι ήταν αντιϊρανικό. Αυτό προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση της κυβέρνησης του Ιράν, όπου στα κρατικά μέσα ενημέρωσης προβλήθηκε ένα μήνυμα που καταδίκαζε την Πολωνία, τους ανέφεραν «ανόητοι στη Βαρσοβία» και κατηγόρησαν την Πολωνία ως μισθοφόρο της Ουάσιγκτον.[8] Στη συνέχεια, το Ιράν ακύρωσε ένα φεστιβάλ πολωνικού κινηματογράφου που επρόκειτο να λάβει μέρος στην Τεχεράνη.
Επισκέψεις υψηλού επιπέδου Επεξεργασία
Επισκέψεις υψηλού επιπέδου από το Ιράν στην Πολωνία[5]
- Σάχης Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί (1966, 1977)
- Πρωθυπουργός Αμίρ-Αμπάς Χοβεϊντά (1973)
- Πρωθυπουργός Μιρ-Χοσεΐν Μουσαβί (1989)
Επισκέψεις υψηλού επιπέδου από την Πολωνία στο Ιράν[5]
- Πρόεδρος Μάριαν Σπιχάκσι (1968)
- Πρωθυπουργός Πιότρ Γιαροσέβιτς (1974)
- Πρωθυπουργός Λέσεκ Μίλερ (2003)
Διμερείς συμφωνίες Επεξεργασία
Και τα δύο έθνη έχουν υπογράψει πολλές διμερείς συμφωνίες όπως τη Συνθήκη Φιλίας (1927), τη συμφωνία για το εμπόριο (1952), τη συμφωνία για τις οδικές μεταφορές (1976), τη συμφωνία αμοιβαίας υποστήριξης και προστασίας των επενδύσεων (1998), τη συμφωνία για την αποφυγή της διπλής φορολογίας (1998), τη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών (1999) και τη συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος (2002).[2]
Εμπορικές συναλλαγές Επεξεργασία
Το 2017, το εμπόριο μεταξύ Ιράν και Πολωνίας ανήλθε σε 230 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.[9] Οι κύριες εξαγωγές του Ιράν προς την Πολωνία περιλαμβάνουν: αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, πετροχημικά, φρούτα, αποξηραμένα φρούτα (κυρίως φιστίκια και αποξηραμένα σταφύλια), χουρμάδες, πλαστικά και πλαστικά προϊόντα, σίδηρο και χάλυβα και χαλιά. Οι κύριες εξαγωγές της Πολωνίας στο Ιράν περιλαμβάνουν: γεωργικά μηχανήματα, προϊόντα διατροφής, ιατρικό εξοπλισμό και όργανα, γυαλί και οικιακές συσκευές.[2]
Διπλωματικές αποστολές Επεξεργασία
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «History of Polish-Iranian relations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Economic Relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Poland». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2021.
- ↑ Hanna Widacka. «Bitwa pod Wiedniem – 12 IX 1683». Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Iran - Poland in Iran». Portal Gov.pl. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Kalendarium wydarzeń w relacjach polsko-irańskich (στα πολωνικά)
- ↑ 6,0 6,1 The complex story of Polish refugees in Iran
- ↑ Forgotten Polish Exodus to Persia
- ↑ http://jcpa.org/fools-in-warsaw-iran-slams-poland-for-hosting-anti-iranian-conference/
- ↑ Iran, Poland take strides towards better economic cooperation
- ↑ Embassy of Iran in Warsaw
- ↑ Embassy of Poland in Tehran