Τα σύνορα Ιράκ-Τουρκίας (κουρδικά: Sînorê raqê–Tirkiye‎‎, αραβικά: الحدود العراقية التركية‎‎, τουρκικά: Irak–Türkiye sınırı‎‎) έχουν μήκος 367 χλμ. και εκτείνονται από το τριεθνές σημείο με τη Συρία στα δυτικά έως το τριεθνές σημείο με το Ιράν στα ανατολικά.[1]

Χάρτης των συνόρων Ιράκ-Τουρκίας

Περιγραφή Επεξεργασία

Τα σύνορα ξεκινούν στα δυτικά στο τριεθνές σημείο με τη Συρία στη συμβολή του ποταμού Τίγρη και του ποταμού Χαμπούρ. Στη συνέχεια ακολουθούν τον τελευταίο ποταμό προς τα ανατολικά και έπειτα τον ποταμό Χεζίλ Σουγιού στα βορειοανατολικά. Στη συνέχεια, τα σύνορα κατευθύνονται προς τα ανατολικά μέσω της στεριάς μέσω μιας σειράς ακανόνιστων γραμμών πάνω από βουνοκορφές και μικρά ρέματα, τελικά στρίβοντας προς τα νότια για να συνδεθούν με τον ποταμό Χαζί Μπακ. Στη συνέχεια ακολουθούν αυτόν τον ποταμό βορειοανατολικά μέχρι το τριεθνές σημείο του Ιράν. Η παραμεθόρια περιοχή είναι εξαιρετικά ορεινή και κατοικείται σχεδόν αποκλειστικά από Κούρδους και στις δύο πλευρές.

Ιστορία Επεξεργασία

Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία έλεγχε αυτό που είναι τώρα η Τουρκία και το Ιράκ.[2] Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μια Αραβική Εξέγερση, με την υποστήριξη της Βρετανίας, πέτυχε να απομακρύνει τους Οθωμανούς από το μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής. Ως αποτέλεσμα της μυστικής αγγλο-γαλλικής Συμφωνίας Σάικς–Πικό του 1916, η Βρετανία απέκτησε τον έλεγχο των Οθωμανικών βιλαετιών της Μοσούλης, της Βαγδάτης και της Βασόρας, τα οποία οργάνωσε στη Βρετανική Ετολή του Ιράκ το 1920.

 
Τοπογραφικός χάρτης της παραμεθόριας περιοχής

Με τη Συνθήκη των Σεβρών του 1920, η Τουρκία επρόκειτο να διαιρεθεί, με τις περιοχές βόρεια του βιλαετιού της Μοσούλης να περιλαμβάνονται σε ένα αυτόνομο ή ανεξάρτητο κουρδικό κράτος.[2][3] Οι Τούρκοι εθνικιστές εξοργίστηκαν με τη συνθήκη, συμβάλλοντας στην έκρηξη του Τουρκικού Πολέμου για την Ανεξαρτησία. Η τουρκική επιτυχία σε αυτή τη σύγκρουση κατέστησε της Συνθήκη των Σεβρών ξεπερασμένη.[2] Με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία της Τουρκίας και συμφωνήθηκε μια πολύ πιο γενναιόδωρη εδαφική διευθέτηση, αν και με το κόστος της επίσημης παραίτησης της Τουρκίας από οποιαδήποτε αξίωση σε αραβικά εδάφη.[4] Ως προσωρινό μέτρο, τα πρώην βόρεια σύνορα, το Βιλαέτι της Μοσούλης, επρόκειτο να χρησιμεύσει ως σύνορο μεταξύ του ελεγχόμενου από τους Βρετανούς Ιράκ και της Τουρκίας, με μια πιο ακριβή οριοθέτηση που θα συμφωνηθεί αργότερα.[2]

Βρετανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι συναντήθηκαν το 1924 αλλά δεν μπόρεσαν να καθορίσουν ένα αμοιβαία ικανοποιητικό σύνορο και το θέμα παραπέμφθηκε στην Κοινωνία των Εθνών.[2] Τον Οκτώβριο του 1925, η Ένωση πρότεινε ένα σύνορο («γραμμή των Βρυξελλών») που ήταν ουσιαστικά το ίδιο με αυτό των βόρειων ορίων του παλιού Βιλαετιού της Μοσούλης.[2][5] Μετά από περαιτέρω συζητήσεις, η Ένωση συνέστησε επίσημα τον Ιούλιο του 1925 να χρησιμοποιηθεί η γραμμή των Βρυξελλών, μια άποψη που επικυρώθηκε από το Μόνιμο Δικαστήριο Διεθνούς Δικαιοσύνης στη Χάγη τον Νοέμβριο του 1925.[2] Στις 5 Ιουνίου 1926, η Βρετανία και η Τουρκία υπέγραψαν τη Συνθήκη της Άγκυρας, με την οποία και τα δύο κράτη αναγνώρισαν τη γραμμή των Βρυξελλών (με κάποιες μικρές τροποποιήσεις) ως σύνορο.[2][6] Στη συνέχεια, τα σύνορα οριοθετήθηκαν επί τόπου το 1927.[2]

Γενικά εγκάρδιες, οι σχέσεις μεταξύ του Ιράκ και της Τουρκίας έγιναν τεταμένες μετά τον Πόλεμο του Κόλπου (1990–91). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια αυτόνομη κουρδική περιοχή στο βόρειο Ιράκ, η οποία παρείχε καταφύγιο για τους Κούρδους αντάρτες που δρούσαν στη νοτιοανατολική Τουρκία.[7] Έκτοτε, η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες στρατιωτικές εισβολές πέρα από τα σύνορα σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί ως κουρδική τρομοκρατία.[8][9][10]

 
Η συνοριακή διάβαση στο Ιμπραήμ Χαλίλ

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. CIA World Factbook – Iraq, https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/iraq/, ανακτήθηκε στις 4 April 2020 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 International Boundary Study No. 27 – Iraq-Turkey Boundary, 30 January 1964, https://fall.fsulawrc.com/collection/LimitsinSeas/IBS027.pdf, ανακτήθηκε στις 4 April 2020 
  3. Helmreich, Paul C. (1974). From Paris to Sèvres: The Partition of the Ottoman Empire at the Peace Conference of 1919–1920. Columbus, Ohio: Ohio State University Press. 
  4. Treaty of Peace with Turkey signed at Lausanne, Λωζάνη, Ελβετία, 24 July 1923, http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne, ανακτήθηκε στις 28 November 2012 
  5. The Geography of the Mosul Boundary: Discussion "The Geographical Journal" 1926
  6. «Treaty Between the United Kingdom and Iraq and Turkey Regarding the Settlement of the Frontier Between Turkey and Iraq, Together with Notes Exchanged». The American Journal of International Law 21 (4): 136–143. 2018. doi:10.2307/2213009. 
  7. Fawcett, L. (2001). «Down but not out? The Kurds in International Politics». Review of International Studies 27 (1): 109–118 [p. 117]. doi:10.1017/S0260210500011098. 
  8. «Turkey hits PKK targets in Iraq, Syria». Hurriet Daily News. 25 April 2017. http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-hits-pkk-targets-in-iraq-syria-.aspx?pageID=238&nID=112396&NewsCatID=352. Ανακτήθηκε στις 25 April 2017. 
  9. «Unwelcome Guests: The Turkish Military Bases in Northern Iraq». The Jamestown Foundation. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2016. 
  10. «Iraq to Expel Foreign Troops, End Turkish Military Presence - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East». Al-Monitor. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2016.