Τάρρακο
Τάρρακο (Tarraco) ήταν το αρχαίο όνομα της σημερινής πόλης Ταρραγόνα, στην Καταλονία, Ισπανία. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ήταν μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Ιβηρικής Χερσόνησου και πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Εντεύθεν Ιβηρίας (Hispania Citerior) που στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Ταρρακωνησία Ιβηρία (Hispania Tarraconensis). Το πλήρες όνομα της πόλης κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων ήταν Colonia Iulia Urbs Triumphalis Tarraco. Το 2000, το αρχαιολογικό συγκρότημα του Τάρρακο ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
| Αρχαιολογικό Συγκρότημα του Τάρρακο | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 Το αμφιθέατρο | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Ισπανία |
| Τύπος | Πολιτισμικό |
| Κριτήρια | ii, iii |
| Ταυτότητα | 875 |
| Περιοχή | Ευρώπη και Βόρεια Αμερική |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 2000 (24η συνεδρίαση) |
Απαρχές και Β΄ Καρχηδόνιος Πόλεμος Επεξεργασία
Η περιοχή κατοικούνταν στα προρωμαϊκά χρόνια από Ίβηρες που είχαν εμπορικές επαφές με τους αρχαίους Έλληνες και τους Φοίνικες που εγκαταστάθηκαν στην ακτή. Οι ιβηρικές αποικίες βρίσκονταν κυρίως στην κοιλάδα του Έβρου. Στοιχεία για την ύπαρξη των ιβηρικών αποικιών στο δήμο της Ταρραγόνα χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ.
Αναφορές στη λογοτεχνία για την παρουσία Ιβήρων στο Τάρρακο είναι διφορούμενα. Ο Λίβιος αναφέρει ένα oppidum parvum (μικρή αποικία), που αποκαλείται Κισσίς και ο Πολύβιος μιλάει για μία πόλη που αποκαλείται Κίσσα.[1] Το Τάρρακο αναφέρεται για πρώτη φορά λίγο μετά την άφιξη του Γναίου Κορνήλιου Σκιπίωνα Κάλβου στο Εμπόριο το 218 π.Χ., κατά τη διάρκεια του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου. Ο Λίβιος γράφει ότι οι Ρωμαίοι κατέλαβαν ένα στρατόπεδο με καρχηδονιακές προμήθειες του Αννίβα κοντά στο Κίσις και κατέλαβαν την πόλη. Λίγο νωρίτερα, οι Ρωμαίοι δέχθηκαν επίθεση όχι μακριά από το Τάρρακο (haud procul Tarracone).[2] Όμως, παραμένει ασαφές αν η Κίσσις και το Τάρρακο ήταν η ίδια πόλη. Ένα νόμισμα που βρέθηκε στο Εμπόριο φέρει την επιγραφή Tarakon-salir. Το νόμισμα χρονολογείται από το 250 π.Χ., σίγουρα πριν την άφιξη των Ρωμαίων. Το όνομα Κέσσις (Kesse) εμφανίζεται σε νομίσματα ιβηρικής προέλευσης τα οποία χρονολογούνται τον 1ο και 2ο αιώνα π.Χ., τα οποία ήταν σημειωμένα σύμφωνα με τα ρωμαϊκά σταθμά ζυγίσματος. Η Κέσσις μπορεί να ταυτίζεται με τη Κίσσιδα, τον τόπο καταγωγής των Κισσισιανών που αναφέρει ο Πλίνιος.[3]
Το 217 π.Χ., στο Τάρρακο έφτασαν ρωμαϊκές δυνάμεις με τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό. Το Τάρρακο ήταν ο χειμερινός τόπος διακοπών του Πούμπλιου Κορνήλιου ανάμεσα στο 211 και το 210 και εκείνη συναντούσε τις φυλές της Ισπανίας.[4] Ο πληθυσμός ήταν σε μεγάλο βαθμό πιστός στους Ρωμαίους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ο Λίβιος τους αποκαλούσε συμμάχους και φίλους των Ρωμαίων και οι ψαράδες του Τάρρακο τους υπηρέτησαν με τις βάρκες κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Καρθαγένης.[5]
Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής δημοκρατίας Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων, το Τάρρακο αποτελούσα βάση προμηθειών και στρατοπεδεύσεων κατά τη διάρκεια των πολέμων ενάντια στους Κελτίβηρες, όπως κατά τη διάρκεια του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου. Υπήρχε ισχυρή στρατιωτική παρουσία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πιθανότατα στο ψηλότερη τμήμα της περιοχής η οποία σήμερα είναι η ιστορική γειτονιά της πόλης και αποκαλείται Παρτ Άλτα. Το 197 π.Χ., όλες οι κατακτημένες εκτάσεις, ακόμη και η στενή λωρίδα κατά μήκος των ακτών της Ισπανίας, χωρίστηκε στις επαρχιες Εντεύθεν και Εκείθεν Ιβηρίας (Hispania Ulterior και Hispania Citerior). Η πρωτεύουσα της Hispania Citerior ήταν κυρίως η Καρθάγκο Νόβα, αλλά ο Στράβων αναφέρει ότι οι κυβερνήτες διέμεναν επίσης στο Τάρρακο.[6]
Το νομικό καθεστώς του Τάρρακο δεν έχει πλήρως καθοριστεί. Πιθανότατα ήταν οργανωμένα ως conventus civium Romanorum (σημείο συνάντησης των Ρωμαίων πολιτών της επαρχίας) κατά την εποχή της Δημοκρατίας, με δύο μαγίστρους να είναι επικεφαλής. Ο Γάιος Πόρσιος Κάτο, σύμβουλος το 114 π.Χ., επέλεξε το Τάρρακο ως τόπο εξορίας το 108, υποδεικνύοντας ότι το Τάρρακο ήταν ελεύθερη πόλη ή σύμμαχος εκείνη την εποχή.
Σύμφωνα με τον Στράβωνα, μία από τις πρόσφατες ρωμαϊκές μάχες έλαβε χώρα κοντά στο Τάρρακο.[7] Όταν ο Καίσαρας νίκησε τους υποστηρικτές του Πομπήιου το 49 π.Χ. στη Ιλτίρτα (Λιέιδα), το Τάρρακο παρείχε στο στρατό του τροφή.[8] Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο αν το Τάρρακο έλαβε το καθεστώς αποικίας από τον Καίσαρα ή τον Αύγουστο, όμως πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ότι μάλλον ήταν ο πρώτος, μετά τη νίκη του στη Μούντα.[9]
Την εποχή του καίσαρα Αυγούστου Επεξεργασία
Το 27 π.Χ., ο αυτοκράτορας Αύγουστος πήγε στην Ισπανία για να παρακολουθήσει τις εκστρατείες στην Κανταβρία. Όμως, εξαιτίας της κακής του υγείας, προτίμησε να μείνει στο Ταρράκο.[10] Απ'ότι φαίνεται, ο Αύγουστος κατασκεύασε ένα βωμό στη πόλη, και μία ιστορία από τον ρητορικό Κυϊντιλιανό αναφέρει ότι οι κάτοικοι του Τάρρακο συνόδευσαν τον Αύγουστο σε ένα φοίνικα που είχε φυτρώσει στο βωμό. Απάντησε ότι αυτό σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιείται συχνά.[11] Σύντομα μετά την αναχώρησή του, η παλιά Ηράκλεια οδός έχει η Βία Αυγούστα. Μια χιλιομετρική πέτρα, που βρίσκεται στην Πλάθα δε Μπράους, στην Ταρραγόνα, αναφέρει το νδρόμο ανάμεσα στον 12ο και τον 6 π.Χ.
Η παρουσία του Αυγούστου οδήγησε στην αναδιοργάνωση των Ισπανικών επαρχιών. Η Εκείθεν Ιβηρία χωρίστηκε στις νέες επαρχίες Βαιτική και Λουσιτανία. Το Τάρρακο έγινε πρωτεύουσα της Εντεύθεν Ιβηρίας, γνωστής μετέπειτα ως Ταρρακωνησία Ιβηρία.[12] Η πόλη άκμασε την εποχή του Αυγούστου. Ο συγγραφέας Πομπόνιος Μέλας τον 1ο αιώνα μ.Χ. αναφέρει ότι το Τάρρακο ήταν η πλουσιότερη πόλη σε αυτή την ακτή. Το Τάρρακο υπό τον Αύγουστο και τον Τιβέριο έκοψε τα δικά του νομίσματα, με αυτοκρατορικές απεικονίσεις και την επιγραφή CVT, CVTT ή CVTTAR.[13]
Μετά τον θάνατο του Αυγούστου το 14 μ.Χ., ο αυτοκράτορας επισήμως θεοποιήθηκε το 15 μ.Χ. και ένας ναός ανεγέρθηκε προς τιμή του, πιθανότατα στην ανατολικότερη γειτονιά της πόλης ή κοντά στην αποικιακή αγορά, όπως αναφέρει ο Τάκιτος στα χρονικά του.[14]
Ύστεροι ρωμαϊκοί χρόνοι Επεξεργασία
Το 68 μ.Χ., ο Γάλβας, ο οποίος έζησε στο Τάρρακο για 8 χρόνια, ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στην Κλούνια Σουλπίκια. Ο Βεσπασιανός άρχισε την αναδιοργάνωση των επισφαλών οικονομικών του κράτους. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, αυτό επέτρεψε στους κατοίκους της Ισπανίας να μπορούν να πάρουν τη λατινική υπηκοότητα.[15] Η ισπανική επικράτεια κατά την αρχαιότητα μεταμορφώθηκε σε μία έκταση οργανωμένη σε αστικά κέντρα, είτε αποικίες είτε δήμους, διευκολύνοντας τη συλλογή φόρων. Σύντομα μετά την αναδιοργάνωση της επαρχίας, ξεκίνησε έντονη οικοδομική δραστηριότητα.
Ο προστάτης της πόλης, συγκλητικός Λούκιος Λικίνιος Σούρας διορίστηκε από τον Τραϊανό. Ο Σούρα προερχόταν από το Τάρρακο και έφτασε σε μία από τις υψηλότερες κρατικές θέσεις. Το χειμώνα του 122-123 μ.Χ., ο Αδριανός θεωρείται ότι επισκέφτηκε την πόλη για ένα συμβούλιο για την Ισπανία. Ανακατασκεύασε επίσης το ναό του Αυγούστου.
Το Τάρρακο άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στο τέλος του 2ου αιώνα. Λίγα νέα αγάλματα κατασκευάστηκαν προς τιμήν της πόλης, πιθανότατα λόγω της έλλειψης κονδυλίων.[16] Αυτή η περίοδος σημαδεύτηκε επίσης από την ήττα στον αγώνα ενάντια στον αυτοκράτορα Κλαύδιο Αλμπίνο, ο οποίος υποστηριζόταν από τον κυβερνήτη του Τάρρακο, Λούκιο Ρούφο. Από αυτή την περίοδο, επιγραφές σχετικά με το συμβούλιο της επαρχίας άρχισαν να εξαφανίζονται και να αντικαθίστανται από επιγραφές αφιερωμένες σε μέλη του στρατού. Ο Σεβήρος ανακατασκεύασε τον ναό του Αυγούστου στο αμφιθέατρο, όπως πληροφορεί μια επιγραφή στο κάτω μέρος.[17]
Βυζαντινή αυτοκρατορία και μετά Επεξεργασία
Μετά τις αυτοκρατορικές διοικητικές μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού, η χερσόνησος έγινε μία διοίκηση διαιρεμένη σε έξι επαρχίες οι οποίες ήταν πολύ μικρότερες από πριν. Το Τάρρακο παρέμεινε πρωτεύουσα μίας εξ αυτών. Τα κτίρια καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια της εισβολής των Φράγκων και ξαναχτίστηκαν αργά ή αντικαταστάθηκαν από άλλα. Η πύλη του Γιούπιτερ κατασκευάστηκε επί Διοκλητιανού ή Μαξιμιανού (286-293) και μπορεί να ήταν τμήμα μιας βασιλικής.[18]
Το 476, μετά την κατάρρευση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το Τάρρακο κατελήφθη από τους Βησιγότθους και τον βασιλιά Έουρικ. Δεν υπάρχουν ευρήματα καταστροφής και απ' ό,τι φαίνεται η κατάληψη της πόλης ήταν ήρεμη. Οι Βησιγότθοι πιθανότατα συνέχισαν να διοικούν με βάση τις υπάρχουσες δομές, με την τοποθέτηση μιας μικρής ομάδας ευγενών, κάτι το οποίο φαίνεται να επιβεβαιώνουν οι χριστιανικοί τάφοι εκείνης της εποχής. Το τέλος της αρχαίας ιστορίας της πόλης ήρθε με την άφιξη των Μουσουλμάνων το 713 ή το 714.
Αρχαιολογικό συγκρότημα Επεξεργασία
Το αρχαιολογικό συγκρότημα του Τάρρακο είναι ένας από τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς χώρους της ρωμαϊκής Ισπανίας που σώζονται μέχρι σήμερα. Ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 2000. Η πόλη του Τάρρακο είναι ένας από τους παλαιότερους ρωμαϊκούς οικισμούς στην Ιβηρική χερσόνησο και ήταν πρωτεύουσα ρωμαϊκής επαρχίας από τον 1ο αιώνα π.Χ.
Υπάρχουν ακόμα σημαντικά ρωμαϊκά κτίρια στην Ταρραγόνα. Τμήμα των θεμελίων των μεγάλων κυκλώπειων τειχών κοντά στο γραφείο του Πιλάτου θεωρείται ότι είναι προρωμαϊκής προέλευσης. Αυτό το κτίριο, το οποίο ήταν φυλακή μέχρι τον 19ο αιώνα, θεωρείται ότι είναι παλάτι του Αυγούστου.
Το Τάρρακο, όπως και πολλές αρχαίες πόλεις, παρέμεινε κατοικημένο και σταδιακά τα κτίρια του χρησιμοποιήθηκαν από τους πολίτες ως οικοδομικά υλικά. Παρόλα αυτά, αν και το αμφιθέατρο, κοντά στην παραλία, χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια ως λατομείο, μεγάλα τμήματα της δομής του σώζονται μέχρι σήμερα. Κατασκευάστηκε μετά το σίρκους, και έχει μήκος 45,72 μέτρα. Επιγραφές σε πέτρες στα λατινικά, ακόμη και στα φοινικικά, μπορούν να βρεθούν εντοιχισμένες σε όλη την πόλη.
Δύο αρχαία μνημεία, σε μικρή απόσταση από την πόλη, έχουν χρονολογηθεί με ακρίβεια. Το πρώτο είναι το υδραγωγείο, το οποίο διασχίζει μια κοιλάδα 1,5 χιλιόμετρα από τις πύλες της πόλης. Έχει μήκος 21 μέτρα και οι κατώτερες αψίδες, οι οποίες είναι σε δύο σειρές, είναι σχεδόν 3 μέτρα ψηλές. Το άλλο βρίσκεται 1,5 χιλιόμετρο βορειοδυτικά από την πόλη και είναι ένας ρωμαϊκός τάφος, ο οποίος συνήθως αποκαλείται Τόρρε δελς Εσιπιόνς, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι τα αδέλφια Σκιπίωνες είναι θαμμένα εκεί.[19]
Προστατευμένοι τόποι Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Livy 21, 60; Polybius 3, 76, 5.
- ↑ Livy 21, 60, 1ff.
- ↑ Plinius: Naturalis historia 3, 21.
- ↑ Livy 26, 19 u. 51.
- ↑ Livy 27, 42; Livy 26, 45.
- ↑ Strabon 3, 4, 7.
- ↑ Strabon 3, 4, 9 (160).
- ↑ Caesar, De Bello Civili 1, 60.
- ↑ AE 1957, 309, AE 1957, 310 = RIT (G. Alföldy: Die Römischen Inschriften von Tarraco. Madrider Forschungen 10, Berlin 1975) 1 y 2.
- ↑ Suetonio, Augustus 26, 3.
- ↑ Quintilian, Institutio oratoria 6, 3.
- ↑ Το επίσημο όνπμα παρέμεινε επαρχία Hispania citerior. Στις λογοτεχνικές πηγές, η περιοχή συχνά αναφέρεται ως Tarraconensis (π.χ., στο naturalis historia του Πλινίου, 3,6, Σουητώνιος, Galba 8.
- ↑ Burnett, Roman Provincial Coinage I. 218/219.
- ↑ Tacito: Annales 1, 78.
- ↑ Pliny: Naturalis Historia, 3, 4, 30
- ↑ RE, Supl. XV, 598, Tarraco, Géza Alföldy
- ↑ RIT 84.
- ↑ G. Alföldy in RE Suppl XV Sp. 599 δείτε AE, 1929, 00233, RIT 91 για την επιγραφή.
- ↑ Cf. Ford, Handbook, p. 219, seq.; Florez, España Sagrada xxix. p. 68, seq.; Miñano, Diccion. viii. p. 398.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Tarraco στο Wikimedia Commons
