Βικιπαίδεια

Τίτος Πομπώνιος Αττικός

O Τίτος Πομπώνιος Αττικός, λατιν.: Titus Pomponius Atticus (110 Νοεμβρίου – 31 Μαρτίου 32 π.Χ.), που αργότερα ονομάστηκε Κόιντος Καικίλιος Πομπωνιανός Αττικός, λατιν.: Quintus Caecilius Pomponianus Atticus, [17] ήταν Ρωμαίος εκδότης, τραπεζίτης και προστάτης των γραμμάτων , περισσότερο γνωστός για την αλληλογραφία και τη στενή του φιλία με τον εξέχοντα Ρωμαίο πολιτικό Μάρκο Τύλλιο Κικέρωνα. Ο Αττικός προερχόταν από μία πλούσια ρωμαϊκή οικογένεια της τάξης των ιππέων (κατώτερη αριστοκρατική, μη άρχουσα τάξη) και από το γένος Πομπωνίων.

Τίτος Πομπόνιος Αττικός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		T.Pomponius Atticus (Λατινικά)
Γέννηση110 π.Χ.[1][2][3]
Αρχαία Ρώμη[3]
Θάνατος32 π.Χ.[4][5][2]
Ρώμη
Αιτία θανάτουλιμοκτονία
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα[6]
αρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
φιλόσοφος
τραπεζίτης
ποιητής[7]
Αρχαίος Ρωμαίος ιστορικός[8]
χρονογράφος[8]
Ρωμαίος πολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΠιλία (από 56 π.Χ.)[9][10][11]
ΤέκναΑττική (σύζυγος του Αγρίππα)[9][10][12]
ΓονείςTitus Pomponius[9][10][13] και Quintus Caecilius και Caecilia[10][14]
ΑδέλφιαPomponia[9][10][15]
ΣυγγενείςQuintus Caecilius (adoptive father)[10][16]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Στενός φίλος από την παιδική του ηλικία, ο Κικέρων αφιέρωσε την πραγματεία του Λαίλιος, περί φιλίας (Laelius de Amicitia), στον Αττικό. Η αλληλογραφία τους, συχνά γραμμένη με διακριτικό κώδικα για να συγκαλύψει τις πολιτικές τους παρατηρήσεις, διατηρείται στο Επιστολές προς τον Αττικό (Epistulae ad Atticum), που συγκεντρώθηκαν από τον Μ. Τ. Τίρωνα, τον δούλο τού Κικέρωνα (αργότερα απελεύθερό του) και προσωπικό γραμματέα.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πρώιμη ζωή

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Ρώμη περί τον Νοέμβριο τού 110 π.Χ. Ο Τίτος Πομπώνιος καταγόταν από οικογένεια ιππέων και ήταν γιος τού Τίτου Πομπωνίου και της Καικιλίας. Είχε μία αδελφή, που την έλεγαν Πομπωνία. Μεγαλώνοντας, μελέτησε και ανέπτυξε στενές φιλίες με τον Κικέρωνα, τον Λεύκιο Μάνλιο Τορκουάτο και τον Γάιο Μάριο τον Νεότερο. Λέγεται ότι ήταν άριστος μαθητής και το 85 π.Χ. μετακόμισε στην Αθήνα για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του, ιδιαίτερα στη φιλοσοφία. Η αγάπη του για την Αθήνα, ενέπνευσε το αυτόκλητο παρωνύμιό του «Aττικός», δηλ. από την Αττική, το οποίο αναφέρεται στο 5ο βιβλίο τού έργου Περί Συνόρων (De Finibus) τού Κικέρωνα. (ενότητα 4η).[18] Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Ιούλιος Καίσαρας ήταν καλεσμένος τού Αττικού.

Σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Ο Aτττικός κληρονόμησε οικογενειακά χρήματα, τα οποία επένδυσε με επιτυχία σε ακίνητα, ενισχύοντας τον πλούτο του. Χρησιμοποιώντας το εισόδημά του για να υποστηρίξει την αγάπη του για τα γράμματα, είχε εκπαιδεύσει Ρωμαίους σκλάβους ως γραφείς και τους δίδαξε να φτιάχνουν παπύρους, επιτρέποντας στον Αττικό να δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα έργα τού φίλου του Κικέρωνα. Οι εκδόσεις του των Ελλήνων συγγραφέων όπως ο Πλάτωνας, ο Δημοσθένης και ο Αισχίνης θαυμάστηκαν για την ακρίβειά τους στον αρχαίο κόσμο.[19] Δεν έχει διασωθεί κάποιο από τα γραπτά τού Αττικού, αλλά είναι γνωστό ότι έγραψε ένα βιβλίο (στα αρχαία ελληνικά) για την υπατεία τού Κικέρωνα, το Βιβλίο Χρονολογιών (Liber Annalis, ένα έργο για τη ρωμαϊκή χρονολογία) και μία μικρή ποσότητα ρωμαϊκής ποίησης.[20]

Το 65 π.Χ. ο Αττικός επέστρεψε από την Αθήνα στη Ρώμη. Σύμφωνα με τις επικούρειες συμπάθειές του, έμεινε μακριά από την πολιτική στο μέγιστο δυνατό βαθμό, εκτός από το να δώσει στον Κικέρωνα ένα χέρι βοήθειας σε περιόδους κινδύνου: για παράδειγμα, όταν ο Κικέρων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα το 49 π.Χ., ο Αττικός τού έκανε δώρο 250.000 σεστέρτιους. Συνολικά η πολιτική του δραστηριότητα ήταν ελάχιστη, αν και γνωρίζουμε ότι, όπως ο Κικέρων, ανήκε στους βέλτιστους (optimates, το αριστοκρατικό κόμμα) και είχε γενικά συντηρητικές απόψεις. Ήταν επίσης συνεργάτης τού Mάρκου Λικίνιου Κράσσου, ενός της Tριανδρίας.[21]

Μετά το τέλος τού πλουσιότατου -εκ μητρός- θείου του Κόιντου Καικίλιου, ο Aττικός έγινε ο υιοθετημένος γιος και κληρονόμος του, παίρνοντας το όνομα Κόιντος Καικίλιος Πομπωνιανός Αττικός. Ο Λεύκιος Λικίνιος Λούκουλος, παρόλο που ήταν προσωπικός του φίλος, δυσανασχετούσε που ο Αττικός έλαβε μία κληρονομιά, που ένιωθε ότι τη δικαιούτο για τη συμμετοχή του στην εκστρατεία κατά τού Μιθριδάτη ΣΤ΄ και ως κυβερνήτης της Συρίας.[22]

Ο Αττικός ήταν φιλικός με τους Απελευθερωτές μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα, αλλά δεν επλήγη μετά την ήττα τους. Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Νέπωτα, φρόντισε τη Σερβιλία μετά το τέλος τού γιου της Μ. Ι. Βρούτου στη μάχη των Φιλίππων.[23]

Οικογένεια

Επεξεργασία

Στα τελευταία του χρόνια νυμφεύτηκε μία συγγενή του, την Πιλία ( π. 75 – 46 π.Χ.), κόρη του Πιλίου και -από τη μητέρα της- εγγονή τού Μ. Λ. Κράσσου της Tριανδρίας. Ο Αττικός και η Πιλία παντρεύτηκαν το 58/56 π.Χ., όταν ο Αττικός ήταν ήδη 53/54 ετών, και απεβίωσε μετά από 12 χρόνια ευτυχισμένου γάμου.[24] Αυτή τού γέννησε μια κόρη, την Αττική, η οποία έγινε η πρώτη σύζυγος του Μάρκου Βιψάνιου Αγρίππα.

Το τέλος του

Επεξεργασία

Ο Αττικός έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στη Ρώμη. Αμέσως μετά τα 77α γενέθλιά του αρρώστησε, και στην αρχή η ασθένειά του φαινόταν μικρή. Αλλά μετά από τρεις μήνες η υγεία του επιδεινώθηκε ξαφνικά. Αποφασίζοντας να επιταχύνει το αναπόφευκτο, απείχε από τη βρώση οποιασδήποτε τροφής, έτσι λιμοκτόνησε. Απεβίωσε την πέμπτη ημέρα τέτοιας νηστείας, «που ήταν η 31η Μαρτίου, επί υπατείας τού Κ. Δομιτίου και του Κ. Σώσιου»,[25] δηλαδή το έτος 32 π.Χ. Τάφηκε στον οικογενειακό τάφο, που βρίσκεται στο 5ο μίλιο της Αππίας Οδού. 

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3965. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) CERL Thesaurus. Consortium of European Research Libraries. cnp00394123.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Titus-Pomponius-Atticus.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12390277z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3965. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2021.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12390277z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 Perseus Project. catalog.perseus.org/catalog/urn:cite:perseus:author.233. Ανακτήθηκε στις 4  Σεπτεμβρίου 2019.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 www.strachan.dk/family/pomponius.htm.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3965. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  11. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3964. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  12. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3980. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4552. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  14. ↑ 14,0 14,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3978. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  15. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3966. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  16. ↑ «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3979. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  17. ↑ Cicero (1999). «Introduction». Letters to Atticus. Loeb Classical Library. 1. Harvard University Press. σελ. 17. 
  18. ↑ Some histories also refer to Atticus's fondness for all things Athenian, including its tradition of male homosexuality and pederasty.
  19. ↑ Lucian, The Ignorant Book Collector (2.24)
  20. ↑ Cornelius Nepos, Life of Atticus (17)
  21. ↑ Pierre Grimal, Les mémoires de Pomponius Atticus, Rome devant César, 1976, p. 93
  22. ↑ Pierre Grimal, Les mémoires de Pomponius Atticus, Rome devant César, 1976, p. 171
  23. ↑ Osgood, Josiah (2014). Turia: A Roman Woman's Civil War. Women in Antiquity. Oxford University Press. σελ. 51. ISBN 9780199832385. 
  24. ↑ Rawson, E.: "Cicero, a portrait" (1975) p. 141
  25. ↑ Cornelius Nepos, Life of Atticus (21–22)

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία

Eξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τίτος_Πομπώνιος_Αττικός&oldid=10507297"