Τζαμπιετρίνο

Ο Τζαμπιετρίνο ή Τζιαμπιετρίνο (Giampietrino), το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν πιθανώς Τζοβάννι Πιέτρο Ριτσόλι (Giovanni Pietro Rizzoli), ήταν Ιταλός ζωγράφος ενεργός τα έτη 1495 έως 1549, που ανήκε στη «σχολή της Λομβαρδίας» και στον κύκλο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Χαρακτηρίσθηκε λακωνικά από τον Σύντνεϋ Τζ. Φρήντμπεργκ ως «εκμεταλλευτής του ρεπερτορίου του Λεονάρντο».

Τζαμπιετρίνο
Γέννηση	15ος αιώνας Λομβαρδία
Θάνατος	16ος αιώνας
Ιδιότητα	ζωγράφος
Είδος τέχνης	προσωπογραφία
Σημαντικά έργα	Death of Cleopatra, Last supper by Giampietrino και Virgin and Child
Σχετικά πολυμέσα

«Ο Χριστός φέρων τον Σταυρό», του Τζοβάννι Πιέτρο Ριτσόλι (Τζαμπιετρίνο), αρχές δεκαετίας του 1530

Ταυτότητα

«Η Παναγία γαλακτοτροφούσα με τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή προσκυνούντα» (περ. 1500–1520), Μουσείο Τέχνης του Σάο Πάολο

Ο Τζαμπιετρίνο υπήρξε πολύ παραγωγικός ζωγράφος μεγάλων έργων για την κόγχη ναών, έργων γενικά με θέμα την Παναγία, άγιες και μυθολογικές γυναίκες. Για πολύ καιρό η πραγματική ταυτότητα του καλλιτέχνη ήταν άγνωστη και αναφερόταν απλώς ως ο «Τζαμπιετρίνο» του οποίου το όνομα εμφανιζόταν έτσι σε καταλόγους μελών του ατελιέ του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το 1929 ο Βίλχελμ Ζούιντα εξέφρασε την άποψη ότι ίσως ήταν ο Τζοβάννι Μπαττίστα Μπελμόντε, καθώς μια Παναγία υπογεγραμμένη με το όνομά του και με χρονολογία το 1509 είχε συνδεθεί στο στιλ με τον Τζαμπιετρίνο. Σήμερα πλέον η άποψη αυτή θεωρείται ξεπερασμένη και ο Τζαμπιετρίνο ταυτίζεται κυρίως με τον Τζοβάννι Πιέτρο Ριτσόλι, ο οποίος είναι γνωστός από έγγραφα.

Ο Τζαμπιετρίνο θεωρείται ταλαντούχος ζωγράφος, που συνεισέφερε ουσιωδώς στη διανομή του ύστερου στιλ του ντα Βίντσι. Αντέγραψε πολλά αριστουργήματα του ντα Βίντσι, ενώ άφησε πίσω του και πολλές αριστοτεχνικές πρωτότυπες δικές του συνθέσεις. Αρκετά από τα έργα του σώζονται σε πολλαπλές εκδοχές του ίδιου θέματος.

Επιλεγμένα έργα

«Ο Χριστός με το σύμβολο της Αγίας Τριάδος»

«Σαλώμη»

«Η κυνηγός Άρτεμις»

• Άμστερνταμ, Rijksmuseum
  • «Η Μαρία με το Βρέφος» (αποδιδόμενο στον Τζαμπιετρίνο)
• Βερολίνο, Gemäldegalerie
  • «Η Αγία Μαρία Μαγδαληνή σε προσευχή»
  • «Η Αγία Αικατερίνη της Αλεξανδρείας»
  • «Κλαίων Χριστός με χυτευτή»
• Βουδαπέστη, Ουγγρικό Μουσείο Καλών Τεχνών
  • «Παναγία και Βρέφος με τους Αγίους Ιερώνυμο και Μιχαήλ» (1535)
• Μπούργος, Καθεδρικός Ναός
  • «Μαρία Μαγδαληνή»
• Cambridge Μασαχουσέτης, Fogg Art Museum, Harvard University Art Museum
  • «Η Αγία Οικογένεια»
• Chantilly, Musée Condé
  • Κεφαλή γυναίκας (μέρος)
• Gazzada Schianno, Museo Cagnola
  • «Η Αγία Οικογένεια»
• Gloucester, Highnam Court
  • «Παναγία με το Βρέφος« («Παναγία με το Κρίνο», αποδιδόμενο)
• Ιζόλα Μπέλλα, Συλλογή Μπορρομέο
  • «Διδώ»
  • «Σωφρονία»
• Kassel, Πινακοθήκη των Παλαιών Δασκάλων
  • «Η Λήδα και τα τέκνα της»
• Lewisburg, Bucknell University Art Gallery
  • «Κλεοπάτρα» (περ. 1525)
• Λονδίνο, Courtauld institutes Galleries
  • «Παναγία με το Βρέφος και τον Άγιο Ιερώνυμο» (αποδιδόμενο)
  • «Παναγία με το Βρέφος» («Παναγία με το Κρίνο», αποδιδόμενο)
• Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη
  • «Χριστός φέρων τον Σταυρό» (περ. 1510-1530)
  • «Σαλώμη» (περ. 1510-1530)
• Λονδίνο, ιδιωτικές συλλογές
  • «Σαλώμη»
  • «Ίδε ο Άνθρωπος»
• Λονδίνο, Βασιλική Ακαδημία
  • «Η Αγία Κοινωνία»
  • «Ο Μυστικός Δείπνος» (αναπαραγωγή του έργου του ντα Βίντσι)
• Μάντισον (Ουισκόνσιν), Μουσείο Τέχνης Chazen του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον
  • «Lucrezia Romana» (περ. 1525)
• Μιλάνο, Συλλογή Brivio Sforza
  • «Η Νύμφη Ηγερία»
• Μιλάνο, Συλλογή Nembrini
  • «Αφροδίτη και έρωτας»
• Μιλάνο, ιδιωτική συλλογή
  • «Ο Χριστός με τον Ακάνθινο Στέφανο»
• Μιλάνο, Συλλογή Rob Smeets
  • «Παναγία με το Βρέφος» («Παναγία με τα κεράσια»)
• Μιλάνο, Μουσείο Bagatti Valsecchi
  • Πολύπτυχο: Παναγία ένθρονη με αγίους / Χριστός Λυτρωτής / Χριστός ως Σωτήρας του Κόσμου (Salvator Mundi)
• Μιλάνο, Αμβροσιανή Πινακοθήκη
  • «Παναγία με το Βρέφος»
  • «Η Αγία Οικογένεια με τον Άγιο Ρόκο»
  • «Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής»
  • «Ίδε ο Άνθρωπος»
• Μιλάνο, Πινακοθήκη του Castello Sforzesco
  • «Η Αγία Μαρία Μαγδαληνή»
• Μιλάνο, Πινακοθήκη Brera
  • «Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή διαβάζουσα»
  • «Παναγία με το Βρέφος και τον Αμνό» (μη ολοκληρωμένο)
  • «Παναγία με το Βρέφος»
• Μιλάνο, Sant' Alessandro
  • «Ο Χριστός στη στήλη του μαστιγώματος»
• Morimondo, Abbazia di Santa Maria di Morimondo
  • «Ο Χριστός καθήμενος επί του Τάφου»
• Νανσύ, Μουσείο Καλών Τεχνών
  • «Ο Χριστός ως Σωτήρας του Κόσμου»
• Neapel, Museo Nazionale di Capodimonti
  • «Η Αγία Μαρία Μαγδαληνή σε προσευχή»
  • «Παναγία με το Βρέφος και τους Αγίους Ιωάννη Βαπτιστή και Ιερώνυμο»
• Νέα Υόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης
  • «Η κυνηγός Άρτεμις»
• Oberlin, Allen Memorial Art Museum, Oberlin College
  • «Κλεοπάτρα» (περ. 1520-1540, αποδιδόμενο)
• Ospedaletto Lodigiano, ενοριακός ναός
  • «Παναγία με το Βρέφος και τους Αγίους Ιερώνυμο και Ιωάννη Βαπτιστή»
• Παρίσι, Λούβρο
  • «Ο θάνατος της Κλεοπάτρας»
• Παβία, Curia Vescovile
  • «Παναγία με το Βρέφος και τους Αγίους Ιερώνυμο και Ιωάννη Βαπτιστή»
• Πόνσε, Μουσείο Τέχνης
  • «Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής» (περ. 1530)
• Πόρτλαντ (Όρεγκον), Μουσείο Τέχνης
  • «Η Αγία Μαρία Μαγδαληνή» (περ. 1521)
• Πράγα, Ανάκτορο Sternbersky
  • «Η Αγία Μαρία Μαγδαληνή»
• Ρώμη, Πινακοθήκη Borghese
  • «Παναγία με το Βρέφος»
• Ρουέν, Μουσείο Καλών Τεχνών
  • «Ο μετανοών Άγιος Ιερώνυμος»
• Σιάτλ, Μουσείο Τέχνης
  • «Παναγία με το Βρέφος και τον Αγίο Ιωάννη τον Βαπτιστή» (περ. 1510-1515)
• Σαν Φρανσίσκο, Μουσείο Καλών Τεχνών
  • Αγία Αικατερίνη της Αλεξανδρείας
• Αγία Πετρούπολη, Ερμιτάζ
  • «Παναγία με το Βρέφος» (περ. 1520-1530)
  • «Ο Χριστός με το σύμβολο της Αγίας Τριάδος»
• Σάο Πάολο, Museu de Arte
  • «Η Παναγία γαλακτοτροφούσα με τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή προσκυνούντα» (περ. 1500-1520)
• Τορίνο, Galleria Sabauda
  • «Ο Χριστός φέρων τον Σταυρό»
• Γουέικοου του Τέξας, Βιβλιοθήκη Armstrong-Browning του Πανεπιστημίου Μπέυλορ, Συλλογή Kress
  • «Χριστός πάσχων» (περ. 1540)

«Ο Μυστικός Δείπνος», περ. 1520, ελαιογραφία σε καμβά, Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, Λονδίνο. Ακριβέστατο και σε πλήρη κλίμακα αντίγραφο του γνωστού έργου του Λεονάρντο ντα Βίντσι από τον Τζαμπιετρίνο, που υπήρξε το βασικό πρότυπο για την εικοσαετή αποκατάσταση του τελευταίου το 1978-1998.

Πηγές

• William Suida: Leonardo and His Circle, εκδ. Bruckmann, Μόναχο 1929
• The Legacy of Leonardo, Skira Editore S.p.A., Μιλάνο 1998, ISBN 88-8118-463-X

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Leonardo da Vinci: anatomical drawings from the Royal Library, Windsor Castle, πλήρης κατάλογος εκθέσεως από το Metropolitan Museum of Art, που περιέχει υλικό για τον Τζαμπιετρίνο (βλ. ευρετήριο)