Τζούρο Μπόσκοβιτς

Ο Τζούρο Μπόσκοβιτς ( Μπρτσελι, 6 Φεβρουαρίου 1914 -  Βελιγράδι , 2 Μαΐου 1945) ήταν  δικηγόρος, μέλος του επαναστατικού κινήματος. Έλαβε ενεργό μέρος στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα. Ο Τζούρο έγινε ιδιαίτερα γνωστός κατά τη διάρκεια της Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ανέφερε στο στρατιωτικό επιτελείο ότι παρόλο που έχασαν τα δύο τρίτα των μαχητών, θα μπορούν να υπολογίζουν στους εναπομείναντες σαν να είναι σε πλήρη ισχύ.

Τζούρο Μπόσκοβιτς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	6ιουλ. / 19  Φεβρουαρίου 1914γρηγ. ή 6  Φεβρουαρίου 1914
Θάνατος	2  Μαΐου 1945 Βελιγράδι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	νομικός δικηγόρος
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	Ταγματάρχης

Βιογραφία

Ο Τζούρο Ιβοβ Μπόσκοβιτς γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1914. στο χωριό , Μπρτσελι που βρίσκεται κοντά στην παραλιακή πόλη και το λιμάνι του Μπαρ.  Ο πατέρας του Ίβο εργάστηκε στις ΗΠΑ, ενώ ο Τζούρο έμεινε στη  Γιουγκοσλαβία  με τη μητέρα και τα αδέλφια του. 

Οικογένεια

Είχε δύο εξέχοντες αδελφούς, τον Πέταρ Μπόσκοβιτς και τον Μίλο Μπόσκοβιτς. Ο εθνικός ήρωας Μίλο Μπόσκοβιτς δολοφονήθηκε το 1944  στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γιασένοβατς. Ο Πέταρ Μπόσκοβιτς (1931-2011) ήταν Γιουγκοσλάβος διπλωμάτης και διετέλεσε ως πρεσβευτής τής Γιουγκοσλαβίας στην Κύπρο. Η αδελφή τους Βέλικα Μπόσκοβιτς ήταν μαχήτρια του κινήματος Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων και συμμετείχε στην 4η Προλεταριακή Μαυροβουνιακή Ταξιαρχία.

Το επαναστατικό του έργο

Ο Τζούρο Μπόσκοβιτς τελείωσε το δημοτικό και το γυμνάσιο στο Μαυροβούνιο. Από πολύ νεαρή ηλικία ως μαθητής του γυμνασίου το 1933 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας(KPJ). Επίσης, την ίδια χρονιά διακρίθηκε κατά τη διάρκεια της απεργίας που πραγματοποίησαν μαθητές γυμνασίου. Αποφοίτησε από  τη Νομική Σχολή του  Βελιγραδίου. Αργότερα ο Τζούρο εργάστηκε ως ασκούμενος δικηγόρος. Επέστρεψε το 1939 στο Μαυροβούνιο κατόπιν κομματικής εντολής  Συνελήφθη και μεταφέρθηκε πρώτα στο Μπαρ, στη συνέχεια στο Βελιγράδι, και στο τέλος μεταφέρθηκε στη Βελίκα Κίκιντα.

Η προσχώρηση του στο αντιστασιακό παρτιζάνικο κίνημα

Συμμετείχε στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Αγώνα από την αρχή της εξέγερσης της Δεκάτης Τρίτης Ιουλίου. Την ίδια ημέρα  τα δικαστήρια των Τσέτνικ στο Μαυροβούνιο δημοσίευσαν μια λίστα 84 επιφανών  παρτιζάνων , που είχαν επικηρυχθεί με χρηματική αμοιβή απο τις κατοχικές αρχές.   Τον Ιούνιο του 1942 ήταν αναπληρωτής  πολιτικός επίτροπος της  3ης μονάδας του 1ου Τάγματος παρτιζάνικου αποσπάσματος του Λόβτσεν,  το οποίο έγινε αργότερα μέρος  της 4ης Προλεταριακής Ταξιαρχίας του Μαυροβουνίου . Μετά ο Τζούρο έγινε πολιτικός επίτροπος της 1ης μονάδας του 1ου  Τάγματος της Τέταρτης Προλεταριακής Ταξιαρχίας του Μαυροβουνίου.  

Ηρωική υπεράσπιση του Ανώτατου Αρχηγείου στη Σουτιέσκα

Ο Τζόυρο ξεχώρισε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της μάχης της Σουτιέσκα. Κατείχαν σημαντική θέση στο Γόρνι Μπάρι, όπου εμπόδισαν τη διείσδυση μεγάλου αριθμού γερμανικών ναζιστικών δυνάμεων. Γύρισε, συνομιλούσε με τους αγωνιστές, τους ενθάρρυνε να αντέξουν, τόνιζοντας ότι πίσω τους ήταν οι τραυματίες και το Ανώτατο Αρχηγείο του Λαϊκού Απελευθερωτικού Παρτιζάνικου και Εθελοντικού Στρατού της Γιουγκοσλαβίας. Τους ενθάρυνε και τους έλεγε ότι δεν μπορούσαν να υποχωρήσουν. Όταν μόνο πενήντα από αυτούς παρέμειναν ζωντανοί απο ολόκληρο το τάγμα, αποφάσισαν να θυσιάσουν τις ζωές τους χωρίς κανένα δισταγμό, για την λευτεριά του τόπου. Έπρεπε να παρεμποδίσει με πάση θυσία τον εχθρό να μην περάσει. [9] O Μπόσκοβιτς και ο διοικητής του τάγματος Μπράνκο Μίρκοβιτς ανέφεραν στις 8 Ιουνίου 1943. στο αρχηγείο της ταξιαρχίας ότι οι Γερμανοί επιτέθηκαν, ότι έχασαν τα δύο τρίτα των αγωνιστών τους, αλλά θα μπορούσαν να υπολογίζουν σαν να ήταν σε πλήρη ισχύ. Το μήνυμα αυτό, αντάξιο των αρχαίων Ελλήνων ηρώων στη μάχη των Θερμοπυλών, διαβιβάστηκε στον στρατάρχη Τίτο. Εκείνη την εποχή, οι τραυματίες, ο στρατάρχης Τίτο και το Ανώτατο Αρχηγείο κινδύνευαν στη Σουτιέσκα. Η ηρωική αντίσταση στάθηκε το μόνο εμπόδιο στην διείσδυση μεγάλου αριθμού γερμανικών δυνάμεων προς την κοιλάδα της Σουτιέσκα. Το ηρωικό μήνυμα ότι μπορούν να βασιστούν σαν να ήταν σε πλήρη ισχύ, παρόλο που έχασαν τα δύο τρίτα των μαχητών, αναφέρεται επίσης στο 60ο λεπτό της ταινίας μεγάλου μήκους Σούτιεσκα.

Η μεταπολεμική του ενασχόληση

Ο Μπόσκοβιτς εντάχθηκε στο Τμήμα Προστασίας του Λαού (OZNΑ) τον Φεβρουάριο του 1945.  Εκείνη την εποχή πολλοί παράνομοι Τσέτνικ και Νέντιτς εδρούσαν στο Βελιγράδι. Ξεκίνησε μια επιχείρηση με σκοπό να συλλάβει έναν καταζητούμενο πληροφοριοδότη, αξιωματικό των Τσέτνικ, μέλος παραστρατιωτικής οργάνωσης που συνεργάστηκε με τις δυνάμεις του Άξονα. Ο Διοικητής των Τσέτνικ σκόπευε να δραπετεύσει από το Βελιγράδι αεροπορικώς κατά τη διάρκεια του εορτασμού της Πρωτομαγιάς, αναμένοντας λιγότερη προσοχή από τις αρχές ασφαλείας του νέου κράτους. Ωστόσο, τα μέλη της ΌΖΝΑ είχαν ανακαλύψει εγκαίρως τις προθέσεις του, οπότε ο Τζούρο Μπόσκοβιτς τον περίμενε σε μια ενέδρα που στήθηκε κοντά στο παλιό αεροδρόμιο του Βελιγραδίου. Το βράδυ της 1ης Μαΐου, ο Τζούρο Μπόσκοβιτς σταμάτησε ένα αυτοκίνητο με τους ύποπτους, οι οποίοι στη συνέχεια άνοιξαν πυρ. Σε αυτή την ανταλλαγή τον πυροβολισμών ο Μπόσκοβιτς και άλλο ένα μέλος της OΖΝΑ, ο Στιέπαν Φούναριτς, τραυματίστηκαν σοβαρά.  Οι αρχές εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό για την σύλληψη των Τσέτνικ, και αυτοί σκοτώθηκαν από μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας κατά τη διάρκεια της νύχτας.  Ο σοβαρά τραυματισμένος Τζούρο Μπόσκοβιτς μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου εξέπνευσε στις 2 Μαΐου 1945.  Θάφτηκε στο χώρο εξεχόντων τιμώμενων εθνικών ηρώων στο Νέου Κοιμητηρίου στο Βελιγράδι.  Του απονεμήθηκε μεταθανάτια το Μετάλλιο "Αντάρτικη Μνήμη 1941" από την Εθνική Επιτροπή για την Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας, τιμώντας το γεγονός ότι ο Μπόσκοβιτς εντάχθηκε στις γραμμές του τιτοϊκού κινήματος αντίστασης από την έναρξη του Εθνικό- Απελευθερωτικού Αγώνα 1941-1945.

Παραπομπές

• Дедијер, Владимир (1953). Прилози за биографију Јосипа Броза Тита том II. Београд: „Култура”. 
• Зборник докумената и података о Народноослободилачком рату југословенских народа, том 3, књига 4. Београд: Војноиздавачки завод. 1953. 
• Сутјеска, Зборник радова, књига 5. Београд: Војноиздавачки завод. 1961. 
• Пали непобеђени 1944—1964. Београд: Савезни одбор за прославу двадесете годишњице службе унутрашње безбедности. 1964. 
• Четврта пролетерска црногорска бригада Зборник сећања. Београд: Војноиздавачки завод. 1969. 
• Јанковић, Блажо (1975). Четврта пролетерска црногорска бригада. Београд: Војноиздавачки завод. 
• Друга далматинска пролетерска бригада. Сплит: Институт за хисторију радничког покрета Далмације. 1982. 
• Лопушина, Марко (1995). Убиј ближњег свог. Београд.