Το Απαγορευμένο Ποδήλατο

Το Απαγορευμένο Ποδήλατο (αγγλικά: Wadjda, αραβικά: وجدة) είναι δραματική σαουδαραβική ταινία του 2012, γραμμένη και σκηνοθετημένη από τη Χαϊφά-αλ-Μανσούρ. Ήταν η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους που γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στη Σαουδική Αραβία[8][9][10][11] και η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους με γυναίκα σκηνοθέτιδα από τη Σαουδική Αραβία.[12][13] Έχει κερδίσει πολλά βραβεία σε κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Η ταινία προτάθηκε για καλύτερη ξενόγλωσση ταινία στα βραβεία Όσκαρ (η πρώτη φορά που η χώρα υπέβαλε υποψηφιότητα για Όσκαρ[14]), αλλά δεν της απονεμήθηκε.[15][16][17] Κέρδισε στα βραβεία BAFTA του 2014 εκείνο της Καλύτερης Ξένης Ταινίας.

Το Απαγορευμένο Ποδήλατο
ΣκηνοθεσίαΧαϊφά-αλ-Μανσούρ[1][2][3]
ΣενάριοΧαϊφά-αλ-Μανσούρ
ΠρωταγωνιστέςΡιμ Αμντουλλάχ[2][4][5], Γουάντ Μοχάμεντ[6][4][5] και Μαριάμ Αλγκαμντί[4]
ΜουσικήΜαξ Ρίχτερ
ΦωτογραφίαLutz Reitemeier
ΜοντάζAndreas Wodraschke
Εταιρεία παραγωγήςΡαδιοφωνία της Βόρειας Γερμανίας, Bayerischer Rundfunk και Rotana Media Group
ΔιανομήPlaion
Πρώτη προβολή2012, 31  Αυγούστου 2012 και 5  Σεπτεμβρίου 2013 (Γερμανία)[7]
Διάρκεια98 λεπτά
ΠροέλευσηΣαουδική Αραβία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιορδανία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑραβικά

Υπόθεση Επεξεργασία

Βασισμένη στη δεκαετία του 2000, η Γουατζίντα, ένα 10χρονο κορίτσι από τη Σαουδική Αραβία που ζει στην πρωτεύουσα Ριάντ, ονειρεύεται να αγοράσει ένα πράσινο ποδήλατο που βρίσκεται σε ένα κατάστημα από το οποίο περνάει καθημερινά καθώς πηγαίνει στο σχολείο. Θέλει να αγωνιστεί εναντίον του φίλου της, Αμπντουλάχ, ενός αγοριού από τη γειτονιά, αλλά τα ποδήλατα θεωρούνται απαγορευμένα για τα κορίτσια και η μητέρα της αρνείται να αγοράσει ένα για αυτήν.

Η Γουατζίντα αρχίζει να κερδίζει μόνη της χρήματα, πουλώντας χειροποίητα βραχιολάκια για τις συμμαθήτριές της και ενεργώντας ως "ταχυδρόμος" για μια μεγαλύτερη μαθήτρια. Αυτές οι δραστηριότητες τη φέρνουν σε δύσκολη θέση με την αυστηρή διευθύντρια. Εν τω μεταξύ, ο οδηγός της μητέρας της αρνείται να την εξυπηρετήσει πια, αλλά η Γουατζίντα και ο Αμπντουλάχ βρίσκουν το σπίτι του και τον επισκέπτονται για να του πουν να συνεχίσει τη δουλειά του. Αφού ο Αμπντουλάχ απειλεί ότι θα πει στον «θείο του με το μουστάκι» να τον διώξει από τη χώρα, ο οδηγός συμφωνεί.

Ο πατέρας της Γουατζίντα σκέφτεται να παντρευτεί μια δεύτερη σύζυγο, επειδή η μητέρα της Γουατζίντα δεν μπορεί να κάνει άλλα παιδιά. Η μητέρα της είναι θυμωμένη και φοβισμένη γι' αυτό και αποφασίζει να αγοράσει ένα όμορφο κόκκινο φόρεμα για το γάμο του κουνιάδου της, ώστε να "τρομάξει" τις γυναίκες που μπορεί να θέλουν να παντρευτούν τον άντρα της.

Στο σχολείο, η Γουατζίντα αποφασίζει να συμμετάσχει σε ένα διαγωνισμό με θέμα την απομνημόνευση του Κορανίου με βραβείο 1000 ριάλ σε μετρητά (ισοδύναμο περίπου με 270 δολλάρια[18]) το οποίο θα της επέτρεπε να αγοράσει το ποδήλατο. Εκεί, συγκλονίζεται όταν μαθαίνει ότι μια συμμαθήτριά της, η Σαλμά, παντρεύτηκε έναν άντρα πολύ μεγαλύτερό της. Οι προσπάθειές της για απομνημόνευση των στίχων εντυπωσιάζουν τη δασκάλα της, αλλά όταν η Γουατζίντα κερδίζει τον διαγωνισμό, σοκάρει το προσωπικό ανακοινώνοντας την πρόθεσή της να αγοράσει ένα ποδήλατο με το χρηματικό έπαθλο.[19][20][21][22] Της λένε ότι τα χρήματα θα δοθούν στην Παλαιστίνη εκ μέρους της. Επιστρέφοντας στο σπίτι, συναντάει τον Αμπντουλάχ ο οποίος της αποκαλύπτει ότι είναι ερωτευμένος μαζί της.

Επιστρέφει στο σπίτι για να βρει τον πατέρα της και ξεσπάει σε κλάματα όταν της λέει ότι είναι υπερήφανος που κέρδισε τον διαγωνισμό. Ωστόσο, δεν του λέει για ποιον λόγο κλαίει, γιατί του τηλεφωνούν και φεύγει από το σπίτι, λέγοντας στην Γουατζίντα να πει στη μητέρα της ότι την αγαπά. Αργότερα, η Γουατζίντα διαπιστώνει ότι ο πατέρας της πήρε μια δεύτερη γυναίκα και παρακολουθεί τη γαμήλια τελετή από τη στέγη του σπιτιού με τη μητέρα της. Ρωτά τη μητέρα της αν αγαπά τον πατέρα της και η μητέρα της την πειράζει, ρωτώντας της αν αγαπά τον Αμπντουλάχ.

Η μητέρα της κόβει τα μαλλιά της όπως ήθελε και λέει ότι εκείνη και η Γουατζίντα έχουν μόνο η μια την άλλη πλέον. Στη συνέχεια αποκαλύπτει ότι αγόρασε το πράσινο ποδήλατο από το κατάστημα παιχνιδιών. Την επόμενη μέρα, η Γουατζίντα κερδίζει τον Αμπντουλάχ στους δρόμους του Ριάντ.

Ηθοποιοί Επεξεργασία

  • Ριμ Αμντουλλάχ ως μητέρα
  • Γουάντ Μοχάμεντ ως Γουατζίντα
  • Αμπντουλραχμάν Αλ Γκοχάνι ως Αμπντουλάχ
  • Σουλτάν Αλ Ασάφ ως πατέρας[23]
  • Αχντ Κάμελ ως Διευθύντρια
  • Ibrahim Al Mozael ως κάτοχος του μαγαζιού παιχνιδιών
  • Νουφ Σααντ ως δασκάλα του Κορανίου
  • Rafa Al Sanea ως Φατίμα
  • Alanoud Sajini ως Φατίν
  • Ρεχάμπ Αχμέτ ως Νούρα
  • Ντάνα Αμπντουλλιάχ ως Σαλμά
  • Μοχάμεντ Ζαχίρ ως Ικμπάλ - ο οδηγός

Παραγωγή Επεξεργασία

Σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα Χαϊφά-αλ-Μανσούρ, χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να φτιαχτεί η ταινία. Πέρασε τις περισσότερες φορές προσπαθώντας να βρει οικονομική υποστήριξη και να πάρει την άδεια λήψης ταινιών, καθώς επέμενε να γυριστεί στη Σαουδική Αραβία για λόγους αυθεντικότητας. Έλαβε υποστήριξη από την Rotana, την εταιρεία παραγωγής ταινιών του Prince Alwaleed bin Talal. Ωστόσο, χρειάστηκε πολύ για να βρει έναν ξένο συμπαραγωγό επειδή "στη Σαουδική Αραβία δεν υπάρχουν κινηματογραφικές αίθουσες, δεν υπάρχει βιομηχανία κινηματογραφικών ταινιών και επομένως λίγα χρήματα για επενδύσεις"[24]. Η Αλ Μανσούρ ήρθε σε επαφή με τη γερμανική εταιρεία Razor Film, η οποία παλαιότερα παρείχε ταινίες με θέματα της Μέσης Ανατολής (Παράδεισος Τώρα και Βαλς με τον Μπασίρ).

Το σενάριο της Αλ-Μανσούρ επηρεάστηκε από νεορεαλιστικό σινεμά, όπως ο Κλέφτης ποδηλάτων του Βιττόριο ντε Σίκα, το Offside του Τζαφάρ Παναχί ή τη Ροζέτα. Η Aλ-Μανσούρ λέει ότι η αρχική έκδοση του σεναρίου της ήταν πολύ πιο σκοτεινή από το τελικό σενάριο: "Αποφάσισα ότι δεν ήθελα να κάνω ένα τρομακτικό σλόγκαν, αλλά απλά να δημιουργήσω μια ιστορία όπου ο κόσμος μπορεί να γελάσει και να κλάψει λίγο".[25] Η Αλ-Μανσούρ εμπνεύστηκε τον χαρακτήρα της Γουατζίντα από μία από τις ανιψιές της και επίσης τις δικές της εμπειρίες όταν ήταν παιδί.[26] Τα βασικά θέματα της ιστορίας είναι η ελευθερία, όπως αντιπροσωπεύεται από το ποδήλατο, και ο φόβος της συναισθηματικής εγκατάλειψης, καθώς ο πατέρας της Γουατζίντα θέλει να παντρευτεί μια δεύτερη σύζυγο που θα του δώσει έναν γιο.[27]

Η Γουάντ Μοχάμεντ, που ερμήνευσε τον ρόλο της Γουατζίντα, ήταν πρωτοεμφανιζόμενη ηθοποιός.[28]

Κριτική Επεξεργασία

Το Απαγορευμένο Ποδήλατο έλαβε ως επί το πλείστον θετικές κριτικές. Ο ιστότοπος κριτικών ταινιών Rotten Tomatoes ανέφερε ότι το 99% των κριτικών έδωσαν στην ταινία θετικές κριτικές, σύμφωνα με 102 κριτικές, με μέσο σκορ 8/10. Η κρίσιμη συναίνεση είναι: «Με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, η ταινία παρουσιάζει εκπληκτικά μια νέα φωνή από μια γωνιά του πλανήτη, όπου ο κινηματογράφος παραμένει σιωπηλός».[29] Το Metacritic, το οποίο βαθμολογεί την ταινία με 81/100, σύμφωνα με 26 κριτικές, δηλώνοντας "παγκόσμια αναγνώριση".[30]

Οι κριτικοί της ταινίας επικαλούνται τους τρόπους με τους οποίους Το Απαγορευμένο Ποδήλατο είναι σε θέση να αντιμετωπίσει σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. NY Times Κριτικός ταινίας A.O. Ο Scott δηλώνει: "Με εντυπωσιακή ευκινησία, η ταινία βρίσκει περιθώρια για ελιγμούς ανάμεσα στη σκληρή πραγματικότητα και διαθέτει ένα πιο ελπιδοφόρο είδος αφήγησης. Με άλλα λόγια, η ταινία δείχνει με ακρίβεια τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία, δείχνοντας ταυτόχρονα ότι υπάρχει περιθώριο για αλλαγή και ανάπτυξη[31]. Ο κριτικός του κινηματογράφου της Νέας Υόρκης, Άντονι Λέιν υποστηρίζει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους η ταινία θα μπορούσε να προκαλέσει κακή διάθεση στις γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας, παρά να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την ανισότητα. Ωστόσο, συμφωνεί ότι η ταινίαεπιτυγχάνει μια ισορροπία στο ότι είναι ευχάριστη να την παρακολουθείς, ενώ παράλληλα είναι αποτελεσματική στην έκκληση για κοινωνική αλλαγή.[32]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt2258858/. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
  2. 2,0 2,1 www.filmaffinity.com/es/film843847.html. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
  3. filmportal.de.
  4. 4,0 4,1 4,2 www.imdb.com/title/tt2258858/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
  5. 5,0 5,1 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=207621.html. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
  6. www.metacritic.com/movie/wadjda. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2016.
  7. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt2258858/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 17  Αυγούστου 2016.
  8. "Cannes 2012: Saudi Arabia's First Female Director Brings 'Wadjda' to Fest". The Hollywood Reporter. 15 May 2012. Retrieved 8 September 2012.
  9. "Saudi's first female director seeks to break gender taboos". Times. Retrieved 8 September 2012.
  10. Macnab, Geoffrey (15 May 2012). "Al Mansour reveals struggles of directing Wadjda". Screen Daily. Retrieved 8 September 2012.
  11. "First film shot in Saudi to debut at Cannes". Arabian Business. Retrieved 8 September 2012.
  12. "Dubai International Film Festival". Dubaifilmfest.com. Retrieved 2013-08-21.
  13. "Wadjda". Euronews. 2013-02-07. Retrieved 2013-08-21.
  14. "Oscars: Saudi Arabia Nominates 'Wadjda' for Foreign Language Category". Hollywood Reporter. Retrieved 2013-09-14.
  15. "Oscars: Saudi Arabia Taps 'Wadjda' As First Foreign-Language Entry". Variety. Retrieved 2013-09-14.
  16. "'Wadjda' is Saudi Arabia's first nominee for foreign-language Oscar". LA Times. Retrieved 2013-09-14.
  17. "Saudi Arabia submits first film for Oscars with 'Wadjda'". Gulf News. Retrieved 2013-09-14.
  18. "1 Saudi Riyal equals 0.27 US Dollar". xe.com. Retrieved 2014-03-28.
  19. "Wadjda". Euronews. 2013-02-07. Retrieved 2013-08-21.
  20. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  21. "Wadjda". Razor Film. Retrieved 6 April 2013.
  22. "Filmportal: Wadjda". Retrieved 6 April 2013.
  23. "Filmportal: Wadjda". Retrieved 6 April 2013.
  24. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  25. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  26. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  27. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  28. Grey, Tobias (30–31 March 2013), "The undercover director", Financial Times, p. 14
  29. "Wadjda - Rotten Tomatoes". Rotten Tomatoes. Retrieved 16 October 2013.
  30. "Wadjda Reviews - Metacritic". Metacritic. Retrieved 16 October 2013.
  31. https://www.nytimes.com/2013/09/13/movies/haifaa-al-mansours-wadjda-a-saudi-girls-discoveries.html
  32. https://www.nytimes.com/2013/09/13/movies/haifaa-al-mansours-wadjda-a-saudi-girls-discoveries.html

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία