Το γαλάζιο βιβλίο

συλλογή διηγημάτων του Έλληνα λογοτέχνη Στράτη Μυριβήλη

Το γαλάζιο βιβλίο είναι συλλογή 14 διηγημάτων του λογοτέχνη Στράτη Μυριβήλη, αφιερωμένη στην κόρη του Δροσούλα, που πρωτοκυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1939 από τις εκδόσεις «Πυρσός».

Το γαλάζιο βιβλίο
Το εξώφυλλο του βιβλίου
ΣυγγραφέαςΣτράτης Μυριβήλης
ΓλώσσαΕλληνικά
ΜορφήΔιηγήματα
ΣειράΝεοελληνική πεζογραφία - 11
Αριθμός Σελίδων178

Η συλλογή περιλαμβάνει 14 διηγήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν γραφτεί τα χρόνια 1934 και 1935 και πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Πρωία», στη στήλη «Το διήγημα της Κυριακής», την οποία κρατούσε ο συγγραφέας.

Το βιβλίο τιμήθηκε με το «Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας» το 1940, όπως επίσης και με τον έπαινο και το χρηματικό έπαθλο των 5000 δρχ. από την Ακαδημία Αθηνών την ίδια χρονιά. (Ο Μυριβήλης σε ένα γράμμα του προς την Ακαδημία, την ευχαρίστησε μεν για την τιμητική διάκριση, δεν κράτησε όμως το χρηματικό έπαθλο, ...για να μην δολώσω αυτή την χαρά μου με το χρηματικό βραβείο. Παρακάλεσα να δώσουν αυτά τα λεφτά στους κλητήρες της Ακαδημίας ως μικρό φιλοδώρημα).[1]

Ο Πέτρος Χάρης με την ευκαιρία της πρώτης έκδοσης, στην κριτική του, γράφει και ότι «...τα διηγήματα, όλα γραμμένα από γερό και επιδέξιο κοντύλι, σε περνούν από τις πιο διαφορετικές καταστάσεις, σου τις κάνουν όλες αισθητές, σε πηγαίνουν κοντά σε δυνατά αισθήματα, σε ανθρώπους που ξέρουν πόσο «η ζωή είναι μεγάλο καλό και πρώτο», σου χαρίζουν την ικανότητα να ακολουθήσεις τολμηρές λυρικές εξάρσεις, αλλά και σε γυρίζουν στη γη, σε χαρίζουν σε αυτήν, να την θαυμάσεις και να την χαρείς. Το «Γαλάζιο βιβλίο» αντιπροσωπεύει προπόνηση σειράς ολόκληρης συγγραφέων: είναι η αρτιότερη επίδειξη του ελληνικού ρεαλισμού, μια μορφή τέχνης που άρχισε με τον Καρκαβίτσα και, πλουτισμένη από τον Μυριβήλη και την λυρική του διάθεση, έφτασε σε σελίδες που συγκροτούν λογοτεχνίες και συνιστούν πνευματική ζωή.[2]

Η λογοτέχνης Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη ξεχωρίζει το διήγημα «Η κεροδοσιά» σαν το δυνατότερο της συλλογής, και το «Πρωτότοκο της Γης» σαν το ποιητικότερο.

Τα Διηγήματα Επεξεργασία

Περιεχόμενα πρώτης έκδοσης Επεξεργασία

Εκδόσεις «Πυρσός», εικονογράφηση Γιώργου Γουναρόπουλου

  • Οι νεκροί που θυμούνται
  • Η Αστρούλα
  • Η κεροδοσιά
  • Ο καπιτάνιος
  • Η Ροδιά
  • Η ιστορία της Γιογιούσας
  • Νικημένος ήρωας
  • Το μεγάλο σαλπάρισμα
  • Ο Βασίλης ο Αρβανίτης - η πρώτη μορφή, αυτή του ολιγοσέλιδου διηγήματος, της πασίγνωστης νουβέλλας «Ο Βασίλης ο Αρβανίτης»
  • Το πρωτότοκο της Γης
  • Ο Άγγελος που ταράζει τα νερά
  • Οι δυό κάλπηδες (παραμύθι - πρώτη δημοσίευση στη συλλογή διηγημάτων του «Διηγήματα»)
  • Η ηλιογέννητη
  • Τοπίο (πρώτη δημοσίευση στο «Πράσινο βιβλίο

Περιεχόμενα σημερινής έκδοσης Επεξεργασία

Τα διηγήματα της σημερινής – οριστικής μορφής του βιβλίου – έκδοσης του 1958 από τις εκδόσεις «Βιβλιοπωλείο της Εστίας» είναι τα:

  • Οι νεκροί που θυμούνται (1934): Οι ιστορίες των τροφίμων του δημόσιου ψυχιατρείου, και κυρίως μία, αυτή του νεαρού διανοούμενου, που κυριευμένος από θανατηφόρα ιδεοληψία, - πιστεύει ότι όλοι μας είμαστε νεκροί που απλώς διατηρούνται ακόμα την “μνήμη του σώματός μας” - αρνείται να υποχωρήσει στην πραγματικότητα.
  • Η Αστρούλα (1934): Λυρικό πεζογράφημα για την πρώτη αγάπη
  • Η κεροδοσιά (1934) : Μια ιστορία από τον τόσο γνωστό στον Μυριβήλη, Α' Παγκόσμιο πόλεμο. Η προσπάθεια να γιορταστεί η Ανάσταση (η κεροδοσιά), στα χαρακώματα, και ο πόλεμος που καταστρέφει κάθε εκδήλωση ειρηνικής ζωής. Επίκαιρη και τραγική πολεμική σελίδα, πάει πλάι στα καλύτερα κεφάλαια της Ζωής εν Τάφω
  • Ο καπιτάνιος (1933): Ο Μυριβήλης αφηγείται με τρυφερότητα, την ιστορία του σκύλου των παιδικών του χρόνων, του Καπιτάνιου. Ο Καπιτάνιος που από καραβόσκυλο θα γίνει σπιτόσκυλο και φύλακας άγγελος της οικογένειας. Αυτή η σκυλίσια, πληθωρική αγάπη για τους ανθρώπους του, θα του κοστίσει τη ζωή του. Δίνει ανανεωμένο ένα πολυμεταχειρισμένο θέμα, την αφοσίωση του σκύλου στον άνθρωπο
  • Η Ροδιά (1933): Μια ιστορία από την νεανική ηλικία του συγγραφέα. Ο πρώτος παιδικός έρωτάς του, με μια συνομήλική του, τη Ροδιά. Η σεξουαλικότητα και η αφύπνισή της, θα τερματίσει οριστικά αυτήν την συγκεχυμένη ερωτική φιλία.
  • Η ιστορία της Γιογιούσας (1933): Η ιστορία μιας αριστοκράτισσας (φερμένης από τη Ρωσία) γάτας, στην Αθήνα, που ο έρωτας θα τη βάλει σε μεγάλους μπελάδες.
  • Νικημένος ήρωας (1933 -πρώτη δημοσίευση με τίτλο «Ο λοχαγός»): Ένας παρασημοφορημένος λοχαγός του Α' Παγκοσμίου πολέμου, βλέπει πως η αμείλικτη καθημερινότητα και η δυστυχισμένη σχέση με την οικογένειά του, του έχουν αφαιρέσει την αυτοπεποίθηση και την αυταξία του.
  • Το μεγάλο σαλπάρισμα (1933): Ένας ηλικιωμένος καραβοκύρης στη Μυτιλήνη, αναγκάζεται να εγκαταλείψει την διακυβέρνηση του καραβιού του, - καπετάνιος και καράβι μαραζώνουν μαζί, μέχρι το τέλος της ζωής τους.
  • Το χρονικό μιας γριάς τριανταφυλλιάς : Η ιστορία μιας τριανταφυλλιάς που έζησε στον κήπο του σπιτιού του συγγραφέα, στην οδό Ερεσσού στα Εξάρχεια. [3]
  • Το πρωτότοκο της γης (1932 -πρώτη δημοσίευση με τον τίτλο «Ο Παράδεισος της αμαρτίας»): Ο Αδάμ και η Εύα, αρνούνται τον Παράδεισο που τους προσφέρει ξανά ο Θεός, για χάρη του παιδιού τους.
  • Ο άγγελος που ταράζει τα νερά (1934): η ιστορία ενος έρωτα, που όταν βρίσκει ανταπόκριση χάνει την αξία του
  • Εύα (1950 πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Έθνος): Η αφήγηση μιας ακόμα ερωτικής φιλίας, ενός έφηβου αγοριού με την δασκάλα του, που τον προγυμνάζει στα μαθηματικά.
  • Δυο παιδιά σε έναν τάφο (1934 - ιστορία που δημοσιεύεται και στο «Πράσινο βιβλίο») : η επίσκεψη της οικογένειας Μυριβήλη στο τάφο του παππού.
  • Η ηλιογέννητη (1914 -πρώτη δημοσίευση στην εφ. «Σάλπιγξ» της Μυτιλήνης με τίτλο «Ένας μύθος» ): Εύθυμο μικρό αφήγημα, για μια καβαλίνα που επειδή έπεσε στη γη από ψηλά, νόμιζε ότι ήταν κομμάτι του Ήλιου.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εφημερίδα «Τα Παρασκήνια», τεύχος της 6/4/1940
  2. περιοδικό «Νέα Εστία», τχ. 315, σελ.197, Φεβρουάριος 1940
  3. http://www.kathimerini.gr/870049/article/politismos/polh/h-triantafyllia-ths-odoy-eressoy